To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Potoczna percepcja struktury społecznej
Struktura społeczna, tak jak ją do tej pory definiowaliśmy stanowi pewną całość, atrybut społeczeństwa / grupy , określonej innej zbiorowości/. Możemy jednak spojrzeć na strukturę z punktu widzenia jednostki, która w tę strukturę jest uwikłana. Nie patrzymy wtedy na jednostkę poprzez zajmowaną przez nią pozycję społeczną w tej strukturze ale interesuje nas jak ona sama tę strukturę postrzega.
Liczne badania prowadzone na ten temat w wielu krajach świata dostarczają bardzo ciekawych informacji. Jedna z nich dotyczy faktu, iż nie wszyscy ludzie są przekonani o istnieniu /bez względu na sposób zdefiniowania/ klas i warstw społecznych. Najważniejsze jednak proporcje osób świadomych istnienia klas i warstw społecznych obserwuje się wśród robotników 137. Ponadto proporcje świadomych istnienia klas i warstw społecznych są zwykle wyższe w dużych ośrodkach miejskich niż w małych.
W potocznym odbiorze struktura społeczna przybiera zarówno wymiar dychotomiczny /dwudzielny/ i jest wtedy związana z konfliktowym postrzeganiem społeczeństwa, jak i wymiar stratyfikacyjny, skorelowany z akcentowaniem istnienia w społeczeństwie harmonii i zgody .
Dość często w postrzeganiu struktury społecznej występuje trójczłonowy schemat /wymienia się trzy klasy lub warstwy/ uwarunkowany zarówno czynnikami poznawczymi, strukturalnymi jak i ideologicznymi. Dychotomiczna wizja struktur społecznej, która najczęściej nasuwa się w potocznym odbiorze' tworzy, według odczuć poszczególnych respondentów , zbyt nierealistyczny obraz, stąd skłonność do uzupeh1iania go trzecim członem.
Wiele badań dowiodło ponadto, iż ludzie wykazują tendencję do umieszczania swej pozycji w środku hierarchii społecznej, czego najprostszym sposobem jest wyróżnienie klasy, z kt6rą respondent się identyfikuje, dwóch innych - jednej poniżej i drugiej powyżej klasy uznanej za własną /klasyczny przykład posługiwania się typologią klas: wyższa, średnia, niższa/. Część badaczy jest również zdania, iż liczba postrzeganych klas społecznych peh1i funkcje psychologiczne. Wizja struktury służy ludziom do minimalizowania dystansów pozycji uznanej za własną od wierzchołka hierarchii społecznej bądź też maksymalizowania od jej punktu najniższego. Badania w Grecji dowiodły jednak, iż ludzie nie zawsze mają skłonność do podwyższania własnej pozycji społecznej zwłaszcza wtedy, gdy zajmowanie wysokiej pozycji społecznej wiąże się z negatywną oceną moralną. Wspomniany w tym rozdziale W. L. Werner twierdzi, iż przedstawiciele klas wyższych jaśniej widzą górą część hierarchii społecznej /poprzez co skłonni są widzieć szczyt struktury społecznej jako bardziej "wysmukły" / zaś przedstawiciele klas niższych - dolną część tej struktury.
Interesującymi wydają się wyniki dotyczące kryteriów, którymi posługują się respondenci w wydzielaniu określonych klas i warstw społecznych. Dominują przede wszystkim kryteria ekonomiczne: dochody, zarobki, wydatki, poziom i treść konsumpcji. W 20 badaniach czynniki ekonomiczne aż 17 razy umieszczone były na pierwszym miejscu. 138 Poza kryteriami ekonomicznymi wymieniano najczęściej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)