To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Polskie przekłady i parafrazy „Księgi Psalmów". Wg badaczy, pierwszy przekład Księgi Psalmów pojawił się w XIII wieku, a późniejsze Psałterze w języku narodowym były już tylko jego kolejnymi redakcjami.
Psałterz św. Kingi pierwszy, domyślny przekład
miał powstać w otoczeniu byłej małżonki Bolesława Wstydliwego
jeżeli powstał naprawdę w XIII w. jako przekład wszystkich psalmów na język polski, należy uważać to za jedno z najważniejszych wydarzeń literackich polskiego średniowiecza !
brzmienia hipotetycznego brzmienia Psałterz floriański najwcześniejsza zachowana wersja przekładu Księgi Psalmów
mieści się na 296 kartach in folio powstał pod koniec XIV i na początku XV w. częściowo na Śląsku (w Kłodzku), a częściowo w Krakowie tekst trójjęzyczny: łaciński, polski i niemiecki sporządziło trzech nieznanych kopistów, którzy pracowali oddzielnie, w różnych odstępach czasu tekst miał różne podstawy: wersja łacińska wywodziła się zasadniczo z Wulgaty tekst niemiecki pochodził z jakiegoś przekładu powstałego prawdopodobnie na Śląsku przekład polski wywodził się ze starszego tłumaczenia (możliwe, że 2 różnych kopii z początku XIV w.) oraz z jakiegoś tłumaczenia czeskiego te trzy wersje psalmów umieszczano naprzemiennie wg. kolejności: wers łaciński, polski i niemiecki (rozdzielone przerywnikami graficznymi) pisarze dążyli do możliwie ścisłego oddania tekstu biblijnego (wg. średniowiecznej zasady literalnego przekładu Pisma Świętego , którą sformułował św. Hieronim) księga została opatrzona dodatkowymi tekstami modlitewnymi na wstępie pojawiły się dwa „prologi” Ludolfa Saksończyka rolę zakończenia pełnią kntyki biblijne wersety (z zasady dwuczłonowe, czasem czteroczłonowe, rzadko trójczłonowe) pokrywają się ze zdaniami cechy charakterystyczne: bogate słownictwo poetyckie, niezwykłość metafor i porównań Psałterz wniósł do polszczyzny ogromne bogactwo środków językowych! tekst pisano staranną teksturą (gotycką minuskułą) i obficie zdobiono bogate kolorystycznie i złocone iluminacje stanowią dzieło kilku twórców, stosujących różne style malarskie oprawa z tłoczonej skóry została wykonana w XVI w., możliwe, że przez znanego introligatora, Heinriha Yegema manuskrypt został wywieziony z kraju w niewyjaśnionych okolicznościach w XVIw. przed 1637r. trafił do biblioteki klasztoru kanoników regularnych w opactwie St. Florian w Górnej Austrii, gdzie znajdował się do 1931r. (stąd pochodzi jego nazwa!)
(…)
…. Psałterz Dawidów, który snadź jest Prawy fundament wszytkiego pisma krześcijańskiego, teraz nowo prawie na polski język przełożon… Mikołaja Reja
…
…, przeznaczona do celów liturgicznych. Nieznany kopista oparł się na tekście zbliżonym do Psałterza floriańskiego, a pracę wykonał w Krakowie na Kazimierzu, o czym informuje notatka w prawym dolnym rogu. Tekst psalmu jest glosowany: niektóre słowa zyskały wariantowe odpowiedniki.
Psałterz puławski
nazwa od miejsca przechowywania rękopisu: po wielu zawirowaniach trafił do zbioru rodziny Czartoryskich w Puławach (XVIII w.)
obecnie znajduje się w bibliotece Czartoryskich w Krakowie
rękopis powstał pod koniec XV w. lub na początku XVI
zapisany w pergaminowej księdze oprawionej w skórę, 312 kart (624 strony)
manuskrypt zawiera nie tylko Psałterz (ten kończy się na 583 s.)
wersety psalmów układane w jedną kolumnę po 14 wersów na stronie
każdy psalm poprzedzony łacińskim incipitem
po incipicie argumenty:
miały pomóc „rozmaitym stanom ludzkim” w zrozumieniu ukrytego sensu pieśni Dawidowych
zawierały historyczny układ pieśni lub komentarz podwójny - wyjaśniający sens figuralny i literalny
miał przypuszczalnie spełniać funkcję modlitewnika dla osób świeckich lub duchownych niższego stopnia
przypuszcza się, że Psałterz puławski i wcześniejszy - floriański wywodzą się z tego samego zaginionego archetypu w języku polskim…
… oraz floriańskiej
Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego
wyszedł w 1579r. z Drukarni Łazarzowej
charakter wyznaniowy nie jest jasny (czytali i śpiewali go katolicy w kościołach i innowiercy w zborach)
zacierają się tu albo mieszają starotestamentowe, chrześcijańskie i greckie wyobrażenia o Bogu
różnorodność epitetów (j. hebrajski jest ubogi w przymiotniki)
Kochanowski używa epitetów zaprzeczonych wobec Boga…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)