W. Dajczak. Notatka składa się z 6 stron.
Ograniczenia własności:
W prawie rzymskim są wytyczane granice przez ustawę XII tablic i rozstrzygnięcia jutrystów rzymskich
Ograniczenia własności w znaczeniu szerokim sensu largo: Podatki, daniny, obowiązki, świadczenia pracy
Ograniczenia własności sensu stricto (znaczenie ścisłe):
Nie pozwalają właścicielowi na wykonywanie jego władztwa w pełni lub wbrew jego woli władztwa go pozbawiają:
Charakter stały
Przejściowy
Zakres prawa własności może się zatem zmieniać
Dzielą się na:
Stałe
Incydentalne
Źródła ograniczeń własności:
Zwyczaj - np. prawo zbytkowe, nie można używać swojej własności do zbytku; właściciel nie powinien rozporządzać majątkiem w sposób nieproduktywny, rozrzutny np. w Ustawie XII Tablic jest przepis, który mówi, że jak się chowa zmarłych, to nie można im zostawić złotych zębów; były ustawy określające maksymalną cenę stroju kobiety, maksymalną liczbę potraw itp. Własność nie może być wykorzystana w sposób nieproduktywnych; ograniczenia w swobodzie dysponowania majątkiem; ograniczenia te mają chronić majątek.
Prawo sakralne
Prawo publiczne - względy:
Sanitarne - np. zakaz chowania zmarłych w obrębie murów miasta, mój zmarły, ale nie mogę sobie zrobić z nim co chcę
Komunikacyjne - czy można komuś odjąć własność dla wybudowania drogi publicznej albo akweduktu? Tak. Konstrukcja przymusowego wykupu. Dotychczasowy właściciel nieruchomości musiał sprzedać pas ziemi potrzebny na budowę drogi publicznej albo akweduktu.
Budowlane
Konfiskata
Prawo prywatne:
Prawo sąsiedzkie - bliskość sąsiedniej nieruchomości może mieć negatywne skutki dla właściciela drugiej nieruchomości np. w ustawie XII tablic zakazywało się zmiany koryta potoku, bo może to zniszczyć obszary cudze na jego dalszej drodze; co zrobić, jeżeli owoce spadną na grunt sąsiada? Możesz wejść do drugi dzień i zebrać swoje owoce. Czy można zbudować budynek przy granicy gruntu, ile od? Kilka cali od granicy, żeby nie zasłaniała słońca sąsiadowi. Nie można łupać kamieni, żeby spadały na grunt sąsiada. Nie można emitować zapachów, które przechodzą na grunt sąsiada w nadmierny sposób.
Własne ograniczenia: prawa na rzeczy cudzej, najem, dzierżawa; tzn. ograniczone prawa rzeczowe oraz umowy (najem, dzierżawa)
XVIII wiek - pojawia się święte prawo własności, dopiero rewolucja francuska, sprawia, że własnośc tak bardzo zyskuje na zanczeniu.
Nabycie własności:
Pierwotne - od początku moje; sposoby nabycia własności:
Zawłaszczenie (occupatio) - zawłaszczenie na rzeczy niczyjej; objęcie w posiadanie w przypadku occupatio prowadzi natychmiast do nabycia własności; btw. nie jest rzeczą niczyją rzecz zgubiona
(…)
… (preceptio): użytkownik, usufruktariusz, dzierżawca - samemu trzeba zebrać owoce
Nie jest pożytkiem od II wieku pne tzw. partus ancillae - należy do właściciela niewolnicy
Skarb (thesaurus) - rzecz wartościowa, która została ukryta, tak dawno, że zatarła się pamięć o jego właścicielu, chroniona przez smoka XD do kogo należy skarb? Jest różnica pomiędzy rzeczą niczyją a skarbem. Skarb został znaleziony w miejscu, które do kogoś należy. Superficies solo cedit - co należy do gruntu, należy do właściciela gruntu. Mówi się też, że skarb stanowi własność po połowie tego co go odkrył i tego, co go znalazł, jeżeli to różne osoby.
Połączenie rzeczy (accessio)
Accessio cedit principali - to co przyłączono przypada rzeczy głównej
Superficies solo cedit - to co trwale połączono z gruntem przypada właścicielowi gruntu; jeżeli zbudujemy dom na cudzym gruncie, to należy on do tego, czyj jest grunt
Przetworzenie (specificatio). Przedmiot kontrowersji, inspirowana filozoficznie:
Sabinianie - właściciel materiału to właściciel; zmiana formy (przetworzenie) jest nieistotne, istotna jest substancja.
Prokulianie - przetwórca jest właścicielem
Media sententia - czy rzecz dałabysię przywrócić do postaci materiału…
…, akceptowana przez porządek prawny np. wykonanie darowizny, zapisu testamentowego; zasiedzenie może nastąpić tylko w ramach ramy prawnej. Istnieje też tytuł pro suo (dla siebie) - jeżeli będzie spełniona reszta przesłanek, to znaleziony długopis (sytuacja trudna do zakwalifikowania prawnie, jego znalezienie), to może nastąpić zasiedzenie. Wyklucza to przypadki w szerszej perspektywie bezprawne.
Kazus…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)