To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pozytywizm od powstania styczniowego ( 22 stycznia 1863 - jesień 1864) do lat 90. XIX w. Swą nazwę zawdzięcza nurtowi filozofii pozytywistycznej, którego podstawy nakreślił August Comte w swoim dziele Kurs filozofii pozytywne j . Elementy filozofii C omta: - agnostycyzm: niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości (ludzkie poznanie jest ograniczone i nie dostarcza wiedzy o rzeczywistości, gdyż możemy zweryfikować jej prawdziwości). Porzucenie metafizyki, niechęć do spekulacji i idealizmu. - empi ryzm : źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie lub przede wszystkim, bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, zaś wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich wtórne.
- poznanie poprzez doświadczenie.
- indukcyjny charakter nauki : naczelna rola eksperymentu, na podstawie którego powinno definiować się zjawiska, nie odwrotnie.
- praktyczny charakter filozofii : miała być wykorzystywana w życiu codziennym ludzi, służyć polepszeniu życia.
Znaczenie terminu pozytywizm/pozytywist yczny według Tadeusza Bubnickiego, zawarty w książce Pozytywizm :
- realny : łączy się z odrzuceniem wszystkiego, czego nie da się naukowo udowodnić. - praktyczny, użyteczny : taki, który ma konkretne, jasne cele i dąży do ich spełnienia.
- pewny - ścisły. - względny . - pozytywny: nie bojący się krytyki
Takie znaczenia w XIX wieku nosił termin „pozytywny”, czyli „pozytywistyczny”.
Idee społeczne
Po upadku powstania wielu Polaków porzuciło nadzieję na odzyskanie niepodległości za pomocą walki zbrojnej. Odsuwano - choć często tylko częściowo - wzorce kształtowane w okresie romantyzmu. Polski pozytywizm stawiał racjonalne rozumowanie ponad emocjami. Pozytywiści, metodę podtrzymania polskiej tożsamości widzieli nie w powstaniach narodowych, ale pracy i konstruktywnym patriotyzmie. Jeśli Polska ma odzyskać niepodległość, to w sposób stopniowy, poprzez:
- pracę u podstaw : edukacja ludu, czyli podstawy społeczeństwa. Jedynie dzięki nauce i pracy możliwe było przełamanie istniejących barier pomiędzy klasami społecznymi.
postulat kierowany był do inteligencji, by jej członkowie wzięli los Polski w swoje ręce i zaczęli nauczać biedotę miejską, rolników, a przede wszystkim najmłodsze pokolenie. założenia realizowano poprzez zakładanie szkół i bibliotek, samorządów wiejskich, kółek gospodyń wiejskich i spółdzielni rolniczych. - pracę organiczną: pojmowanie całego społeczeństwa jako jednego wielkiego organizmu. W myśl tej koncepcji, wszystkie części składowe owego organizmu musiały współgrać ze sobą w sposób harmonijny i uporządkowany.
(…)
… ukazujące scenerię rozgrywających się wypadków (tzw. demokratyzacja języka i tematów). Z czasem jednak pozytywiści zaczęli stopniowo odchodzić od takiej poetyki, by zacząć dopuszczać do głosu bohaterów (monologi wewnętrzne Raskolnikowa w Zbrodni i karze Dostojewskiego). Najwybitniejszymi przedstawicielami realizmu w literaturze powszechnej są: Stendhal (Czerwone i czarne), Honoré de Balzac (Komedia ludzka), Charles Dickens (Klub Pickwicka), Nikołaj Gogol (Martwe dusze), Lew Tołstoj (Wojna i pokój). W Polsce zaś wyróżnić należy Elizę Orzeszkową, Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza.
powieść historyczna: łączyć ją można z kryzysem światopoglądowym epoki poszukującej wzorców osobowych, z rozczarowaniem ideami głoszonymi przez „młodych” (literatura winna podejmować głównie problematykę współczesną).
-wszechwiedzący narrator
- wyraziście zarysowany układ fabularny miał dostarczyć czytelnikom rozrywki opartej na respektowaniu prawdy historycznej.
prezentowanie rzeczywistych wydarzeń, w które wplecieni byli bohaterowie udokumentowani i fikcyjni.
- zarchaizowany język.
Uprawiali ją Bolesław Prus (Faraon), Józef Ignacy Kraszewski (Stara baśń) czy Henryk Sienkiewicz (Trylogia).
- publicystyka: Powstanie przeciw…
… partyzanckiej. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)