Prawo karne

PRAWO KARNE - PODSTAWOWE POJĘCIA
Podział prawa karnego:
karne materialne - k.k.;
karne procesowe - k.p.k. ;
karne wykonawcze - k.k.w.
Ad. 1
Zespół norm prawnych, określających czyny społecznie szkodliwe - przestępstwa, zasady odpowiedzialności za te czyny oraz kary, środki karne i środki zabezpieczające stosowane wobec ich sprawców.
Materialne prawo karne pełni następujące funkcje:
Ochronną;
Gwarancyjną;
Afirmacyjno - motywacyjną;
Prewencyjno-wychowawczą;
Sprawiedliwościową - społeczne poczucie sprawiedliwości;
Kompensacyjną (wiktymologia - nauka o ofiarach przestępstw); obowiązek naprawienia szkody.
Materialne prawo karne zawarte jest w kodeksie karnym z 6 czerwca 1997 r., który składa się z trzech części:
Ogólnej;
Szczególnej;
Wojskowej.
Część ogólna to fundament prawa karnego, określa ona bowiem co jest przestępstwem, z jakich kategorii to ogólne pojęcie się składa (zbrodnie i występki), ustanawia zasady odpowiedzialności, formy popełniania przestępstwa (dokonanie, pomaganie, usiłowanie), okoliczności uchylające odpowiedzialność karną (instytucja obrony koniecznej - kontratyp przestępstwa: czyn bezkarny, nie będący przestępstwem; niemożność przypisania sprawcy winy - wynik niepoczytalności), a także okoliczności uchylające karalność, przy czym czyn pozostaje przestępstwem (przedawnienie, ustawowa klauzula niekaralności). Cześć ogólna wskazuje także system kar, środków karnych, w tym także środków probacyjnych, polegających na poddaniu sprawcy próbie w postaci warunkowego umorzenia postępowania, warunkowego zawieszenia wykonania kary i warunkowego przedterminowego zwolnienia skazanego, a także środki zabezpieczające i środki leczniczo - izolacyjne oraz środki o charakterze odwykowym (uzależnienia) jak też zabezpieczające typu administracyjnego. Należy tu zauważyć, iż Kodeks karny z 1997 roku nie zawiera tradycyjnego podziału na kary zasadnicze i kary dodatkowe. Zamiast tego mamy kary i środki karne, przy czym katalog kar obejmuje grzywnę, ograniczenie wolności, zwykłą karę pozbawienia wolności - w granicach ustawowych 1 miesiąc - 15 lat, oraz, jako szczególne kary pozbawienia wolności: 25 lat i dożywocie. Katalog środków karnych jest natomiast obszerniejszy i obejmuje: pozbawienie praw publicznych, określone zakazy, przepadek przedmiotów, pozbawienie korzyści z przestępstwa, obowiązek naprawienia szkody - nawiązka, świadczenie pieniężne. W części tej znajduje się nadto regulacja co do zasad wykonywania kar i środków karnych oraz granic ustawowych, skutki uchylania się od tych środków (szczególnie - zaostrzenie odpowiedzialności karnej recydywistów (sprawców powracających na drogę przestępczą) oraz odrębne zasady działania sprawców przestępstw w ramach przestępczości zorganizowanej. Dalej są przepisy o obowiązywaniu ustawy karnej przy zmianie ustawodawstwa, o przestępstwach popełnianych za granicą i inne: przedawnienie „zatarcie” skazania. I wreszcie przedostatni rozdział części ogólnej to tzw.: słowniczek wyrażeń ustawowych - pojęcia tu wyjaśnione mają charakter powszechnie obowiązujący. ... zobacz całą notatkę