SŁOWNIK WYBRANYCH TERMINÓW
Absolutio complicis (łac.) (kan. 1378 § 1 KPK, kan. 728 § 1, 1457 KKKW) – grzech – przestępstwo polegające na usiłowaniu rozgrzeszenia wspólnika w grzechu zewnętrznym
przeciwko cnocie czystości.
Apostazja (kan. 751 KPK, 1436 KKKW) – przestępstwo polegające na porzuceniu religii
chrześcijaoskiej.
Arcybiskup większy (łac. archiepiscopus maior) (kan. 151-154 KKKW) – hierarcha (biskup),
który jest głową Kościoła wschodniego w randze arcybiskupstwa większego; jego
uprawnienia są identyczne jak patriarchy, z tym tylko, że jego wybór dokonany przez
biskupów wymaga zatwierdzenia przez Biskupa Rzymskiego.
Biskup diecezjalny (łac. episcopus dioecesanus) – w prawie Kościoła łacioskiego biskup stojący na czele diecezji jako jej własny pasterz (w prawie Kościołów wschodnich – biskup eparchialny).
Biskup eparchialny (łac. episcopus eparchialis) – w prawie Kościołów wschodnich biskup
stojący na czele eparchii jako jej własny pasterz (w prawie Kościoła łacioskiego – biskup diecezjalny).
Chryzmacja (łac. chrismatio sancti myri) (kan. 692-696 KKKW) – sakrament w tradycji
wschodniej odpowiadający zachodniemu bierzmowaniu; udziela się go przy użyciu
oleju zwanego myron.
Degradacja (kan. 1433 KKKW) – w prawie Kościołów wschodnich kara polegająca na zrównaniu duchownego, który przyjął określone święcenia z duchownym, który przyjął
święcenia niższego stopnia (np. prezbiter zredukowany do stopnia diakona).
Depozycja (kan. 1410 KKKW) – w prawie Kościołów wschodnich kara polegająca na wydaleniu ze stanu duchownego.
Diecezja (łac. dioecesis) (kan. 369 i nn. KPK) – określenie oznaczające w prawie Kościoła łacioskiego częśd ludu Bożego, w której uobecnia się Kościół Chrystusa (w Kościołach
wschodnich – eparchia).
Egzarcha (łac. exarcha) – w prawie Kościołów wschodnich hierarcha stojący na czele ezgarchatu i zarządzający nim bądź w imieniu własnym, bądź w imieniu Hierarchy, który go
mianował.
Egzarchat (łac. exarchia) (kan. 311-321 KKKW) – w prawie Kościołów wschodnich częśd
wspólnoty ludu Bożego, która z racji okoliczności nie została erygowana jako eparchia; egzarchaty mogą byd apostolskie (jeśli utworzył je Biskup Rzymski), patriarsze
(jeśli utworzył je patriarcha) lub arcybiskupie (jeśli utworzył je arcybiskup większy) (w
Kościele łacioskim – wikariat apostolski, prefektura apostolska, administratura apostolska).
Ekskomunika (łac. excommunicatio) (kan. 1331 KPK) – w prawie Kościoła łacioskiego najsurowsza kara kościelna, zabraniająca jakiegokolwiek udziału posługiwania w sprawowaniu Ofiary eucharystycznej lub w jakichkolwiek innych obrzędach kultu, sprawowania sakramentów i sakramentaliów oraz przyjmowania sakramentów, jak również
sprawowania kościelnych urzędów lub posług, jakichkolwiek innych zadao oraz wykonywania aktów władzy rządzenia.
Ekskomunika mniejsza (łac. excommunicatio minor) (kan. 1431 KKKW) - w prawie Kościołów
wschodnich kara kościelna zabraniająca przede wszystkim przyjmowania Komunii św.
oraz pełnienia funkcji chrzestnego (kan. 685 § 1, n. 6°).
Ekskomunika większa (łac. excommunicatio maior) (kan. 1434 KKKW) – w prawie Kościołów
wschodnich najsurowsza kara kościelna zabraniająca m.in. sprawowania i korzystania
z sakramentów i sakramentaliów, wykonywania urzędów kościelnych (w Kościele łacioskim – ekskomunika).
Eparchia (łac. eparchia) (kan. 177-310 KKKW) – określenie oznaczające w prawie Kościołów
wschodnich częśd ludu Bożego powierzona pasterskiej trosce biskupa, w której
uobecnia
(…)
… jakiejś prawdzie, w którą należy wierzyd wiarą boską i
katolicką, albo uporczywe powątpiewanie o niej.
Hierarcha, Hierarcha miejsca (kan. 984 KKKW) – w prawie Kościołów wschodnich Biskup
Rzymski, patriarcha, arcybiskup większy, metropolita stojący na czele Kościoła metropolitalnego sui iuris, biskup eparchialny i ci, którzy czasowo go zastępują w rządzeniu, stosownie do przepisów prawa. Hierarchami…
… przeprowadzania postępowania karnego), która może
zostad potwierdzona na forum zewnętrznym (deklaracja kary); prawo kodeksowe Kościołów wschodnich nie przewiduje kar l.s.
Kościół sui iuris (łac. Ecclesia sui iuris) (kan. 27 i 174 KKKW) – wspólnota wiernych, powiązana własną hierarchią, która jako sui iuris została wyraźnie lub milcząco uznana przez
najwyższą władzę Kościoła. Według Annuario Pontificio 2010, w Kościele katolickim
istnieją 23 Kościoły sui iuris: 22 wschodnie wywodzących się z pięciu tradycji (aleksandryjskiej, antiocheoskiej, chaldejskiej, konstantynopolitaoskiej czyli bizantyjskiej
oraz ormiaoskiej) oraz Kościół łacioski.
Krzyżmo (łac. crisma) (kan. 847, 880 KPK) – w Kościele łacioskim olej stosowany do sprawowania sakramentów chrztu, bierzmowania, przy świeceniach prezbiteratu i biskupstwa…
… lub innych roślin oraz z substancji aromatycznych, używany do sprawowania sakramentu chryzmacji (odpowiednik w Kościele łacioskim – olej krzyżma).
Obrządek (łac. ritus) (kan. 28 KKKW) – w prawie Kościoła katolickiego – obrządek w znaczeniu prawnym jest szczególnym sposobem wyrażania katolickiej wiary przez wspólnotę wiernych, których łączy to samo dziedzictwo liturgiczne, teologiczne, duchowe i
dyscyplinarne…
… w instytutach życia konsekrowanego oraz prałaci personalni, posiadający zwyczajną władzę rządzenia, także są ordynariuszami, ale nie miejsca (w prawie Kościołów wschodnich – Hierarcha, Hierarcha miejsca).
Patriarcha (łac. patriarcha) (kan. 55-101 KKKW) – hierarcha (biskup), który jest głową Kościoła patriarchalnego; posiada władzę nad wszystkimi biskupami (także metropolitami), całym duchowieostwem swojego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)