Odrodzenie idei liberalnych: od neoliberalizmu po liberalizm konserwatywny:
neoliberalizm: Neoliberalizm stanowił reakcję na rozwijający się interwencjonizm państwowy, przy czym neoliberałowie krytykowali głównie te doktryny i ideologie, które ograniczały wolność jednostki w jakiejkolwiek mierze. cechy charakterystyczne neoliberalizmu:
odrzucenie programu pomocy społecznej (pomoc zabija inicjatywę jednostki i musi prowadzić do zagrożenia wolności i swobód
obrona tradycyjnych wartości klasycznego liberalizmu główni przedstawiciele tej doktryny to: amerykańscy prezydenci m.in. Warren Gamaliel Harding, Herbert Hoover
Walter Lippmann: (1889-1974), wybitny publicysta amerykański, pisarz polityczny i uczony - socjolog, autor licznych książek, m.in.: „Opinia publiczna”, „Metoda wolności”, „Dobre społeczeństwo”, nad tą ostatnią książką odbyła się międzynarodowa dyskusja, która przeszła do historii jako tzw. Colloque Lippmann (Paryż 1938 r.), brali w niej udział najwybitniejsi, późniejsi luminarze liberalizmu - Friedrich August von Hayek, Wilhelm Röpke, Ludwig von Mises, Raymond Aron - „naukowa międzynarodówka liberałów”.
poglądy uczestników dyskusji:
uczestnicy sympozjum zgadzali się w zasadzie co do jednego: największym nieszczęściem może być wzrastający interwencjonizm gospodarczy państw (oznacza to po prostu triumf kolektywizmu nad indywidualizmem)
postulowali ożywienie i przypomnienie filozofii liberalnej ich niepokój wzbudzały te doktryny i ideologie, które w swych programach lekceważyły dobro jednostki na rzecz „abstrakcyjnego” ogółu - narodu, rasy, państwa
kwestionowali ideę liberalizmu socjalnego, zwłaszcza w tym punkcie, gdzie głosiła ona możliwość wpływu na organizowanie przez ludzi harmonijnego i racjonalnego społeczeństwa
liberalne prawa ekonomiczne traktowali jako prawa przyrody, tak więc, wg nich, nonsensem byłoby zmienianie tychże praw („nie można zmieniać tego co jest zgodne z naturą”)
uważali, że społeczeństwo rozwija się najlepiej, gdy jest wolne, przeciwstawiali się tzw. „planowaniu życia społecznego”
Lippmann protestował przeciw tezie, że demokracja mogłaby mieć wpływ na zakres wolności - nie może być tak, mówił, by wolność jednostki zależała od woli większości, są bowiem prawa, które obowiązują z samej natury człowieka (np. prawo do własnej inicjatywy i do podejmowania odpowiedzialności za swój los)
socjalne państwo prawne:
Ideolodzy neoliberalizmu, pomimo że swą działalność rozpoczęli już przed II wojną światową, pozostawali do lat siedemdziesiątych XX wieku w defensywie. Wiadomo, że po zakończeniu wojny, rządy wielu państw, wolały propagować ideę interwencjonizmu państwowego - przejawiało się to m.in. w doktrynach zachodnich socjaldemokratów, „socjalnych” liberałów i komunistów. Państwem, które po wojnie starało się ograniczyć interwencjonizm, była RFN - twórcy jej konstytucji określili, że będzie to „socjalne państwo prawne”.
(…)
…, który twierdził, że ludzie, którzy nie są skłonni wziąć odpowiedzialności za swój los, w rzeczywistości nie są ludźmi wolnymi)
Podsumowując państwo socjalne było rozwiązaniem pośrednim między formułą państwa dobrobytu, a formułą klasycznego liberalizmu. Duży nacisk kładziono na przymiotnik „prawny” państwa, chodziło głównie o zapewnienie zasady pewności prawa, bezpieczeństwa prawnego, zasady „lex retro non agit…
… nie ma wolności politycznej ani wolności indywidualnej krytykował nieograniczoną demokrację, stwierdzając, że nie wszystkie materie można by pozostawić woli większości, gdyż mogłoby to zagrozić wolności
poglądy takich ekonomistów jak Friedman i Buchanan znalazły również praktyczne zastosowanie, m.in. w programach Ronalda Reagana i Margaret Thatcher
amerykański radykalny liberalizm:
Robert Nozick: profesor…
… - ona bowiem zniewala jednostki
pod koniec życia propagował ideę gerontokracji - rządów starszych, uważał, że ludzie starsi mają większe zrozumienie dla idei wolności rozkwit liberalizmu ekonomicznego:
Załamanie koncepcji państwa opiekuńczego, socjalnego, narastające kryzysy ekonomiczne i cyklicznie pojawiające się fazy recesji przyczyniły się do renesansu klasycznego liberalizmu ekonomicznego. Duży wpływ na ten stan…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)