To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
5. Podjęcie hasła oświaty dla ludu W rozwoju akcji oświaty dla ludu można wyróżnić kilka faz. Pierwsza - to okres walki z kościołem o główną rolę w dziedzinie wychowania oraz o włączenie szkółek parafialnych w organizację szkolnictwa narodowego. Druga faza - to obrona praw chłopa do oświaty przed atakami konserwatywnej szlachty po upadku kodeksu Zamoyskiego oraz ustalenie pozycji szkół parafialnych w ustawodawstwie KEN i wydanie podręczników. W trzeciej, ostatniej fazie, w dniach burzliwej walki o reformę ustroju i wolność kraju, przesuwa się inicjatywa edukacyjna w ręce czynników politycznych, których stosunek do tego zagadnienia jest różny.
- Komisja wydała w końcu 1774 Przepis do szkół parafialnych , przedstawiony przez Massalskiego . Podkreślił on rolę wychowania fizycznego , obszerniej zajmował się sprawą nauki czytania i pisania , podając szereg metod stosowanych za granicą. Przepis domagał się uwzględnienia w nauczaniu świata pojęć dziecka, żądał stosowania metod poglądowych , wychodzenia od konkretu oraz wyznaczał nauczaniu cel wyłącznie praktyczny. Szkółki miały służyć zarówno dla dzieci szlachty, jak i wieśniaków, wobec czego przypominano nauczycielowi, że dzieci wiejskie „nic innego są w społeczeństwie tylko dzieci ”. Wskazywano konieczność stworzenia w szkole nie tylko warunków zdrowotnych, ale także atmosfery ładu i piękna , aby dzieci nie patrzyły na szkołę jak na więzienie swoje. Znamienny był również postulat, aby nauczanie w szkołach parafialnych było wstępem dla nauczyciela do dalszej kariery - do stopni akademickich włącznie . W ten sposób KEN chciała przeciwstawiać się opinii o podłości urzędu nauczyciela parafialnego.
- licząc się z jednej strony z tradycją, z drugiej z trudnościami finansowymi KEN, Przepis stwierdzał, że proboszczowie przy pomocy dziedziców powinni własnym kosztem utrzymywać szkoły parafialne . Proboszczom przyznawano też prawo dobierania nauczycieli parafialnych i ich mianowania . Aby uchronić nauczyciela przez niesprawiedliwą oceną i szykanami proboszcza podkreślono, że szkoły powiatowe będą miały obowiązek przeprowadzenia co roku dokładnej wizytacji każdej szkoły parafialnej i występowania z wnioskami o awansowanie wyróżniających się w pracy nauczycieli. Szkoła parafialna była faktycznie do sejmu czteroletniego zależna niemal wyłącznie od dobrej woli proboszczów. Dlatego też różnorodne wysiłki podniesienia na wyższy poziom oświaty dla ludu wydały tylko połowiczne rezultaty.
- KEN nie miała formalnie funduszów na utrzymanie szkółek parafialnych, gdyż majątki pojezuickie należały prawnie do funduszu edukacji szlacheckiej. Stąd pojawiały się radykale pomysły zniesienia niektórych klasztorów i przeznaczenia ich majątków na cele oświaty lub skłonienia zakonników do podjęcia pracy w szkółkach parafialnych. Ostatecznie Komisja pozostawiła wiele rzeczy w tej dziedzinie własnemu biegowi.
(…)
….
Elementarz dla szkół parafialnych - książki te to: Elementarz dla szkół parafialnych oraz Powinności nauczyciela Grzegorza Piramowicza. - Elementarz ukazał się w 1785 w drukarni Szkoły Głównej Koronnej i zawierał naukę czytania, pisania, rachunków, naukę obyczajową oraz katechizm początkowy z ministranturą. Był złożony z następujących części:
Nauka czytania i pisania autorstwa O. Kopczyńskiego, stanowi pierwszy polski elementarz opracowany według metody analityczno - syntetyczno - wyrazowej. Opierał się na metodzie łącznia czytania i pisania, i był olbrzymim krokiem naprzód w zakresie nauczania początkowego. Miał charakter pionierski i jest chlubą pedagogiki polskiej XVIII wieku.
Nauka rachunków autorstwa A. Gawrońskiego, ujęta poglądowo i przystosowana do potrzeb praktycznych, jakkolwiek nie docenia…
… i nieszczęśliwym (humanitaryzm utylitarny).
- nowością jest Przydatek do Powinności, adresowany do „mistrzyń dzieci płci niewieściej”. Piramowicz biorąc pod uwagę fakt pojawienia się dziewcząt miejskich w ławkach szkolnych, wyraził życzenie, aby w szkołach koedukacyjnych obok oddziałów męskich utworzyć żeńskie pod kierunkiem osobnych mistrzyń i im poświęcił końcową część Powinności nauczyciela. Zamyka książkę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)