Początki prawa bankowego
Kościelny zakaz lichwy byt poważnym hamulcem rozwoju bankowości, istniały jednak sposoby jego omijania. Jednym z nich było tzw. datum emergens, czyli odszkodowanie za opóźnione spłaty. Partnerzy umawiali się na nierealnie krótki termin zwrotu, który następnie był przekraczany. Pod pozorem odszkodowania za zwłokę płacono procent. Innym sposobem było lucrum cessans, czyli odszkodowanie za zyski, które pożyczający utracił przez to, że nie dysponował przez jakiś czas kapitałem. Kościół miał jednak wątpliwości co do zasadności formuły lucrum cessans. W przypadku kredytu długoterminowego formą oprocentowania był tzw. wyderkauf, czyli dzierżawa renty feudalnej.
Dostawcą kredytu inwestycyjnego były gminy żydowskie - kahały - których nie dotyczy krępujące chrześcijan przepisy dotyczące lichwy. Poważnymi dostawcami kredytu byty też niektóre zakony katolickie oraz poszczególni możnowładcy. W prawie polskim hipotekę znano już w XVI wieku. Pierwszą kodyfikację prawa hipotecznego stanowiła konstytucja sejmowa z 1588 roku. Weksel znano już w XV wieku. W 1701 roku uregulowano prawo wekslowe w Gdańsku, w 1713 roku w Elblągu, w 1775 roku w całym kraju.
Kontrreformacja i wojny połowy XVII wieku spowodowały zastój w rozwoju kredytu. Większość monter pietatis nie przetrwała potopu szwedzkiego. Wygnanie arian w 1657 roku oznaczało pozbycie się z kraju zaangażowanego w działalność kredytową środowiska. Pogromy, towarzyszące powstaniu kozackiemu pod wodzą Bohdana Chmielnickiego (1648) podkopały możliwości finansowe gmin żydowskich.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)