To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W. Dajczak. Notatka składa się z 3 stron.
SPECYFIKA ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU CZYNU NIEDOZWOLONEGO czyn niedozwolony - coś nagannego (delictum) to samo zachowanie może być kwalifikowany jako
czyn niedozwolony ale także jako przestępstwo (crimen),
czyn niedozwolony - narusza osobę
crimen - narusza harmonijne funkcjonowanie społeczeństwa, katalog bardzo ograniczony obejmował: zabójstwo (kara wykluczenia ze społeczeństwa, możliwość zabicia przez każdego jak zwierzę), później również furtum, i iniuria które staje się działaniem zwalczanym przede wszystkim za pomocą procesu karnego
konsekwencją jest inny model odpowiedzialności, odpowiedzialność deliktowa to coś więcej niż odpowiedzialność odszkodowawcza, ma mieć charakter represyjny, cechy wspólne skarg przysługujące poszkodowanym przez czyn niedozwolony
odpowiedzialność deliktowa ma mieć charakter represyjny
skarga mogła mieć charakter charakter mieszany z jednej strony miała stanowić naprawienie szkody i mogła wykraczać poza pełne odszkodowanie i stanowić formę kary
odpowiedzialność kumulatywna w przypadku wielu podmiotów zobowiązania, jeśli było kilku współdłużników każdy odpowiadał w całości to co wynikało ze skargi deliktowej, oraz spełnienie świadczenia przez jednego nie zwalnia drugiego
odpowiedzialność noksalna - szczególna kwestia szkód wyrządzonych przez niewolników, zwierzęta, osoby alieni iuris (równowartość sprawcy), delictum parentiam liberis non nocet - szkoda rodziców nie obejmuje odpowiedzialnością dzieci
Kradzież (furtum) zwalczana i regulowana już w ustawie XII Tablic, która rozróżnia kradzież jawną (furtum manifestum) - poważna odpowiedzialność i w toku ewolucji i modyfikacji sankcji czterokrotnej wartości rzeczy skradzionej i kradzieży niejawnej (furtum nec manifestum) - skarga actio uti o dwukrotną wartość rzeczy skradzionej
brak definicji kradzieży, która została zbudowana dopiero w okresie jurysprudencji
forma ochrony własności actio furti obok rei vindicatio oraz actio negatoria
kradzież jako podstępne objęcie rzeczy w celu osiągnięcia korzyści; objęcie może mieć postać: zabrania cudzej rzeczy (furtum ipsius rei), nieuprawne korzystanie z powierzonej rzeczy (furtum usus), odebranie rzeczy własnej zastawnikowi lub niewadliwemu posiadaczowi (furtum possessionis) - ochrona ograniczonych praw rzeczowych oraz posiadania niewadliwego na drodze do zasiedzenia, inne szczególne postacie kradzieży
legitymacja czynna actio furti - właściciel, posiadacz niewadliwy, oraz ten posiadający ograniczone prawa rzeczowe, oraz każdej osobie odpowiedzialnej za daną rzecz z tytułu strzeżenia
legitymacja bierna - przeciwko sprawcy kradzieży, podżegaczom, i wspólnikom złodzieja
Bezprawne wyrządzenie szkody
(…)
… aquiliana - odpowiedzialność winna być zgodna z zasadami sprawiedliwości, jakie sytuacje możemy zakwalifikować do zawinionych: działanie w zamiarze uszkodzenia/zniszczenia danej rzeczy; nie ma uniwersalnej formuły winy jako naganności czynu niedozwolonego, rozstrzyganie było kazuistyczne opierające się o jakieś zachowanie/umiejętności/inne uwarunkowania
okoliczności wyłączające winę akwiliańską: obrona konieczna - dopuszczalne jest odpowiedzenie siłą na siłę uszkodzenie w efekcie obrony koniecznej wyłączało odpowiedzialność w przypadku bezpodstawnego ataku; stan wyższej konieczność - brak bezprawności w przypadku działania zmierzającego do usunięcia zagrożenia, gdy nie można tego dokonać inaczej i strata jest współmierna do chronionego dobra; legalne użycie przemocy - np w przypadku egzekucji dóbr; sporty walki - nie będzie bezprawności jeśli walka odbywała się zgodnie z zasadami i dla zdobycia chwały
Naruszenie dóbr osobistych/zniewaga (iniuria)
dobra osobiste nie maja wymiaru majątkowego/pieniężnego
katalog dóbr osobistych, chroniony jest nie majątek a osoba człowieka wolnego
ustawa XII Tablic: ciężkie zranienie człowieka wolnego, lżejsze zranienie człowieka wolnego, spoliczkowanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)