Wykłady z Filozofii
1. Co to jest filozofia? Przyczyny ekonomiczne, społeczne i polityczne powstania filozofii w starożytnej Grecji. a) Filozofia (Filo- kochać, sofija- mqdrość)- miłość mądrości - pojęcie wprowadził Pitagoras dla zaznaczenia,
że mądrość jest rzeczą boską, a jedynie umiłowanie jej dostępne jest dla ludzi.
- Jest to nauka o mądrości, dla pierwszych filozofów (Tales pyt. o arche - początek) oznaczała poznanie prawdy, dla Platona najdoskonalsza z nauk (fil. podzielił na wiedzę o zjawiskach i wiedzę o bycie).
- W Grecji wyraz ten oznaczał ogólnie: wiedzę, mądrość, wykształcenie.
b) Przyczyny:
- Rozkwit filozofii w Grecji nie był dziełem przypadku: ułatwiły go szczególne warunki tego kraju (uboga ziemia, położenie nad morzem - oddzielona od innych krajów, co sprzyjało nie przyciąganiu cudzoziemców).
- Oddzielenie Grecji od innych krajów (morze), chroniło ją od klęski wojen.
- Położenie to wywoływało natomiast kolonizacje i czyniło, że Grecy obcowali z kulturą innych krajów. Ustrój państwowy Grecji -duża ilość małych państw - sprzyjał wytwarzaniu się różnorodnych postaci kultury, a przy tym wzmagał ambicje. Szczep grecki, bogato przez naturę obdarzony, wydawał w dziedzinie nauki talenty nie mniej niż w poezji, plastyce czy sztuce wojskowej.
2.Główne działy filozofii i ich krótka charakterystyka (ontologia, teoria poznania, etyka, estetyka, filozofia społeczna, historiozofia). a) Ontologia - (Parmenides z Elei - teoria bytu)- nauka o "pierwszych zasadach i ostatecznych przyczynach" bytu. W takim ujęciu nauka o bycie (dociekanie natury wszystkiego, cokolwiek istnieje), zarówno w sferze realnej - przedmioty, zdarzenia, fakty - jak też wyabstrahowanej - pojęcia, kategorie, terminy.
b) Etyka - nauka o moralności, zajmująca się wyjaśnieniem i ustalaniem takich kategorii, jak dobro i zło, odpowiedzialność, sumienie, powinności oraz wytyczaniem zasad i norm moralnego postępowania
c) Estetyka - nauka, która zajmuje się zagadnieniami piękna i brzydoty, harmonii i dysharmonii (zaczątki - Sofiści - zajmowali się teorią poezji).
d) Teoria poznania - (gnoseologia, epistemologia), teoria usiłująca sformułować odpowiedź na pytania: czym jest poznanie, jaka jest jego geneza, jakie są jego warunki, czym jest podmiot, przedmiot i akt poznania, czy istnieją granice poznania - (nauka o poznaniu wiedzy przez jednostkę i granicach tego poznania).
e) Historiozofia - (filozofia historii), skupia się na refleksji nad dziejami, nad ich sensem, biegiem i celem, i próbuje ustalić ogólne prawidłowości nimi rządzące. Przedmiotem badań historiozofii jest też postrzeganie procesu dziejowego przez ludzi, różne sposoby jego przedstawiania i rozumienia.
(…)
… ontologii.
3.1. Charakterystyka materializmu żywiołowego (Tales, Anaksymander, Anaksymenes).
- Materia świata jest ożywiona, tzw. pogląd hilozoistyczny (od greckiego hyle - "materia" i zoon - "życie")
- istotne było pytanie o "arche", czyli początek, podstawę, osnowę i strukturę świata
a) Tales z Miletu - twierdził, że arche to żywioł wody, wszystko z niej pochodzi i do niej powraca (wszystko ożywia),
b) Anaksymenes z Miletu - uważał, że arche stanowi powietrze. Z niego poprzez rozrzedzanie i zagęszczanie powstaje różnorodność rzeczy i zjawisk w świecie - rzadkie powietrze jest ogniem, w miarę gęstnienia przekształca się kolejno w wiatr, chmury, wodę, ziemię, kamienie itd. Wszystkie te zmiany dokonują się dzięki wiecznemu ruchowi.
c) Anaksymander z Miletu - uznał tzw. apeiron, czynnik nieskończony…
… o rzeczywistości i o sobie samym, drogami do niej wiodącymi, jak też całokształtem tej wiedzy, jej sprawdzalnością, prawdziwością i użytecznością
b) Dwa aspekty poznania: metodologiczny (racjonalizm, empiryzm) i psychologiczny (racjonalizm i empiryzm genetyczny).
- racjonalizm metodologiczny dzieli się na: racjonalizm skrajny i aprioryzm umiarkowany
- na empiryzm genetyczny składa się sensualizm
4.2.Źródła poznania: charakterystyka racjonalizmu genetycznego (natywizm)(Platon, Kartezjusz).
- Natywizm - pogląd zakładającego istnienie w umyśle ludzkim idei wrodzonych lub też wrodzonych zdolności do rozpoznawania idei i bytów znajdujących się poza przyrodą i poza doświadczeniem.
a) Platon - Uważał on, że wiedza wrodzona wyprzedza wiedzę opartą na postrzeganiu. Pierwsza jest dana od narodzin, druga narasta…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)