Źródłem ryzyka jest otoczenie dalsze, makroekonomiczne oraz otoczenia bliższe przedsiębiorstwa. Źródłem ryzyka organizacji jest również ona sama. Wewnętrzne źródło ryzyka jest ściśle powiązane z realizowanymi wewnątrz niej funkcjami rzeczowymi i funkcjami zarządzania oraz wzajemnym ich współdziałaniem i harmonizacją. Można wyróżnić dwa charakterystyczne typy stanów (sytuacji) niepewności:
Sytuacje analogiczne do pozycji gracza - o stanie otoczenia decyduje konkurent. Taka sytuacja zachodzi wówczas, gdy o tym, w jakiej sytuacji w przyszłości znajdzie się inwestor, zdecyduje jego racjonalnie postępujący konkurent. Jest to sytuacja analogiczna do gry w szachy, gdzie konsekwencje każdego ruchu zależą od kontr posunięcia przeciwnika. Sytuacje niepewne (zwane „grą z naturą”) - konsekwencje decyzji w mniejszym stopniu zależą od działań konkurencji, w znacznie większym zaś od tzw. „ślepego losu”, np. pogody. Sytuacje niepewne dzielą się na:
sytuacje niewiadome - decydent nie potrafi określić prawdopodobieństwa wystąpienia określonych stanów otoczenia,
sytuacje ryzykowne - sytuacje, w których prawdopodobieństwo wystąpienia określonych stanów pj (j = 1,2,...,m) jest znane i suma prawdopodobieństw wynosi jeden.
Wewnętrznymi źródłami ryzyka są więc także uwarunkowania wewnętrzne firmy, na przykład:
zdolności i poziom wiedzy menedżerskiej kierownictwa,
podejmowane decyzje menedżerskie,
możliwość występowanie strajków załogi,
stosowane systemy motywacyjne,
dostępność surowców,
siła wpływu rządowych ustaw na wydatki niebezpośrednio produkcyjne, na przykład z tytułu kontroli zanieczyszczeń,
siła wpływu konkurencji,
poziom jakości wyrobów i usług,
poziomy dźwigni finansowej i operacyjnej
itp.
Niepewność inwestora, a więc dokonywana przez niego ocena ryzyka, zależna jest również od stopnia zaufania do formułowanych przez niego opinii, pomysłów, rozwiązań itp. Wpływają na nią nabyte doświadczenia inwestora oraz sposób prowadzenia wnioskowania myślowego. Niepewność jest cechą rzeczywistości oznaczającą niemożliwość dokładnego określenia przyszłych zdarzeń. Jej źródłem są czynniki obiektywne, wynikające ze zmienności i złożoności sytuacji oraz subiektywne, wiążące się z procesami umysłowymi osób, tabela 7.1.
Tab. 1.1. Zestawienie wybranych definicji niepewności
Autor
Definicja niepewności:
F. Knigt
możliwość odchyleń od stanu oczekiwanego, której nie daje się zmierzyć, ponieważ nie można zastosować rachunku prawdopodobieństwa
(…)
… koszt (cenę) ryzyka [179]; taka miara wymaga już zupełnie innego rozumienia pojęcia ryzyka niezależnie od zastosowanego algorytmu rozpoznawania. Zakłada się bowiem, że istnieją (lub są tworzone) pewne abstrakcyjne „wzorce” (patterns) ryzyka i mniej lub bardziej skomplikowanymi metodami próbuje się umiejscowić rozważany projekt inwestycyjny w przestrzeni ryzyka.
Ryzyko inwestycyjne można porównać…
… się również znaleźć odpowiedź, a tym samym tworzyć miary niezawodności i budować modele. Za pierwszego europejskiego badacza niezawodności uważa się Leonardo da Vinci (1452 - 1519), (rys. 7.9). Rys. 1.6. Szkic z notatnika Leonarda da Vinci wyjaśniający sposób badania wytrzymałości drutu.(za [33]).
Niezawodność obiektu w sensie wartościowym można zdefiniować jako prawdopodobieństwo, że jego trwałość jest większa…
… ryzyka, lub intensywnością ubywania, intensywnością uszkodzeń, (rys. 7.10). Rys. 1.7. Typowy wykres funkcji h(t).
Takie bezpośrednie zastosowanie funkcji ryzyka niezawodności do pomiaru ryzyka inwestycyjnego odpowiadałby sytuacji ryzyka związanego, np. z bankructwem. Trudno byłoby określać intensywność bankructwa danej firmy (obiektu) - brak wystarczających danych statystycznych (w literaturze rozważa się modele szacujące ryzyko bankructwa firmy, np. model Altmana). Obiekty techniczne można badać ponieważ ich charakterystyki są podobne, powtarzalne (w miarę). Przedsiębiorstwa natomiast są unikalne z punktu widzenia ryzyka.
Można się zastanowić nad pośrednim wykorzystaniem modelu funkcji ryzyka h(t) do badania ryzyka inwestycyjnego. Jeśli, np. jako działanie sprawne uzna się osiąganie przez organizację…
… niepewności, w literaturze przedmiotu wyróżnia się różne pojęcia ryzyka:
Ryzyko jako niepewność wystąpienia określonych skutków stanu natury. Ryzyko jest pewną obiektywną prawidłowością cechującą świat realny, którą jednostka subiektywnie postrzega i interpretuje.
Ryzyko (w ujęciu psychologicznym) jest stanem umysłu człowieka. Jeżeli stan umysłu się zmieni, to zmieni się również ryzyko. Ryzyko istnieje…
… o tyle, o ile podmiot poznający ma świadomość ryzyka. O. Lange [93] określa ryzyko jako niepewność przewidywania zdarzeń w przyszłości, wynikającą z niepełności i niedokładności danych statystycznych, na podstawie których dokonuje się szacowania przyszłości. Przyjmuje istnienie niepewności mierzalnej i niepewności niemierzalnej. Pierwsza z nich nazywa ryzykiem, a drugą niepewnością sensu stricte…
… prawdopodobieństwo obiektywne i prawdopodobieństwo subiektywne. Prawdopodobieństwo obiektywne opiera się na częstościowej interpretacji oraz charakteryzuje się tym, że jest jednakowe dla każdego umysłu. Prawdopodobieństwo subiektywne charakteryzuje osoby i dla różnych umysłów może być różne. Jeżeli prawdopodobieństwo odwołuje się do interpretacji częstościowej, wymagającej możliwości powtórzenia eksperymentu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)