Podstawowe modele wzrostu gospodarczego

Podstawowe modele wzrostu gospodarczego. Teoria wzrostu gospodarczego stanowi jedną z najważniejszych i najbardziej obszernych dziedzin makroekonomii. Przedmiotem jej badań są problemy ogólne, dotyczące czynników i warunków wzrostu oraz zagadnienia bardziej szczegółowe, związane z modelami przyspieszenia lub zwolnienia tempa wzrostu, a także teoria postępu technicznego.
Teoria wzrostu i rozwoju gospodarczego jest jedną z tych kwestii ekonomicznych, które są często podejmowane w dociekaniach teoretycznych. Zarówno w przeszłości, jak i dziś, formułując modele wzrostu i rozwoju gospodarczego, teoria ekonomii usiłuje wyjaśnić źródła i siły napędowe występujące w tych procesach. Wzrost gospodarczy mierzy się za pomocą modeli wzrostu gospodarczego . Modele wzrostu gospodarczego - to uproszczone schematy ukazujące podstawowe zależności między czynnikami wzrostu, uwzględniające przede wszystkim podstawowe związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w procesie wzrostu gospodarczego.
Wspólnym elementem badań w prezentowanych modelach jest określanie tempa wzrostu, czyli stopy wzrostu gospodarczego. Głównym miernikiem, ukazującym jak szybko i w jaki sposób rozwija się gospodarka w rozpatrywanym czasie, jest stopa wzrostu realnego PNB lub PKB. Stopę wzrostu gospodarczego (jego tempo wzrostu) możemy zmierzyć porównując wielkości PNB lub PKB w danym roku z danymi roku wyjściowego (bazowego). Wyrażamy ją stosunkiem przyrostu dochodu w danym czasie (roku) do wielkości dochodu (Y) w okresie bazowym.
Jednym z najbardziej znanych, wczesnych modeli wzrostu gospodarczego jest model opracowany przez angielskiego ekonomistę Roya Harroda , który dla określenia warunków wzrostu posłużył się następującym wzorem:
gdzie:
G oznacza stopę wzrostu dochodu (PNB lub PKB); oznaczając dochód przez Y, a jego przyrost przez możemy stwierdzić, że:
, C oznacza krańcowy współczynnik kapitału, czyli współczynnik kapitałochłonności określający wielkość nakładu inwestycji na jednostkę przyrostu dochodu:
;
gdzie:
I oznacza wielkość inwestycji,
Y - przyrost dochodu uzyskany z tej sumy nakładów inwestycyjnych.
Powyższy wzór informuje ile jednostek inwestycji trzeba wydatkować, aby uzyskać przyrost dochodu (PNB lub PKB) o jednostkę, Wielkość s po prawej stronie równania oznacza stopę oszczędności, tj. udział oszczędności w dochodzie , gdzie O symbolizuje oszczędności, czyli nieskonsumowaną część dochodu, która jest równa inwestycjom. Podobny, chociaż różniący się punktem wyjścia, jest model wzrostu gospodarczego opracowany w latach czterdziestych przez amerykańskiego ekonomistę Evseya Domara . Podstawowe równanie Domara wygląda następująco:

(…)

… wzrostu wydajności pracy. Taka forma postępu technicznego nazywana jest pracooszczędnym postępem technicznym. Wśród modeli wzrostu gospodarczego model Michała Kaleckiego wyróżnia się dużym stopniem precyzji założeń i analizy oraz szczególnym podejściem do czynników wzrostu dochodu. Ma on charakter modelu dwuczynnikowego, ponieważ obejmuje pracę i kapitał, a ściślej mówiąc przyrost nakładów pracy…
... zobacz całą notatkę