Technika socjometryczna „Plebiscyt Życzliwości i Niechęci" według opracowania M. Deptuły (1997)Technika, która dostarcza informacji o wzajemnych powiązaniach wszystkich członków grupy/klasy.Dostarcza informacji o stosunku wszystkich członków grupy/klasy do każdego dziecka poprzez adresowane do niego uczucia sympatii, antypatii czy wyrażanej obojętności.Daje możliwość zebrania informacji o stosunku danego dziecka do grupy przez pryzmat sympatii żywionej do poszczególnych osób dzięki czemu można wnioskować jak dziecko czuje się w grupie oraz czy i w jakim stopniu jest lubiane przez inne dzieci (Deptuła, 1997).Wymaga dokonania oceny wszystkich członków grupy na skali kilkustopniowej.A. Instrukcja dla osoby przeprowadzającej badanieBadanie może być prowadzone zbiorowo przez jedną osobę. Należy przygotować alfabetyczną listę uczniów danej klasy pozostawiając przy każdym nazwisku miejsce na wpisanie odpowiedniego znaku. Na początku informujemy dzieci o celach badania i sposobach udzielania odpowiedzi zgodnie z niżej zamieszczoną instrukcją. Po zapoznaniu dzieci z celem zbierania informacji oraz sposobem udzielania odpowiedzi rozdajemy każdemu alfabetyczny spis wszystkich uczniów danej klasy. Należy zadbać o to, aby dzieci miały warunki do samodzielnego udzielania odpowiedzi i nie dopuszczać do uzgadniania odpowiedzi, czy też ujawniania własnych odpowiedzi podkreślając obowiązek dochowania tajemnicy.B. Instrukcja dla dziecka„Chciałabym pomóc dzieciom, które niezbyt dobrze czują się w klasie (lub grupie wychowawczej). Dlatego proszę abyście szczerze napisały o każdej koleżance i każdym koledze czy lubicie go czy nie. Przygotowałam listę, na której są wszystkie nazwiska uczniów waszej klasy (wszystkich dzieci z waszej grupy). Każdy z was dostał taką samą listę. "Jeżeli kogoś bardzo lubisz, napisz przy jego nazwisku dwa plusy (w tym momencie zapisujemy na tablicy: „bardzo lubię - (++))." „Jeżeli kogoś lubisz trochę mniej, napisz przy jego nazwisku jeden plus(zapis na tablicy: „lubię (+)").""Jeżeli kogoś nie lubisz, napisz przy jego nazwisku znak minus (zapis na tablicy:„nie lubię (-)").'Jeżeli kogoś bardzo nie lubisz, napisz przy jego nazwisku dwa minusy (zapis na tablicy: „bardzo nie lubię (--)")."Jeżeli natomiast nie możesz powiedzieć, że kogoś lubisz, ani też, że go nie lubisz, napisz przy jego nazwisku zero (zapis na tablicy: „nie wiem (0)").Swoje nazwisko przekreślamy i nie stawiamy przy nim żadnych znaków. Bardzo ważne jest,żebyście dobrze się zastanowili i napisali prawdę. Wasze wypowiedzi zachowam w tajemnicy. Czytajcie po cichu kolejne nazwiska i stawiajcie przy każdym znaki zgodne z tym, co czujecie. Nie rozmawiajcie i nikomu nie pokazujcie swojej kartki. W przypadku wątpliwości podnieście rękę, podejdęi porozmawiamy".C. Opracowanie wynikówAby materiał uzyskany z badania mógł być poddany analizie trzeba sporządzić dla całej klasy tak zwaną tabelę macierzową. W tym celu należy:1. „Narysować tabelę (...) liczącą tyle kolumn i wierszy ile jest osób w grupie.2. Wpisać nazwiska wszystkich osób poziomo i pionowo w tej samej kolejności, tak aby każda osobazajmowała kolumnę i wiersz oznaczony tą samą liczbą.3. Nanieść oceny za pomocą oznaczonych symboli.4. Obliczyć wartości brzegowe przez zsumowanie wszystkich ocen poziomo i pionowo dla każdego członka grupy, z rozbiciem na oceny bardzo pozytywne, pozytywne, obojętne, negatywne i bardzo negatywne.Sprawdzianem właściwego wypełnienia tabeli plebiscytowej mogą być następujące wskaźniki:1. Suma ocen oddanych i otrzymanych przez każdą osobę musi wynosić n - 1.2. Wartości brzegowe dla całej grupy, dla ocen oddanych i otrzymanych są takie same.3. Suma wszystkich wartości brzegowych musi wynosić n – 1. (Pilkiewicz 1973, s. 207-208). Dalsze opracowanie wyników wymaga obliczenia, jaki odsetek członków grupy wyraża w stosunku do danej jednostki sympatię, a jaki antypatię. Za 100% przyjmujemy liczbę wyrażonych w stosunku do badanego ocen. Ogólna pozycja na skali popularności jednostki w grupie jest konsekwencją liczby otrzymanych przez nią plusów, na podstawie której obliczany jest wskaźnik sympatii oraz liczby otrzymanych minusów, na podstawie których obliczany jest wskaźnik antypatii.Wskaźniki te obliczamy według wzorów opracowanych przez M. Pilkiewicza:WSKAŹNIK SYMPATII (WS) = 1(% ++) + 0,5(% +)WSKAŹNIK ANTYPATII (WA) = 1(% --) + 0,5(% - )- przeciętna akceptacja – to kategoria, do której zaliczane są dzieci raczej lubiane, ale nie zajmujące ważnych miejsc w strukturze grupy. Otrzymują one na skali sympatii przeciętną liczbę ocen pozytywnych, powyżej lub poniżej przeciętnej i jednocześnie na skali antypatii zajmują pozycję średnią, powyżej lub poniżej średniej;- polaryzacja akceptacji - oznacza silne postawy pozytywne części grupy i postawy negatywne drugiej części. W kategorii tej mieszczą się dzieci, o których wielu badanych wypowiadało się „bardzo lubię" lub „lubię" i które jednocześnie uzyskały wysoką liczbę wypowiedzi „nie lubię" i „bardzo nie lubię". Mówi się, że status tych dzieci jest niezrównoważony, albo też, że są to osobykontrowersyjne.- izolacja - do tej kategorii zaliczane są dzieci, które otrzymują niewiele ocen pozytywnych lub wcale ich nie otrzymują. Nie otrzymują też informacji „nie lubię ciebie".- odrzucenie - oznacza jawną niechęć grupy. Dzieci zaliczone do tej kategorii otrzymują dużą liczbę ocen negatywnych przy braku lub niewielkiej liczbie głosów pozytywnych.Natomiast takie nazwy i skróty jak: silna sympatia (Ss), polaryzacja sympatii (Ps), przeciętna sympatia (Xs), obojętność (Ob), antypatia (At) służą do określania stosunku jednostki do grupy.Stosunek jednostki do grupy to inaczej stosunek emocjonalny dziecka do grupy wychowawczej lub klasy, który został zdefiniowany, jako globalna ocena natężenia sympatii i antypatii dziecka do wszystkich dzieci z grupy wychowawczej/klasy. Wskaźnikiem stosunku emocjonalnego dziecka do rówieśników (wg Ekiert – Grabowskiej 1984) jest deklarowana wobec każdego dziecka z klasy lub grupy wychowawczej silna lub słaba sympatia, obojętność, silna lub słaba antypatia .Wymienione kategorie definiowane są następująco:- silna sympatia - w kategorii tej znajdują się dzieci, które lubią większość rówieśników w swojej klasie.- przeciętna sympatia - do tej kategorii zaliczane są dzieci, które wyraziły sympatię wobec części klasy- polaryzacja sympatii - do tej kategorii zaliczane są dzieci, które darzą silną sympatią pewną grupę uczniów swojej klasy, natomiast innej grupy zdecydowanie nie lubią.- obojętność - w tej grupie znajdują się dzieci, które niewiele osób w swojej klasie darzą sympatią, ale też niewielu osób nie lubią.- antypatia - do tej kategorii zaliczane są dzieci, których uczucia wobec innych uczniów w klasie są zdecydowanie negatywne.Zestawienie kryteriów i kategorii służących do określania popularności dziecka w grupie i jego stosunku emocjonalnego do grupy przedstawia tabela poniżej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)