Polskie konstytucje

Tematem są konstytucje polskie. Plik zawiera 3 strony.
Informacje zawarte poruszają kwestie takie jak: akty prawne poruszone przez sejm w imieniu króla, konstytucja 3 maja, konstytucja marcowa, konstytucja kwietniowa, konstytucja PRL.
Dodatkowo: mała konstytucja uchwalona w 1992 z inicjatywy Lecha Wałęsy, konstytucja 1997.

KONSTYTUCJE POLSKIE
I. Akty prawne uchwalane przez sejm w imieniu króla, stanowiące podstawy demokracji szlacheckiej. W XVI i XVII w. określenie konstytucja odnosiło się do wszystkich decyzji przedstawicielstwa stanowego. Ograniczały one władzę monarchy na rzecz politycznej reprezentacji stanu szlacheckiego. Do pierwszych konstytucji szlacheckich zaliczymy:
A. konstytucję tzw. nihil novi z 1505 r., zapewniającą wpływ izby poselskiej na stanowienie podatków, oraz B. konstytucję z 1578 r. ustanawiającą Trybunał Koronny.
II. Konstytucja 3 maja, uchwalona przez Sejm Czteroletni w 1791 r.
Pierwsza współczesna konstytucja europejska. Określała podstawy ustroju monarchii feudalnej opierającej się na równości szlachty oraz zmniejszeniu dyskryminacji mieszczan przez przyznanie im niektórych praw przysługujących dotąd wyłącznie szlachcie. Utrzymywała pańszczyznę chłopów. Choć była produktem myśli politycznej oświecenia, postępowość jej rozwiązań ustępowała znacznie konstytucjom porewolucyjnej Francji oraz konstytucji USA z 1787 r. Formalnie konstytucja 3 maja obejmowała trzy ustawy:. o reorganizacji sejmików, o reorganizacji miast i położenia mieszczaństwa oraz tzw. ustawę rządową. Ta ostatnia przewidywała wprowadzenie jednolitego organizmu państwowego w miejsce dotychczasowej unii Korony i Litwy, wprowadzała zasadę suwerenności narodu oraz podział władzy.
Uchylając regułę obieralności króla, charakteryzującą demokrację szlachecką, Konstytucja 3 maja wprowadziła zasadę dziedziczności tronu, powierzając władzę saksońskiej dynastii Wettynów. W skomplikowanej dla ówczesnej Polski sytuacji politycznej uchwalenie konstytucji nie zdołało ugruntować zamierzonych reform ani zapobiec utracie niepodległości w 1795 r.
III. Konstytucja marcowa, uchwalona przez Sejm Ustawodawczy 17.03.1921 r.
Poprzedziło ją uchwalenie tzw. małej konstytucji w dn. 20.02.1919 r., koncentrującej władzę w rękach Sejmu Ustawodawczego wyłonionego w wyborach z 26.01.1919 r.
Konstytucja marcowa była wzorowana na francuskiej ustawie zasadniczej z 1875 r. Przewidywała republikańską formę rządu, zasadę suwerenności narodu, zasadę reprezentacji oraz - podział władz. Powierzała władzę ustawodawczą - sejmowi i -senatowi; wykonawczą - prezydentowi i wyznaczonemu przezeń rządowi z premierem na czele; sądowniczą - niezawisłym sądom.
Ustanowiony przez konstytucję marcową reżim polityczny miał charakter parlamentaryzmu. Zawierała ona także typowy dla ówczesnej myśli liberalnej katalog praw i wolności obywatelskich.
IV. Konstytucja kwietniowa, uchwalona 23.04.1935 r.
Utrwaliła ona reżim polityczny zrodzony przewrotem majowym 1926 r., przerywającym okres demokracji parlamentarnej w Polsce. W to miejsce wprowadzała autorytarny system sprawowania władzy oparty na jej koncentracji w rękach prezydenta „odpowiedzialnego przed Bogiem i historią" i osłabieniu pozycji sejmu oraz senatu.

(…)

… obywateli.
Do jej najistotniejszych rozwiązań, będących zarazem modyfikacjami dotychczasowych konstrukcji prawnych, zaliczyć należy przede wszystkim:
1. wzmocnienie pozycji gabinetu - zarówno wobec parlamentu, jak i wobec prezydenta - przez uczynienie - konstruktywnego wotum nieufności jedynym środkiem wymuszonego ustąpienia rządu. Oznacza to nałożenie na parlament obowiązku poszukiwania kompromisu…
... zobacz całą notatkę