To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podziały społeczno-polityczne: Lipset i Rokkan. Pojęcie podziału społeczno-politycznego po raz pierwszy pojawia się w pracy Seymoura Lipseta i Steina Rokkana poświeconej przemianom systemów partyjnych. Niestety, sami autorzy nie określili precyzyjnego defi niens nowego terminu, co okazało się być brzemienne w skutkach. Podział społeczno-polityczny należy bowiem do tej samej kategorii pojęć, co demokracja czy klasa społeczna - istnieje ogólne wyobrażenie o treści tych pojęć (na zasadzie: „każdy wie, o czym mowa”), ale trudno o jedną precyzyjną definicję. Zamieszanie w polskiej socjologii i politologii potęguje fakt, iż oryginalny angielski termin cleavage jest rozmaicie tłumaczony, jako „rozłam”, „podział socjopolityczny”, czy „podział społeczno-polityczny”. Sama opowiadam się za stosowaniem tego ostatniego pojęcia, gdyż nie uważam - w przeciwieństwie do Radosława Markowskiego - by cleavage stanowiło nieprzekraczalną i hermetyczną granicę pomiędzy pewnymi grupami społecznymi, a takie właśnie znaczenie sugerowałoby używanie słowa „rozłam”. Ponadto, dla mnie cleavages nie są trwałe, „zamrożone”, by odwołać się do terminologii Lipseta i Rokkana, lecz podlegają ciągłym przekształceniom i modyfikacjom. Wprawdzie Lipset i Rokkan nie zdefiniowali precyzyjnie pojęcia podziału społeczno-politycznego, ale wskazali pewien kierunek interpretacji. Uznali oni, że interesują ich „ konflikty i kontrowersje powstające z wielości relacji zachodzących w strukturze społecznej, lecz jedynie niewiele z nich polaryzuje system (...) Istnieje hierarchia podstaw podziałów, a ich uszeregowanie według kryterium politycznej istotności różni się nie tylko w poszczególnych systemach, lecz także jest zmienne w czasie ”. Kolejne pojawiające się w literaturze przedmiotu interpretacje pojęcia podziału społeczno-politycznego kładły przede wszystkim nacisk na jego politologiczny aspekt. Wyróżnienie podziałów społeczno-politycznych były o tyle istotne, o ile stanowiło to pomoc w interpretacji konstytuowania się i przemian systemów partyjnych. Najpierw szukano uwarunkowań głosowania determinowanego podziałami ( cleavage-based voting ) i najczęściej odwoływano się do zróżnicowania klasowego, rzadziej uwzględniając czynniki religijne, rasowe, czy miejsce zamieszkania. Pod koniec XX wieku pojawiają się w socjologii polityki i politologii głosy o zaniku głosowania determinowanego podziałami. Radosław Markowski wskazuje pięć prawdopodobnych przyczyn tego zjawiska. Po pierwsze, postępująca złożoność systemu społecznego powoduje, że jednostki występują jednocześnie w kilku rolach, wynikających z odmiennych afiliacji społecznych. Po drugie, zanikają różnice między wsią i miastem, a także dysproporcje ekonomiczne między poszczególnymi grupami społecznymi. Po trzecie, zmienia się także struktura społeczna - dotychczas funkcjonujące klasy zostają zastąpione przez nowe formacje (
(…)
…. Reformacja i kontrreformacja określiły pozycję Kościoła wobec struktury władzy, przesądzając o tym, czy bliższa była rządzącym opcja państwa wyznaniowego, czy świeckiego. Ponadto określony został wyznaniowy skład danego kraju. Posługując się klasycznym socjologicznym rozróżnieniem na trzy wymiary życia społecznego - kulturowy, gospodarczy i polityczny - przemiany, które przyniosła reformacja…
…: kształtowaniu w świadomości społecznej tożsamości narodowej. Używając terminologii Talcotta Parsonsa można powiedzieć, że system społeczny, składający się do tej pory z tylko z podsystemów gospodarki i polityki odkrył rolę podsystemu integracji. Rewolucje narodowo-demokratyczne z przełomu XVII i XIX wieku przyniosły zmiany także w sferze politycznej, a mianowicie wyzwoliły podział wokół dwóch modeli…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)