Jest to opracowanie zagadnienia dotyczącego postępowania karnego wykładane w ramach kierunku prawo na Wydziale Łódzkim. Poruszane są w nim kwestie dotyczące przesłanek procesowych (art. 17- postępowanie zwykłe, art. 325b- postępowanie uproszczone). Omówiony został też podział przesłanek (np. na bezwzględne i względne).
Kolejnym poruszanym zagadnieniem jest pozycja sądu jako uczestnika postępowania karnego. W sposób wyczerpujący opisana została właściwość sądów: rzeczowa, funkcjonalna i miejscowa. Dodatkowo zaprezentowane zostały rozwiązania zmierzające do ustalania właściwości na wypadek sporu (spór pozytywny i negatywny).
Przesłanki procesowe
okoliczności lub stany od których zależy dopuszczalność postępowania, takie okoliczności lub stany które warunkują prowadzenie procesu lub powodują, że postępowanie jest niedopuszczalne. Tworzy to podział na przesłanki dodatnie (warunkujące) i ujemne (czyniące postępowanie niedopuszczalnym). Podział ma znaczenie dla ustawodawcy. Czy to wymaga tworzenia dwóch oddzielnych katalogów przesłanek? (spełnienie tylko jednej przesłanki ujemnej czyni proces niedopuszczalnym) Podkreśla się, że iż każda zaprzeczona przesłanka ujemna staje się przesłanką dodatnią, a każda zaprzeczona przesłanka dodatnia staje się przesłanką ujemną. Najlepiej wprowadzić katalog przesłanek ujemnych (skoro już jednak wystarcza by postępowanie było niedopuszczalne) który to katalog obejmie przesłanki z natury ujemne (np. przedawnienie) jak i zaprzeczone przesłanki dodatnie. Tak buduje się katalogi przeszkód procesowych (czyli ujemnych przesłanek procesowych).
Art. 17. § 1. Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:
1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia,(odwrócone dodatnie przesłanki)
2) czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa,
3) społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,
4) ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze,
5) oskarżony zmarł,
6) nastąpiło przedawnienie karalności,
7) postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się,
8) sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych,
9) brak skargi uprawnionego oskarżyciela,
10) brak wymaganego zezwolenia na ściganie lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej,
11) zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie.
§ 2. Do chwili otrzymania wniosku lub zezwolenia władzy, od których ustawa uzależnia ściganie, organy procesowe dokonują tylko czynności nie cierpiących zwłoki w celu zabezpieczenia śladów i dowodów, a także czynności zmierzających do wyjaśnienia, czy wniosek będzie złożony lub zezwolenie będzie wydane.
§ 3. Niemożność przypisania winy sprawcy czynu nie wyłącza postępowania dotyczącego zastosowania środków zabezpieczających.
Jest to katalog przesłanek ujemnych, nie mam katalogu dodatniego.
Jeśli w trakcie postępowania ujawni się któraś z tych przesłanek wtedy postępowanie się umarza.
Drugi podział przesłanek (też ma znaczenie dla ustawodawcy)
Przesłanki ogólne (zarówno dodatnie jak i ujemne)- dotyczą każdego procesu
Przesłanki szczególne- albo dotyczą procesu o określonej odmianie (np. trybu uproszczonego) albo postępowania w pewnych kategoriach spraw
(…)
… zachowania sprawcy.
7. rzecz osądzona lub zawisłość sprawy
a)zawisłość sprawy( LITIS PENDENTIO )- gdy wcześniej wszczęte postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby toczy się (Art. 17 §1 pkt 7 )
Stan zawisłości sprawy trwa:
- od wsczęcia postępowania karnego
- do uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowania ( wówczas→ ne bis in idem ),
- nie uchyla takiego stanu zawieszenie postępowania ( Art. 22 ).
b)powaga rzeczy osądzonej- postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone ( Art. 17 §1 pkt 7 ) ( NE BIS IN IDEM/RES IUDICATA ) (bezwzględna przyczyna odwoławcza)
Wyjątki:
- kasacja,
- wznowienie postępowania
Mamy tu jednak do czynienia nie tyle z kolejnym procesem, ale z kontynuacją procesu. Oczywiście stan rzeczy osądzonej powoduje zarówno…
… wykorzystane lub nie skorzystano z nich w odpowiednim terminie
-w rozumieniu materialnym- skutek ne bis in idem, nie każda prawomocność w rozumieniu formalnym oznacza prawomocność materialną: 1. jeżeli podstawą umorzenia są przesłanki materialno-prawne to orzeczenie jest materialnie prawomocne 2. jeżeli u podstaw orzeczenia umarzającego leżą przyczyny względne (usuwalne) to nie ma skutku ne bis in idem…
… nie spełnia wszystkich znamion danego przestępstwa, a pod inne nie podpada.
Ewentualnie można dochodzić roszczenia na drodze cywilnej.
Sąd nie jest związany kwalifikacją prawną zdarzenia, może ją zmienić.
Przesłanka druga w pkt. 2- ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa np. obrona konieczna.
Pkt. 3- społeczna szkodliwość czynu jest znikoma
Pkt. 4- ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze np…
… jest podobna jak przy oskarżycielu publicznym, jeśli jest to osoba fizyczna to wówczas:
Art. 61. § 1. W razie śmierci oskarżyciela prywatnego postępowanie zawiesza się, a osoby najbliższe mogą wstąpić w prawa zmarłego.
§ 2. Jeżeli w terminie zawitym 3 miesięcy od dnia śmierci oskarżyciela prywatnego osoba uprawniona nie wstąpi w prawa zmarłego, sąd umarza postępowanie.
3. Oskarżyciel posiłkowy…
… tym organom, mając na uwadze określony przez ustawę zakres kompetencji tych organów. Np. Organy Inspekcji Handlowej, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Organy Straży Granicznych (pięć organów) + pewne organy z zakresy ochrony środowiska.
W wypadku czynów prywatnych oskarżycielem jest pokrzywdzony, nie jego rodzina (wyjątek- oskarżony zmarł).
Z uwagi na interes społeczny ma do tego też prawo prokurator…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)