To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pojęcie modelu w ujęciu C. Geertza:
Powiązanie kultury jako bytu ideacyjnego z zachowaniami: wg jednego ze stanowisk kultura jest po prostu zbiorem pojęciowych instrukcji dla zachowań — to, co obserwujemy w strumieniu społecznych interakcji, musi zostać najpierw „pomyślane", a zachowujemy się tak, jak „każe" (czy tylko „podpowiada") zespół obowiązujących kulturowych norm i dyrektyw. Nie jest to jednak zależność całkowita. Gilbert Ryle wyróżnił dwa rodzaje wiedzy: knowledge how oraz knowledge that. Pierwsza ma bardziej praktyczny charakter, podatny na pojęciowe dyrektywy, przy drugiej o wiele trudniej ustalić jej związek z działaniami. Regulatywna funkcja wiedzy kulturowej to ograniczenia i przymusy, które zawężają zakres aprobowanych społecznie zachowań, ale kultura umożliwia także jednostkom swobodę w wyborze zachowań alternatywnych. Możemy realizować własne strategie życiowe, które odwołują się do panujących standardów wiedzy kulturowej, ale często na zasadzie negacji: np. współczesne ruchy feministyczne, ruch mniejszości seksualnych czy ideologia multikulturalizmu.
Tę współzależność porządku ideacyjnego i fenomenalnego (zachowaniowego) wyjaśniają dwa pojęcia „modelu" wg Clifforda Geertza:
model «czegoś» (model of) model «dla czegoś» (model for);
Chociaż są one aspektami tego samego pojęcia, warto je rozróżnić. W pierwszym znaczeniu akcentuje się takie manipulowanie strukturami symbolicznymi, które przybliża je do istniejących systemów niesymbolicznych. Np. chcąc dowiedzieć się, jak działa tama, tworzymy teorię hydrauliki lub konstruujemy wykresy przepływu wody. Teoria i wykresy są modelami «r z e c z y -w i s t o ś c i».
W drugim znaczeniu chodzi o manipulację systemami niesymbolicznymi sterowaną przez związki wyrażone w systemach symbolicznych; np. budujemy tamę zgodnie z ustaleniami wyprowadzonymi z teorii hydrauliki lub wykresów przepływu wody. Tutaj teoria dostarcza modelu dla tworzenia związków fizycznych: jest modelem dla «rzeczywistości».
Pojęcie kultury jako rzeczywistości myślowo-przekonaniowej zakłada, że wiedza kulturowa pełni dwojaką funkcję — jest modelem „czegoś", gdyż nadaje sens otaczającej rzeczywistości, oraz modelem „dla" w tym rozumieniu, że „podpowiada" mentalne wzory dla odpowiednich zachowań. Kultura jest określoną formą pojęciową rzeczywistości przyrodniczej i społecznej z jednej strony i zespołem wzorów przystosowujących jednostki do właściwego poruszania się w obrębie tej rzeczywistości.
Kultura to system norm w obrębie granic danego systemu społeczno-kulturowego. Aby funkcjonować w kulturze w sposób prawidłowy i skuteczny, musimy czerpać z zasobu norm i zasad dla niej ustanowionych. Także zachowania idiosynkratyczne, dziwaczne, naganne mają sens tylko wówczas, jeśli porówna się je z panującą normą, nawet niezbyt skwapliwie przestrzeganą.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)