Polskie prawo konstytucyjne

Jak również: obowiązywanie konstytucji, inne źródła prawa konstytucyjnego, pojęcie zasad ustroju, zasady ustroju Rzeczpospolitej, konstytucyjny status jednostki oraz źródła prawa.

Polskie prawo konstytucyjne - zarys wykładu.
Skrypt z podręcznika prof. Leszka Garlickiego
KU NOWEJ KONSTYTUCJI
Konstytucje międzywojenne. 1. Konstytucja z 17 marca 1921 roku
Opierała się na zasadach: suwerenności narodu, podziale władz, gwarancji praw obywatelskich. Wprowadza parlamentarny system rządów - Parlament był wybierany w pięcioprzymiotnikowych wyborach, dwuizbowy z wyraźnie zaznaczona przewagą Sejmu (444 posłów) nad Senatem (111 senatorów). Sejm: ostateczny głos w sprawach ustawodawstwa, szeroki zakres uprawnień kontrolnych wobec Rządu (wotum nieufności wobec całego gabinetu lub poszczególnemu ministrowi), możliwość rozwiązania Parlamentu na mocy uchwały, Rząd ponosił przed nim odpowiedzialność polityczną solidarnie oraz indywidualnie; Senat: uczestniczył w procedurze uchwalania ustaw, za jego zgodą Prezydent mógł rozwiązać Parlament; Prezydent: był wybierany przez Zgromadzenie Narodowe, nie ponosił odpowiedzialności parlamentarnej, mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, powoływał Rząd; Sprawne działanie systemu tak silnie parlamentarnego było uzależnione od istnienia w Sejmie stabilnej większości do poparcia Rządu. W praktyce - w obliczu braku takiej większości - zasady owe doprowadziły do kryzysu parlamentarnego: braku stabilnego i trwałego rządu, zbyt słabej do rządzenia pozycji Prezydenta, upadki gabinetów, trudności w tworzeniu koalicji partyjnych i uchwalaniu ustaw. Dopomogło to zdobycie Józefowi Piłsudskiemu zdobycie poparcia społecznego dla dokonania przewrotu majowego. 2. Nowela sierpniowa z 2 sierpnia 1926 roku. Wprowadzała zmiany w konstytucji marcowej: wzmocniła pozycję Prezydenta (samodzielne prawo rozwiązania Sejmu, prawo wydawania rozporządzeń z mocą ustawy - z upoważnienia parlamentu i za zgodą rządu), ograniczyła możliwość wotum nieufności wobec rządowi i ministrom, choć zachowano parlamentarną odpowiedzialność rządu. Faktycznie większość władzy przeszła w ręce Piłsudskiego, choć nie był on prezydentem, co zaowocowało stałym konfliktem Piłsudskiego z parlamentem; dochodziło do działań naruszających rozwiązania konstytucyjne, co miało miejsce aż do wyborów brzeskich w 1930 roku, kiedy to sanacja uzyskała większość w Parlamencie i mogła uchwalić nową konstytucję. 3. Konstytucja z 23 kwietnia 1935 roku. Wyrażała autorytarną formę rządów ujętą w formy nowego porządku konstytucyjnego. ... zobacz całą notatkę