To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Nihilizm, postawa poznawcza i moralna, po raz pierwszy sformułowana w filozofii przez greckich sofistów, a głównie przez Gorgiasza z Leontionoi na Sycylii. Z jego dzieła O przyrodzie przechowały się trzy tezy nihilistyczne dotyczące poznania, a w konsekwencji zachowań: 1) nie ma niczego. 2) gdyby nawet coś było, to nie byłoby poznawalne. 3) gdyby nawet było poznawalne, to nie mogłoby być przedmiotem porozumienia między ludźmi.
Nihilizm zakładał zatem bierność poznawczą i moralną. Pojawiał się najczęściej w okresach kryzysów społecznych, zaburzeń postępu społecznego lub naukowego. Niekiedy, jak na przełomie XIX i XX w., przybierał formę dekadentyzmu lub katastrofizmu.
Nihilizm końca XIX w. dość często łączył się z hedonizmem, wyrastał z rozczarowań do nauki, historii i filozofii. E. Renan, główny teoretyk nihilizmu w tym okresie podkreślał, że najwłaściwszą postawą wobec świata, jest nie bunt, ale ironia. Nihilizm poznawczy prowadził do nihilizmu moralnego: skoro nic nie przemawia za tym, by jeden cel był lepszy od drugiego, każdy powinien wybierać taki, jaki mu odpowiada. Trzeba przeto cieszyć się światem takim, jakim jest, poszukiwać przyjemności, lecz nie angażować się w nic, nie interweniować, traktować wszystko sceptycznie bądź z przymrużeniem oka. Być widzem, a nie uczestnikiem zdarzeń. Natywizm , natywistyczna teoria idei, teoria idei wrodzonych, (z łacińskiego nativus - wrodzony, przyrodzony), przyjęte określenie poglądu filozoficznego dotyczącego genezy poznania, zakładającego istnienie w umyśle ludzkim idei wrodzonych lub też wrodzonych zdolności do rozpoznawania idei i bytów znajdujących się poza przyrodą i poza doświadczeniem.
Początki natywizmu znajdujemy u Platona. Uważał on, że myśl jest niezależna od postrzegania, choć występuje po postrzeżeniu. Natywizm u Platona oznacza więc, że wiedza wrodzona wyprzedza wiedzę opartą na postrzeganiu. Pierwsza jest dana od narodzin, druga narasta w miarę doświadczenia, formuje się stopniowo. Wynika to z faktu, że umysł nasz oglądał idee w poprzednim życiu i zachował o nich pamięć, stąd też wystarczy, że je sobie przypomni postrzegając. Dlatego wiedzę wrodzoną nazywa anamnezis - przypomnienie.
W opozycji do tak rozumianego natywizmu pozostawali: Arystoteles, sceptycy i stoicy.
Rozumienie natywizmu zostało zmodernizowane przez św. Augustyna poprzez wprowadzenie pojęć: prawdy wieczne i iluminizm. By prawdy te poznać, człowiek powinien skoncentrować się na swoim wnętrzu. Prawdy wieczne istniejące poza człowiekiem miały charakter ponadczasowy i istniały obiektywnie, a poznanie ich wymagało oświecenia pojętego jako fakt nadprzyrodzony, wynikający z dzieła łaski, która przypada dobrym, posiadającym czyste serce.
Teoria natywizmu została odrzucona przez św. Tomasza z Akwinu.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)