Poradnictwo zawodowe Problematyka wykonywania i wyboru pracy, kształcenia zawodowego, a więc i poradnictwa zawodowego lokują się na przecięciu procesów i zjawisk życia społecznego i ekonomicznego, kultury, polityki i edukacji. Toczone w wymienionych obszarach dyskursy podnoszą i dookreślają tak istotne z punktu widzenia poradnictwa zawodowego kwestie jak: praca i jej rola w życiu społeczeństwa i państwa; praca w życiu pojedynczego człowieka; hierarchia zawodów i ról społecznych przedstawicieli poszczególnych profesji; drogi zdobywania zawodów i osiągania społecznych pozycji; rola szkoły w kształceniu zawodowym itp. Przebieg i charakter tych dyskursów, ich intensywności język ulegają ciągłym zmianom, które stają się szczególnie widoczne zwłaszcza w dobie gwałtownych przeobrażeń i wstrząsów społecznych, ekonomicznych i politycznych. W momentach takich poddawane są bowiem na ogół rewizji zarówno realne przejawy życia ludzi, społeczne organizacje i struktury, jak i dotychczasowe przewodnie idee kształtujące świadomość społeczną, a więc sposoby myślenia i wypowiadania się ludzi na temat istniejącej rzeczywistości. Wstrząsy i głębokie zmiany prowadzą często do destrukcji przyjmowanych dotychczas systemów wartości i uznawanych, zarówno pisanych jak i niepisanych norm, jak również do podważenia całego szeregu terminów i pojęć uważanych dotychczas za adekwatne dla opisu rzeczywistości. Okresy transformacji cechują się więc tym, że w różnych obszarach społecznego życia następuje czasem powrót do korzeni i źródeł, czasem przystosowanie się do nowych warunków, czasem konstruowanie rzeczywistości zupełnie nowej; można zatem powiedzieć, że mają miejsce procesy destrukcji, rekonstrukcji i konstrukcji. 1. Cele poradnictwa zawodowego i ich względna trwałość. W wielu pracach sięgających do historii poradnictwa zawodowego zwraca się uwagę, iż powstało ono jako forma pomocy porządkująca rynek pracy. Zarówno przedsięwzięcia F.Parsonsa w Stanach Zjednoczonych, jak i współczesnych mu, czy późniejszych kierowników poradni zawodowych, biur pracy czy laboratoriów psychologicznych koncentrowały się na osiągnięciu dwóch konkretnych celów: prowadzeniu doboru zawodowego polegającego na wybieraniu jednostek predystynowanych do wykonywania zawodu oraz uprawianiu poradnictwa zawodowego czyli wybieraniu zawodów dla jednostek. Przytoczone tu cele są nam dobrze znane i samo ich przypomnienie byłoby niepotrzebne, gdyby nie to, że pomimo upływu czasu i zmiany w naszym kraju sytuacji politycznej, dość długo wydawały się one aktualne. Jednakże dopiero całościowe spojrzenie na nie, odsłonięcie kontekstów społecznych, ekonomicznych i ideologicznych umożliwia rozpoznanie ich sensu, a nie tylko samej treści. Przyjrzyjmy się zatem czasom, w których rodziło się poradnictwo zawodowe.
(…)
… się tworzyć organizacje oraz stowarzyszenia, które stawiały sobie za główny cel przygotowanie wszystkich, czyli ogółu do budowania wspólnego państwa. Idee pracy organicznej, pracy u podstaw jednoczyły elity intelektualne, działaczy społecznych, gospodarczych i oświatowych. Wyjaśniały i uzasadniały podejmowane działania, wprowadzały ład moralny i organizacyjny. Zagrożeniem dla tego ładu mogły być jednostki "nieszczęsne", źle ulokowane w strukturze społecznej, nie wykorzystujące swoich potencjalnych możliwości, pozostające poza nurtem pracy organicznej. Znalezienie więc właściwych ludzi na właściwe miejsca było zadaniem politycznym, organizacyjnym i moralnym. Działalność poradnicza zajmując się owym poszukiwaniem prowadzona była w takiej rzeczywistości społecznej, w której zarówno zadania przypisane…
…, mgliste i destrukcyjne”.
Jeden z czołowych twórców pozytywizmu H.Spencer zwrócił uwagę na pięć głównych kryteriów doboru treści nauczania i wychowania, uważając, iż pomimo powinno ono uwzględniać „to co służy zachowaniu życia i zdrowia, to, co służy zdobywaniu środków utrzymania, to co służy wychowywaniu potomstwa, to, co służy utrzymywaniu kontaktów społecznych i jest potrzebne z punktu widzenia całości społecznej, i to, co stanowi odpoczynek i ozdobę życia”, a więc kryteria mające charakter tylko i wyłącznie charakter utylitarny i instrumentalny.
Pozytywistyczne hasła znalazły duży oddźwięk i akceptację w pracy polskich pedagogów i działaczy społecznych.
Dyskusje i programy polskich pozytywistów obracały się właśnie wokół „pracy organicznej od podstaw odrzucając wcześniejsze idealistyczno - mesjanistyczne…
… organizmu społecznego, ile o podtrzymywanie idei gospodarki planowej i etatyzacji życia społecznego. Jednocześnie warto dodać, że centralnie sterowane poradnictwo zawodowe w PRL, w praktyce zostało znacznie ograniczone. Sprowadzono je bowiem do działu poradnictwa oświatowego dla uczniów w głównej mierze szkół podstawowych. Zlikwidowano bowiem wszystkie zawodowe poradnie społeczne i poradnie prowadzone…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)