To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pismo klinowe obok egipskich hieroglifów było przez 2500 tys. lat jednym z dwóch głównych środków przekazu piśmiennej cywilizacji. Pismo jako pismo samo w sobie zostało wynalezione we wczesnych okresach historii starożytnego bliskiego wschodu, w celu zapisywania działalności gospodarczej. Dzięki niemu można było kontrolować np. ilość zboża czy np. ilość bydła. Nie można było przecież polegać tylko i wyłącznie na ludzkiej pamięci, która często bywa zawodna. Do niedawna powszechne było stwierdzenie ze pismo klinowe zostało wynalezione przez jakiegoś anonimowego Sumera ok. 3000 lat przed Chrystusem. Jednak ostatnimi czasy ta teoria jest poddawana pod wątpliwość gdyż najstarsze znalezione teksty są czysto piktograficzne, a tym samym pozbawione wszelkich wskazówek fonetycznych, które mogłyby wskazywać w jakim języku tekst został napisany. Sugestia ze ów wynalazca był mieszkańcem miasta Uruk wynikała z tego że najstarsze świadectwa pisma zostały odkryte właśnie tam ok. 3000 lat p.n.e. Jednak z biegiem czasu zostały odkryte kolejne świadectwa pisma klinowego, równie stare jak te z Uruk m.in. tabliczki z Niniwy w północnym Iraku ,a także z Suzy, Czoga-Miszy czy Godin Tepe w zachodnim Iranie oraz z Tell Braku w północnej Syrii. Tak więc wiele wskazuje na to ,że o wynalezieniu pisma należy myśleć raczej w kategoriach stopniowego procesu. dokonującego się na rozległym obszarze, niż jako o wytworze pojedynczej jednostki. W najstarszych tekstach przy użyciu zaostrzonego narzędzia rysowano na wilgotnej glinie obrazki zwane piktogramami. Wkrótce jednak pisarze odkryli, że wykonanie stylizowanego przedstawienia jakiegoś przedmiotu przez wyżłobienie kilku znaków w glinie jest znacznie szybsze niż usiłowanie artystycznego oddania jego naturalistycznego rysunku za pomocą prostych i zakrzywionych linii które następnie zostały zestandaryzowane tak aby każdy mógł je odczytać .Przyrząd którego ludzie używali do pisania nie musiał już być szpiczasto zakończony ale mógł być stępiony bądź plaski dzięki czemu pozostawiony ślad był szerszy i w ten sposób powstał charakterystyczny odcisk mający formę klina od czego swoja nazwę wzięło pismo klinowe. Zdecydowana większość tekstów klinowych została napisana na glinie która występowała powszechnie w rejonie Mezopotamii. Pomnikowe i dedykacyjne inskrypcje możemy znaleźć wyryte w kamieniu, kości słoniowej, metalu i szkle. Znaleziono nawet zestaw połączonych ze sobą i składających się tabliczek do pisania z kości słoniowej których powierzchnia była starannie pokryta pszczelim woskiem. Jednakże podstawowa powierzchnia do pisania klinami była zawsze gliniana tabliczka. Tabliczki zapisywano rylcem który był przeważnie wycięty z trzciny. Od najstarszych okresów tekst klinowy był „łamany”, na ogół zgodnie z naturalnymi, gramatycznymi lub treściowymi, całościami albo na prostokątne przegródki albo na linijki oddzielone rytymi liniami. Bardzo sporadycznie używano rylca dla zrobienia innych znaków. I tak np. kilka tabliczek ma ozdobne linie wokół krawędzi zewnętrznej. Niektóre tabliczki po napisaniu umieszczano w kopertach z gliny czy to w celu transportu jak i w przypadku listów lub zabezpieczenia jak w przypadku spraw spornych.
(…)
…, przedmioty kamienne - na4,miedziane - urudu, miasta - uru itp. Akadyjski należy do rodziny języków semickich razem z arabskim, hebrajskim, aramejskim itp. Ma trzy dialekty: staroakadyjski, babiloński i asyryjski a więc jakby z definicji o wszystkim co jest napisane po babilońsku czy asyryjsku można tez powiedzieć ze jest napisane po akadyjsku. Każdy z tych dialektów używa nieco odmiennej formy pisma klinowego jednak wszystkie współczesne podręczniki tego pisma nie traktują jako jedno. Tak jak w innych językach semickich wyrazy maja rdzeń złożony zasadniczo z trzech spółgłosek na przykład PRS który następnie jest przekształcany wewnętrznie przez zdwojenie spółgłosek lub wprowadzenie samogłosek oraz - zewnętrznie przez dodanie przedrostków i przyrostków na przykład IPRUS itp. Tak wiec z zasady…
… nie był językiem semickim i nie był bezpośrednio spokrewniony z żadnym innym językiem starożytnego bliskiego wschodu.
Język hetycki - w 1906r dr Hugo Winkler rozpoczął wykopaliska w stolicy hetykow Hattusas. W wielkim pałacu królów hetyckich odkrył on królewskie archiwum zawierające około 10000 tabliczek. Wiele z nich dało się łatwo przeczytać napisano je bowiem po babilońsku ale znaczna większość była napisana…
… a przypisanie jednemu znakowi kilku wartości jest nazywane polifonią. Obie te zasady były podstawowa cecha pisma klinowego na przestrzeni jego trwającej 3000 lat historii. Początkowe etapy rozwoju pisma sumeryjskiego reprezentowane przez tabliczki z Uruk, Dżemdet Nasr czy Ur nie zawierają materiału historycznego i powszechnie wypadają poza zakres dyskusji historycznej i są datowane tylko na podstawie…
… odpowiednika. W królestwie hetyckim poza hetykiem mówiono jeszcze dwoma blisko spokrewnionymi językami indoeuropejskimi - palajskim i luwijskim. Niewielka liczba tekstów w obu tych językach została znaleziona w archiwach w Hattusas razem z krótkimi ustępami w języku hatyckim używanym w Anatolii przed przybyciem hetytów używanym w Anatolii przed przybyciem hetytów. Wszystkie 3 języki były zapisane hetyckim pismem klinowym.
Język hurycki - był to język ludów huryckich które pojawiły się na bliskim wschodzie pod koniec trzeciego tysiąclecia przed Chrystusem. Na obszarze górnego Eufratu w północnej Syrii i przetrwały tam aż do ok. 1000 r p.n.e. Teksty znalezione w Ugarit są napisane pismem spółgłoskowym i zawierają słownik sumeryjsko-hurycki zaś z Hattusas pochodzą również fragmenty huryckiego tłumaczenia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)