Pluralizm współczesnego liberalizmu
Wszystkich neoliberałów łączy przyjęcie wartości „wolność” za wartość podstawową. Wszyscy godzą się, iż jednostka jest moralnie odpowiedzialna za swój los. Państwo powinno gwarantować pewien katalog wolności. Neoliberalizm jest antytotalitarny, ma poszanowanie dla pluralizmu. Problem różnicujący różne nurty współczesnego liberalizmy to odpowiedź na pytanie, czy państwo demokratyczne może ingerować, ograniczać wolność gospodarowania, swobodę umów. Jeżeli tak, to jak dalece? Istnieją główne nurty (sposoby) odpowiedzi:
I. neoliberalizm konserwatywny (Walter Lippan)
Największym zagrożeniem, nieszczęściem dla wolności jest jakikolwiek interwencjonizm. Państwo nie powinno ingerować w mechanizmy wolnego rynku, które działają jak prawa natury, dążą do równowagi. I nawet jeśli cos, w krótkim okresie, wydaje się nam niejednoznaczne moralnie, to w dłuższej perspektywie samo się naprawi, wyrówna etc. Interwencjonizm charakteryzuje się tym, że jeżeli raz się rozpocznie działania, to po pierwsze naruszy się tę naturalną równowagę, a po drugie - nigdy się nie zaprzestanie tego typu działań, bo zawsze będą jacyś „petenci”
II. neoliberalizm socjalny
Uznawali możliwość wpływania na przez ludzi na organizowanie harmonijnie, racjonalnego społeczeństwa. Dopuszczają możliwość planowania życia społecznego. Zakładali, że obowiązkiem państwa jest zapewnienie jednostce wolności. Miało ono zadbać, by możliwa była konkurencja i rozwijanie wolności osobistej - np. poprzez szeroki wachlarz praw i wolności zagwarantowanych przez prawo. Uważali, że interwencjonizm jest możliwy, nawet wskazany, gdy koncentracja własności zagraża wolności. Państwo miało tworzyć ramy prawne dla zlikwidowania braku równowagi, ograniczać własność ekonomiczną pochodzącą z akumulacji dóbr i skupionej w niewielu rękach.
III. Liberalnie - młodsze pokolenie liberałów amerykańskich
Powiadali, że nierówność jest niemożliwa do zlikwidowania, jest niejako „wpisana” w społeczeństwo. Stawiali jednostkę przed społeczeństwem (personalizm). I dlatego odmawiali akceptacji demokracji, rozumianej jako „wola większości” - żadna większość nie może naryszyć praw jednostki w imię jakiejkolwiek idei „sprawiedliwości społecznej” - dobro społeczne to nonsens, bo istnieje tylko dobro pojedynczego człowieka. Zaś jego najwyższym dobrem jest wolność. Wszyscy oni zgadzali się co do tego, że wszelakie problemy powinny być rozstrzygane na drodze kompromisu i dialogu, a nie siły (czy to fizycznej, czy psychicznej)
I to jest jedna koncepcja podziału. Istnieje także taka, która dzieli neoliberałów ze względu na sposób legitymizacji współczesnego liberalizmu
I. nurt nawiązujący do liberalizmu klasycznego
(…)
….
Tego rodzaju sprawiedliwości przeciwstawiają neoliberałowie sprawiedliwości dystrybutywną charakteryzująca się narzuceniem społeczeństwu jakiejś koncepcji, podzialu czy wytwarzania dóbr (np. centralne planowanie). Jest to model realizowany przez państwa socjalistyczne, przynoszący w rozumieniu neoliberalnym, wiele szkód, zwłaszcza przez despotyczne narzucenie określonej aksjologii, a tym samym hierarchii…
… z tego koncepcja „politycznej poprawności”, czyli tego by unikać wartościowania osądó
Krytyki centralnego planowania i koncepcja sprawiedliwości we współczesnym liberalizmie.
Będąc nowa formułą teoretyczną neoliberałowie krytykowali wszelka polityka interwencjonizmu państwowego, zarówno założenia państwa dobrobytu jak i państw socjalistycznych- tak pojmowane centralne planowanie prowadzić milo do nadmiernego…
… której miałaby dalej toczyć się „gra polityczna” czy „gra o społeczeństwo”.
Teoria sprawiedliwości jako intelektualne usprawiedliwienie liberalnej demokracji rozwinął najpełniej amerykański filozof John Rawls, a odnosił się on przede wszystkim do funkcjonowania struktury społecznej, jaka jest państwo. Współpraca i współżycie ludzi wymagają ustalenia zasady sprawiedliwości takiej, która godziłaby ludzkie dążenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)