To tylko jedna z 14 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Polska ideologia społeczno-polityczna pierwszej połowy XIX wieku (1795-1863) Tło społeczno-polityczne okresu Kampania Napoleońska i powstanie Księstwa Warszawskiego (1807-1812)
Kongres Wiedeński: powstanie Królestwa Polskiego (Kongresowego), Rzeczpospolitej Krakowskiej i Wielkiego Księstwa Poznańskiego - pod kuratelą państw robiorowych
powstanie listopadowe 1830
emigracja:
Towarzystwo Demokratyczne Polskie
Hotel Lambert
książę Adam Czartoryski
umiarkowane, liberalne
łączyło wolność Polski z innymi narodami
Komitet Narodowy Lelewela
literatura i poezja romantyczna
powstanie krakowskie
bunt chłopów galicyjskich
wyraz problemów społecznych
uwaga, dramatyczne pytanie : być, czy jak być? Polska nie była odcięta od świata - docierały tu tendencje z Zachodu bardziej niż do Rosji liberalizm, idealizm niemiecki, socjalizm utopijny miały dużo zwolenników w Polsce
opóźnienie rozwoju społ-eko z powodu rozbiorów
nie udało się zrealizować socjalnych postanowień Konstytucji 3 maja
zaściankowa, konserwatywna szlachta nie była zainteresowana przeprowadzaniem ryzykownych reform z zamianą pańszczyzny na czynsz
w latach 60. XIX w. w Polsce były już jednak stosunki kapitalistyczne - nawet rozbiory tego nie powstrzymały
uświadamiano sobie, że sukces ruchu narodowowyzwoleńczego zależy od udziału ludu - a udział ludu zależy od przeobrażeń społecznych
siłą przewodnią narodu pozostawała szlachta - dlatego od przemian wewn. tego stanu zależało powodzenie całej sprawy narodowej
dlatego problemy chłopstwa i mieszczaństwa zajmują pod koniec tego okresu coraz ważniejsze miejsce w refleksji politycznej
IDEOLOGIA OBOZU KONSERWATYWNEGO DWA NURTY: reakcyjny
liberalny
reakcja wyrażała głównie interesy arystokracji i szlachty folwarcznej cechuje ją zwątpienie co do celowości podjęcia walki o niepodległość dążenie do utrzymania istniejących stosunków społ-eko wszelkie projekty reform traktowane jako przejaw rebelii gwarancją utrzymania istniejącego stanu rzeczy była lojalność wobec zaborców (mówi o tym np. Kajetan Koźmian) Henr yk Rzewuski magnat ukraiński, powieściopisarz i publicysta
idealizował magnacko-szlachecką przeszłość Polski
bronił otwarcie pańszczyzny
„dobrze żyć pod berłem cara, bo chłop nie będzie się buntował” uwłaszczenie uważał za pospolite złodziejstwo pozostawał pod wpływem de Maistre'a:
wszelkie próby racjonalizacji stos. społ. przez zmiany w zakresie prawodawstwa czy inne reformy zabijają zasady spoczywające u podstaw boskiego rodowodu narodu, więc grzeszą śmiertelnie przeciw Bogu
(…)
… ich perspektywa ludowej rewolucji i utraty własnej, uprzywilejowanej pozycji
Czartoryski i jego obóz szukali sojuszników w rządach Francji i Anglii, bo chcieli przy ich pomocy bezkrwawo objąć władzę
Program Joachima Lelewela (1796-1847)
Lelewel stał na czele Komitetu Narodowego Polskiego
był historykiem
próba ukształtowania platformy jednoczącej zróżnicowane siły emigracyjne - chciał, żeby najpierw Polska…
… Czartoryskiego i przeciw Komitetowi Narodowemu Polskiemu Lelewela
polaryzacja postaw i programów społ-pol. w ramach TDP
założenie programowe: Aby odrodzić Polskę niepodległą, należy związać z programem narodowowyzwoleńczym możliwie najszersze rzesze ludu, zwłaszcza chłopstwa
Akt założycielski TDP = „Mały manifest”
formułuje założenia programowe
prawa człowieka dla ludu
przyszłość Polski zależy od przyszłości…
… zbudowanego hierarchicznie z samowładcą górującym nad wszystkimi klasami poddanych
opozycja wobec dążeń niepodległościowych
zalążki idei pracy organicznej - przyczynił się do spolonizowania administracji, zreformował szkolnictwo, zlikwidował prawa dyskryminujące Żydów itp.
Powstanie listopadowe
pierwszy poważny zryw
myśl polityczna poddana koncepcji narodu szlacheckiego:
chłop to nie Polak, to poddany…
…
mechanicznie powtarzał tezy Constanta:
akceptacja monarchii konstytucyjnej
nienaruszalność świętego prawa własności
wolności polityczne i religijne
wolności ekonomiczne
reprezentowali program bogatej szlachty, która zdecydowała się na prowadzenie gospodarki za pomocą metod kapitalistycznych
ale oczywiste było ich kunktatorstwo w kwestii narodowowyzwoleńczej ograniczali żądania do przestrzegania zasad…
… u podstaw boskiego rodowodu narodu, więc grzeszą śmiertelnie przeciw Bogu
utrzymanie ustalonego przez Boga ładu jest najważniejsze i wymaga czasem poświęcenia niezależności politycznej
Konst. 3 maja uważał za grób Polski szlacheckiej
tajne związki patriotyczne nazywał robactwem toczącym ciało społeczne
wynosił sarmatyzm Polski szlacheckiej ponad ideały cywilizacji oświeceniowej
zwulgaryzowany panslawizm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)