1. Praca duszpasterska Wyszyński bardzo dużo mówił - od stycznia 1949 roku, kiedy został prymasem, do aresztowania we wrześniu 1953 roku wygłosił. 2.900 kazań, konferencji, medytacji itd. To była droga porozumiewania się z ludźmi, ale i czasem z władzami, kiedy inne drogi były zamknięte (cenzura, zakaz publikacji, wypowiedzi dla gazet, radia itp.). Większość jego wypowiedzi publicznych zachowała się, nagrywana przez współpracowników i przepisywana, ale także nagrywana przez funkcjonariuszy władz wyznaniowych i bezpieczeństwa. Ci również podsłuchiwali i spisywali jego rozmowy, kopiowali listy, dokumenty itd. - to źródło jego wypowiedzi prywatnych. Trzecim ważnym źródłem, do poznania jego myśli, są - publikowane dotąd we fragmentach - bardzo szczegółowe dzienniki, które pisał w l. 1948-1949 i 1952-1981. Znaczna część kazań dotyczy problemów społecznych, także tzw. praw człowieka, a bardzo dużo - nauczania religii. Wiele wymagał od duchownych (pierwszy list do księży, 1949). (Czaczkowska, str. 119-125) 2. Relacje z władzami (1950-1953) W tym okresie Wyszyński i Kościół katolicki w Polsce byli w defensywie (uległość episkopatu była większa po jego aresztowaniu we wrześniu 1953 roku, ale od końca 1954 roku złagodniały represje - „odwilż” polityczna - i wtedy już tak nie rzucała się w oczy). Kolejne akcje władz: 1) aresztowanie w styczniu 1951 roku bpa kieleckiego Kaczmarka, śledztwo, planowany proces (przygotowania do aresztowania i procesu Wyszyńskiego); 2) usunięcie w styczniu 1951 roku administratorów apostolskich z ziem zachodnich i północnych, wymuszenie wyboru na ich miejsce, przez księży z kapituł, wikariuszy kapitulnych, uległych władzom (Opole, Wrocław, Gorzów Wielkopolski, Gdańsk, Olsztyn). Wizyta w Rzymie w 1951 roku, projekt konkordatu, próby załagodzenia konfliktu (biskupstwa tytularne od papieża dla usuniętych administratorów - ks. Kominka z Opola, ks. Milika z Wrocławia, ks. Nowickiego z Gorzowa Wielkopolskiego, ks. Wronki z Gdańska; ks. Benscha z Olsztyna). Skoro diecezje te należały formalnie do Kościoła niemieckiego (prócz Gdańska, ale i on miał niemieckiego bpa, Karola Spletta, aresztowanego przez komunistów), władze naciskały na Wyszyńskiego, by z episkopatem starał się o przyznanie ich przez papieży Polsce, a papieże (Pius XII, Jan XXIII i Paweł VI) nie chcieli, aż do 1972 r. (uznanie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej przez RFN w 1970 roku). To był wygodny pretekst do ataków na Watykan, Kościół katolicki w Polsce, osobiście Wyszyńskiego; 3) represje za udział w „dyskusji społecznej” nad nową konstytucją w 1952 roku i podniesienie sprawy rozdziału państwa od Kościoła oraz praw człowieka; 4) uniemożliwianie przedstawiania kandydatur na biskupstwa papieżowi (tzw. terno); 5) usunięcie biskupów z Katowic i mianowanie uległego wikariusza kapitulnego (koniec 1952 roku); 6) usunięcie biskupów z Krakowa i „proces kurii krakowskiej” (1952/1953);
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)