Prawo stanowione (prawo pisane) to zbiór norm ogólnych, pochodzących od organów publicznych, na których straży stoi przymus państwowy. Prawo stanowione tworzy Sejm, Prezydent, Rada Ministrów poprzez uchwalanie i wydawanie aktów normatywnych - ustaw i rozporządzeń.
Prawo zwyczajowe nie pochodzi od żadnej instytucji, lecz zostaje wykształcone przez społeczeństwo w toku historii. Jest stosowane jedynie gdy prawo przedmiotowe się do niego odwołuje lub gdy nie istnieje prawo pisane regulujące dany problem. Największe znaczenie ma w handlu międzynarodowym i stosunkach dyplomatycznych.
Prawo miejscowe jest tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego i obowiązuje jedynie na ograniczonym przez ich zasięg działania terenie.
Najważniejsze prawa człowieka: godność i wolność
Najważniejsze funkcje prawa: kontrola zachowań, rozdział dóbr i obciążeń oraz regulacja konfliktów.
Ustawodawca zmusza do stosowania się do przepisów poprzez system sankcji i gratyfikacji.
Reguły sprawiedliwości materialnej: „każdemu stosownie do potrzeb / zasług”
Tryby rozstrzygania konfliktu:
Umowny - strony konfliktu same dochodzą do porozumienia
Mediacyjny - strony we własnym zakresie wybierają mediatora, który proponuje rozwiązanie korzystne dla obu stron konfliktu
Arbitrażowy - tzw. sąd polubowny, strony mają wpływ na wybór arbitra, ale jego decyzja ma charakter władczy i podlega przymusowej egzekucji
Adjudykacyjny - formalne postępowanie sądowe, najdłuższa, najdroższa i najgorsza metoda rozwiązywania sporów stosowana jedynie do najpoważniejszych konfliktów
Norma prawna: HIPOTEZA → DYSPOZYCJA → SANKCJA. Podział norm:
Zakazujące
Nakazujące
Upoważniające
Mieszane
Podział norm ze względu na sposób obowiązywania:
Imperatywne
Semiimperatywne
Dyspozytywne
Zdarzenie prawne - postanie, ustanie lub zmiana treści stosunku prawnego (np. urodzenie się, zawarcie umowy, wyrządzenie szkody)
Hierarchia aktów normatywnych:
Konstytucja
Umowy międzynarodowe
Ustawy
Rozporządzenia
Zarządzenia
Akty prawa miejscowego
„ignorantia iuris nocet” - nieznajomość prawa szkodzi
Nieznajomość prawa nie zwalnia z jego przestrzegania, jednak aby prawo obowiązywało musi być ogłoszone (np. Monitor Polski, Dziennik Ustaw)
Wykładnia służy ustalaniu znaczenia przepisów kiedy nie są jednoznaczne lub w przepisach brakuje uregulowania pewnych kwestii. Luki w prawie powstają przez niechlujstwo ustawodawcy oraz wyroki Trybunału Konstytucyjnego.
Do wypełniania luk w prawie służy analogia:
Analogia legis (z ustawy)
Analogia iuris (z prawa)
Sąd na użytek rozpatrywanej sprawy konstruuje normę prawną, zgodnie z aktualnym prawem (podobnie)
(…)
… konkursowej
Dwustronne
Umowy
Podział opiera się na ilości oświadczeń woli, które są potrzebne dla skutecznego dokonania czynności.
Przesłanki, od spełnienia których zależy ważność czynności cywilnoprawnej
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osoby dokonującej czynności
Niesprzeczność czynności z prawem oraz z zasadami współżycia społecznego
Czynność prawna musi być wolna od wad oświadczenia woli
Wady oświadczenia woli:
Brak świadomości lub swobody (bezwzględna nieważność)
Pozorność (bezwzględna nieważność)
Błąd (możliwość uchylenia się od skutków prawnych)
Groźba (możliwość uchylenia się od skutków prawnych)
Ma być dokonana w formie ustalonej przez prawo, jeżeli kodeks cywilny w konkretnym wypadku uzależnia ważność czynności od zachowania formy szczególnej
Bezwzględna nieważność oznacza…
… wyobrażeniu u osoby składającej oświadczenie woli o rzeczywistym stanie rzeczy. Po to, żeby mógł być kwalifikowany jako wada oświadczenia woli, co do zasady błąd musi być na tyle poważny, żeby uzasadniał przypuszczenie, że gdyby osoba składająca oświadczenie woli nie działała pod wpływem błędu i oceniała sytuację rozsądnie, to nie złożyłaby oświadczenia tej treści. Od tej zasady istnieje wyjątek, że błąd…
… najwyższymi konstytucyjnymi organami państwa
Kontrola konstytucjonalności prawa przed TK może być wszczęta na trzy sposoby:
Wniosek uprawnionego podmiotu
Podmioty o kompetencji ogólnej
Prezydent, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny (w obecnym stanie prawnym - Minister Sprawiedliwości…
… odpowiedzialności innego rodzaju (w szczególności karnej)
TS jest wybierany przez sejm na czas jego kadencji, z wyjątkiem prezesa, który jest zawsze ze względu na sprawowanie funkcji pierwszego prezesa sądu najwyższego.
Prawo cywilne
Prawo cywilne (ustawa 1964) - zbiór norm o charakterze względnie obowiązującym, regulujących przede wszystkim stosunki majątkowe, a czasami także o charakterze osobistym pomiędzy…
… do czynności prawnych - zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych, podejmowanych własnym działaniem, we własnym imieniu i ze skutkiem prawnym dla siebie. Jest to zdolność niejako czynna.
Uznanie za zmarłego to przyjęcie na podstawie orzeczenia sądu po przeprowadzeniu sprawy, że dana osoba nie żyje. W postępowaniu przed sądem, na podstawie dowodów, sąd bada prawdopodobieństwo śmierci osoby, której to postępowanie dotyczy. Po to żeby sąd mógł daną osobę uznać za zmarłą konieczny jest upływ czasu od daty, w której ta osoba, według istniejących informacji na pewno żyła. Podstawowy termin to 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dana osoba jeszcze żyła. Termin ten ulega skróceniu do lat 5, jeżeli w chwili uznania za zmarłego osoba, której dotyczy wniosek ukończyłaby lat 70, natomiast uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed upływem końca roku kalendarzowego, w którym osoba, której dotyczy wniosek, ukończyłaby lat 23.
Ubezwłasnowolnienie polega na całkowitym lub częściowym pozbawieniu osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych na skutek orzeczenia sądu. Takie orzeczenie sąd może wydać, jeżeli człowiek w skutek choroby psychicznej, niedorozwoju…
… zmierzające do uruchomienia funkcji jest kilkustopniowe:
Wstępny wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej. Z takim wnioskiem może wystąpić komisja sejmowa lub grupa posłów licząca co najmniej 50 osób. Wniosek taki podlega wstępnemu rozpoznaniu przez sejmową komisję odpowiedzialności konstytucyjnej i jej stanowisko stwierdzające, że istnieją podstawy do orzekania przez TS stanowi podstawę…
… miesięcy w przypadku ustawy. Orzeczenie TK jest ostateczne i ma moc powszechnie wiążącą. Stwierdzenie przez TK niekonstytucjonalności poddanego kontroli przepisu może stanowić podstawę do wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania. TK składa się z 15 sędziów, wybieranych przez sejm na 9-letnią kadencję. Sędzią TK można być tylko raz.
Trybunał stanu jest powołany do orzekania o odpowiedzialności…
… na mocy umowy, ale na mocy ustawy
Pełnomocnictwo - opiera się na woli zainteresowanej osoby (umowa między mocodawcą lub pełnomocnikiem)
Ogólne - umocowanie do dokonywania różnych czynności cywilnoprawnych na rzecz mocodawcy, które mieszczą się w ramach zwykłego zarządu
Rodzajowe - umocowanie do dokonywania powtarzających się czynności określonego rodzaju
Szczególne - umocowanie do dokonania na rzecz…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)