Polityka rządu Tadeusza Mazowieckiego
Tadeusz Mazowiecki został powołany na premiera 24 sierpnia 1989 r. Wicepremierem został Leszek Balcerowicz. 12 września nastąpiło zaprzysiężenia Rady Ministrów, która stanęła przed trudnym zadaniem rozpoczęcia gruntownych reform gospodarczych. Prace rządu w 1989 r koncentrowały się na 2 grupach spraw. Z jednej strony, na rozwiązywaniu bieżących spraw gospodarczych, z drugiej na przygotowanie podstaw pod reformy, które miały być realizowane w Polsce od 1990 r. W ramach prac bieżących zajęto się budżetem, przygotowano prowizorium budżetowe na październik 1989 r. Niemal równocześnie rząd podjął tez prace na sformułowaniem nowelizacji budżetu na 1989 r. Założono znacznie wyższy deficyt budżetowy. Środki miały pochodzić z różnych źródeł np. z opodatkowania kantorów, wzrostu opłat celnych czy z przedsiębiorstw przemysłu spirytusowego. Zadecydowano również o zwiększeniu świadczeń emerytalno-rentowych od 1 września. Przyjęto też uchwałę w sprawie niektórych zasad realizacji budżetu państwa takich jak uruchomienie w pierwszej kolejności rezerw na sfinansowanie podwyżek płac w budownictwie mieszkaniowym czy uregulowanie zobowiązań budżetu państwa wobec banków kredytujących przedsięwzięcia w budownictwie mieszkaniowym i rolnictwie. Zastąpiono indeksację automatyczną, indeksacją wyrównawczą (różnicą było odniesienie się do płac na koniec kwartału a nie na początku). To przedsięwzięcie nie uzyskało aprobaty społecznej gdyż sprzeciwiało się postanowieniom „okrągłego stołu”. Zdecydowano również na politykę podnoszenia cen. Podwyższono ceny paliw, węgla, alkoholu, taryf pasażerskich, wyrobów przemysłu farmaceutycznego, opłat za usługi pocztowe i telekomunikacyjne, energii elektrycznej, cieplnej, gazu oraz cen żywności. Wstrzymano również procesy prywatyzacji. Prowadzono również prace nad przygotowaniem podstaw prawnych funkcjonowania zmienionego systemu gospodarczego. Początkowo były to reformy stopniowe później zaś szokowe. Wyróżnić można trzy nurty działań rządu podporządkowane reformom gospodarczym. Po pierwsze, prace nad dokumentem określającym generalny program gospodarczy rządu. Po drugie, prowadzono prace zmierzające do przygotowania ustawodawstwa zmieniającego reguły obowiązującego w systemie gospodarczym. Po trzecie prowadzono prace nad budżetem na 1990. Za pierwszą wersję programu rządowego można uznać expose Mazowieckiego, za drugą dokument prezentowany przez Balcerowicza w Waszyngtonie, za trzecią program rządowy przygotowany na posiedzeniu Rady Ministrów, zaś czwarty Założenia polityki gospodarczo-społecznej. 1989 r zniesiono praktykę formułowania tzw. Centralnych planów rocznych, a także planów terytorialnych. Rząd Mazowieckiego na początku nie miał praktycznie żadnej koncepcji prywatyzacji. Były jedynie zapisy, że będzie analogiczna do krajów zachodnich jednak te zapisy były mgliste i nic z nich nie wynikało. We wrześniu powołano specjalne Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Przekształceń Własnościowych jednak pomimo intensywnych prac, problemy własnościowe nie weszły w skład pakietu ustaw. Rząd miał również problemy z ustawą budżetową na 1990 r. Na początku grudnia przyjęto projekt budżetu, który zakładał wzrost cen, spadek produkcji, płac realnych i spożycia. Przyjęto, że budżet będzie zrównoważony. Ocena rządu Mazowieckiego w 1989 r nie jest jednoznaczna. Z jednej strony, rząd w dużym stopniu zrealizował swoje cele. Z drugiej strony, sporą rolę odegrał w tym Sejm i w tych komfortowych warunkach rząd mógł zrobić więcej.
(…)
…. Przyjęto, że budżet będzie zrównoważony. Ocena rządu Mazowieckiego w 1989 r nie jest jednoznaczna. Z jednej strony, rząd w dużym stopniu zrealizował swoje cele. Z drugiej strony, sporą rolę odegrał w tym Sejm i w tych komfortowych warunkach rząd mógł zrobić więcej.
W 1990 r szczególnie widoczne i wyraziste były działania rządu w sferze 2 rodzajów polityki gospodarczej- polityka stabilizacyjna i systemowa…
… nacisk na eliminację zjawiska deficytu budżetowego, zredukowano dotacje do węgla. Głowna idea polityki stabilizacyjnej była oparta na uwolnieniu cen, hamowaniu wzrostu płac, ograniczeniu dotacji i łagodzeniu skutków bezrobocia. Rząd czekał jakie efekty przyniosą zaprojektowane reformy. Pierwsze informacje nie były optymistyczne, wynikało z nich, że ceny rosły, a zaopatrzenie nie uległo poprawie…
… jego działanie, promować procesy tworzenia nowych banków, usprawnić działanie państwowych banków komercyjnych. Nastąpił znaczny rozwój systemu bankowego, w 1990 r działało w Polsce 52 banki nie spółdzielcze. Pod koniec sierpnia weszła ustawa o działalności ubezpieczeniowej, która stworzyła podstawy do zakładania nowych firm ubezpieczeniowych. W lipcu powołana została Agencja Rynku Rolnego, której głównym celem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)