To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W. Dajczak. Notatka składa się z 4 stron.
Zobowiązania wynikające z tytłu czynu niedozwolonego (ex delicto)
Czyn niedozwolony (delictum) - coś nagannego, katalog zdarzeń, które kwalifikowano za delikty i były źródłem odpowiedzialności deliktowej.
Delikt a przestępstwo (crimen) - to samo zachowanie może być zarówno deliktem i przestępstwem - np. kradzież: naruszenie interesów właściciela, a zdrugiej strony jest naganne z punktu widzenia społeczeństwa i powinno stanowić przedmio zainteresowania władzy publicznej, która działa prawem karnym. Rozróżnienie między deliktem a crimen polega na tym, że czyn niedozwolony narusza interes innej osoby i uruchomienie odpowiedzialności nie jest w rekach państwa, a tej innej osoby. Zaś crimen narusza harmonijne funkcjonowanie społeczności, pewną wartość. W konsekwencji jest inny model odpowiedzialności. Przestępcy mogły zostać w każdym momencie bezprawnie zabite, bo to wola bogów, czy coś. Katalog zdarzeń kwalifikowanych jako przestępstwo się poszerzył. Początkowo kradzież (furtum) była deliktem, potem stała się przestępstwem. Iniuria początkowo też była deliktem, staje się od III wieku zwalczana też w ramach procesu karnego.
Czy niedozwolony (delictum) a zobowiązanie umowne.
Odpowiedzialność deliktowa była uważana za coś więcej niż odszkodowawcza.
Cechy wspólne skarg przysługujących poszkodowanym czynem niedozwolonym
Cechy wspólne skarg przysługujących poszkowodanym czynem niedozwolonym
Funkcja represyjna Tednencja - usuwanie pierwiaska karnego z prawa prywatnego; jeżeli doszkodwanie to tylko odszkodowanie i nic więcej, ale w rzymskim mysleniu mogło być coś więcej - funkja represyjna.
Odpowiedzialność kumulatywna - więcej osób mogło popełnić czyn niedozwolony. Kilku dłużników - odpowiedzialność kumulatywna. Każdy odpowiadał w całości za świadczenie, każdy musiał zapłacić za to, co wynikało ze skargi deliktowej. Gdyby była podzielność i podział karty, to im więcej sprawców to więcej wolno.
Odpowiedzialność noksalna i zasada delicta parentium liberis non noces (czyn niedozwolony rodziców nie szkodzą dzieciom - rozóżnienie zobowiązania umownego i prawa spadkowego oraz czynów deliktowych. Jeżeli pożyczyłem 200 zł i zmarłam, to trzeba do oddać dzieciom, tak samo jeżeli dłużnik zmarł, to można się tego domagać od dzieci zasada indwidualizacji odpowiedzialności w prawie karnym) . Odpowiedzialność ograniczona do wartości. Można było wydac skradizone zwierzę albo niewolnika.
Zobowiązania deliktowe były postrzegane jako coś wyraźnie innego.
Rodzaje czynów niedozwolonych
Kradzież (furtum)
Ewolucja:
Regulacja ustawy XII tablic: kradzież jawna i niejawna furtum manifestum (złapanie na gorącym uczynku) i furtum nec manifestum. Karę jawną pozwalano karać nawet zabiciem sprawcy, bardzo surowa regulacja.
(…)
…
od condictio sine causa do generalnej klauzuli zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia
włączenie do kodyfikacji tylko węższej postaci bezpodstawnego wzbogacenia czyli condictio indebiti (np KN) - co się nie sprawdza, można żądać w przypadku niemożliwości skorzystania z innej skargi
przyjęcie przez Izbę Lordów w 1991 zasady zwrotu nieuzasadnionego wzbogacenia
…
….
Bezprawne wyrządzenie szkody
Ewolucja:
Kazuistyczna regulacja w ustawie XII tablic
Lex Aquilia (287 lub 288 pne)
Interpretacja Lex Aquilia odpowiedzialność akwiliańska generalna klauzula deliktowa
Instytucja prawna bezpodstawnego wzbogacenia się, mamy do czynienia jeśli wystąpią okoliczności:
następuje przesunięcie majątkowe, które nie ma prawnego uzasadnienia i takie zachowanie jest sprzeczne z zasadami…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)