Zagadnienia w niej poruszane, to np:
pojęcie prawa karnego, szkoły prawa karnego, funkcje prawa karnego materialnego, zasady prawa karnego, analogia w prawie karnym, zasada lex retro non agit, prawo intertemporalne, miejsce i czas popełnienia przestępstwa, prawo karne międzynarodowe jako część prawa polskiego i jego zasady, sprawstwo i współsprawstwo, kontratypy, itp.
PRAWO KARNE - część ogólna
POJĘCIE PRAWA KARNEGO
PRAWO KARNE to zespół norm prawnych określających czyny społecznie szkodliwe, zwane przestępstwami, zasady odpowiedzialności za te czyny oraz kary, środki karne i zabezpieczające stosowane wobec ich sprawców.
W prawie karnym można wyróżnić 3 zakresy zagadnień:
Prawo karne materialne - za jaki czyn jaka kara,
normy procedury karnej - w jaki sposób wykryć przestępstwo, przestępcę i jego osądzić,
prawo karne wykonawcze - sposób działania po ustanowieniu wyroku, sposób odbywania kary.
Oprócz powszechnego prawa karnego wyróżnia się także jego wyspecjalizowane dziedziny:
prawo karne skarbowe - dotyczy spraw związanych z naruszeniem interesów finansowych Skarbu Państwa lub organów samorządu terytorialnego. Normuje odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz postępowanie w tych sprawach.
prawo karne wojskowe - wiąże się ono z kręgiem żołnierzy, zapewniając dyscyplinę i gotowość obroną sił zbrojnych. Odpowiedzialność karna żołnierzy opiera się na tych samych zasadach co odpowiedzialność osób cywilnych, jednak z uwzględnieniem odrębności wynikającej ze specyfiki wojskowej.
przepisy dotyczące odpowiedzialności karnej nieletnich - dotyczą osób, które popełniły czyn zabroniony przez prawo i nie ukończyły jeszcze 17 roku życia. Stosuje się wobec nich środki wychowawcze i poprawcze orzeczone przez sąd rodzinny. Jeśli jest to jednak osoba, która ukończyła 15 lat i popełniła szczególnie ciężkie przestępstwo (zabójstwo, zamach terrorystyczny, kwalifikowane zgwałcenie, rozbój) to podlega działalności karnej przed sądem karnym (nie rodzinnym).
SZKOŁY PRAWA KARNEGO
Do II połowy XVIII w. panowała obiektywna ocena przy dochodzeniu do odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Do tego czasu sprawca odpowiadał za każde przyczynienie się do przestępstwa, karano za popełnieni przestępstwa a także za nie doniesienie o jego popełnieniu. Karano także zastępczo tzn. np. burmistrz miasta dawał głowę za rozruchy w mieście, karano też śmiercią zwierzęta. Wymiar sprawiedliwości w tym czasie miał charakter stanowy, rodzaje kar zależały od pozycji w społeczeństwie. W Polsce, jak i w większości państw, osobnemu prawu podlegała szlachta, odrębnemu mieszczanie a jeszcze innemu chłopi.
Od II poł. XIII w. pod wpływem postanowień IV Soboru Laterańskiego rozpowszechniły się tortury, jednakże znaczna krytyka spowodowała iż od XVI w. powoli ich się zakazywało. W Polsce zakaz tortur wszedł w roku 1776 r.
Pod wpływem filozofii Oświecenia w wieku XVIII rozpoczyna się okres przeobrażeń systemu prawa karnego materialnego i procesowego. Na gruncie idei filozofów: Montesquieu (Monteskiusz), Beccarii powstaje nowy model prawa i procesu karnego zapoczątkowany Deklaracją Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. i kodeksem karnym francuskim z 1791 r.
(…)
…
ŚRODKI PROBACYJNE - polegają na poddaniu próbie sprawcy przestępstwa. Probacja polega na zawieszeniu orzeczenia lub wykonania kary, nałożeniu na sprawcę określonych obowiązków próby i poddanie go dozorowi kuratora. Do środków probacyjnych należą:
warunkowe umorzenie postępowania,
warunkowe zawieszenie wykonania kary,
warunkowe przedterminowe zwolnienie.
WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA
Polega…
…, wykonywania nałożonych obowiązków lub orzeczonego środka karnego.
Sąd nie może podjąć postępowania, gdy upłynął okres próby i dodatkowe 6 m-cy. Umorzenie jest wówczas definitywne z mocy prawa.
WARUNKOWE ZAWIESZENIE WYKONANIA KARY
Przesłanką warunkowego zawieszenia kary jest pozytywna prognoza, że pomimo niewykonania orzeczonej kary sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego i nie popełni ponownie przestępstwa.
Obejmuje ono warunkowe zawieszenie kary, która przewiduje pozbawienie wolności do dwóch lat, karę ograniczenia wolności oraz karę grzywny samoistnej.
Następuje ono na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się wyroku:
w przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności okres ten wynosi od 2 do 5 lat,
w stosunku do młodocianych i recydywistów wielokrotnych - od 3 do 5…
… ona jednak wykonaniu, jeśli nastąpiło zarządzenie wykonania zawieszonej kary. jeśli zaś uiszczenie grzywny nastąpiło wcześniej to kara pozbawienia lub ograniczenia wolności ulega skróceniu o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych.
W ramach warunkowego zawieszenia wykonania kary można na sprawcę nałożyć obowiązki próby - takie jak:
informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby…
… lat od popełnienia czynu.
przestępstw karno - skarbowych - po upływie 1 roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy (ogólny okres 3 lata).
Nie podlegają przedawnieniu zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, a także umyślne przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lun pozbaw. wolności ze szczególnym udręczeniem, popełnione przez funkcj. publ…
…” - jako element definicji usiłowania oznacza, że sprawca nie zrealizował wszystkich znamion przestępstwa. Usiłowanie może mieć formę usiłowania chybionego lub usiłowania zatamowanego. Usiłowanie nieudolne - występuje, gdy dokonanie przestępstwa jest niemożliwe, ale sprawca o tym nie wie.
Prawo przewiduje odstąpienie od karalności w przypadku odstąpienia od usiłowania i dokonanie skutecznego czynnego żalu…
… o skazaniu z rejestru skazanych. Od tego momentu skazany ma prawo twierdzić, że nie był karany, a żaden organ czy instytucja nie może ograniczyć jego praw z powołaniem się na karalność. Zatarcie następuje z mocy prawa, na skutek decyzji sądu albo Prezydenta, który korzysta z prawa łaski. Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej pozostających w zbiegu przestępstw oraz gdy skazany przed upływem okresu…
…:
po upływie 5 lat - gdy sprawca skazany był na karę pozbaw. wolności do lat 3
po upływie 3 lat, gdy skazanie dotyczyło kary grzywny lub ograniczenia wolności.
ZBIEG PRZESTĘPSTW (pojęcie, wymiar kary łącznej, ciąg przestępstw, przestępstwo ciągłe, czynność współukarana),
RZECZYWISTY (realny) zbieg przestępstw polega na rozpoznaniu dwóch lub więcej przestępstw w jednym postępowaniu karnym. Warunkiem…
… się zamachów na to samo dobro. Teoretycznie powinien działać w ten sam lub podobny sposób (np. kilkakrotnie kraść, a nie dopuszczać się kradzieży i paserstwa). Ważne jest też, by czynów nie dzieliła długa przerwa albo by nie były dokonywane w zupełnie innych sytuacjach. Wszystkie musi łączyć wspólny zamiar albo chęć wykorzystania powtarzającej się sposobności. Może to być nawet tzw. przestępstwo ratalne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)