Istota
Geochemia jest to gałąź nauk geologicznych
zajmująca się historią naturalną pierwiastków
chemicznych.
Porządek naturalny pierwiastków chemicznych
Egzamin
pisemny, 3 pytania
termin 1 – …
termin 2 – …
brak terminów dodatkowych
wymagania: wiedza z wykładu, indeks na egzaminie
1. Poznanie składu chemicznego całej Ziemi oraz
poszczególnych jej stref, a zwłaszcza ustalenie ilościowe
udziału poszczególnych pierwiastków w tym składzie.
2. Ustalenie zasad rządzących rozmieszczeniem i
obiegiem pierwiastków w obrębie poszczególnych
środowisk ziemskich oraz rozpoznanie proporcji, według
których występują one w różnych środowiskach.
3. Poznanie regionalnych różnic chemizmu skał i
minerałów i powiązanie ich z różnicami warunków
powstawania tych składników skorupy ziemskiej.
4. Rozpoznanie asocjacji pierwiastków w środowiskach
naturalnych i antropogenicznie zmienionych, zwłaszcza w
skałach i minerałach oraz uchwycenie zakresu zmienności
tych asocjacji.
6. Przedstawienie charakterystyki fizykochemicznej
środowisk geologicznych oraz procesów kierujących
obiegiem w nich pierwiastków.
7. Prześledzenie w skali geologicznej historii Ziemi zmian
geochemicznych zachodzących zarówno na naszej planecie
jako całości, jak też w poszczególnych jej geosferach i w
miarę możliwości rozpoznanie czynników, które kierowały tą
geochemiczną ewolucją (geochemia historyczna).
Najściślejsze powiązania istnieją między geochemią a mineralogią.,
petrografią, nauką o złożach (dostarcza informacji o koncentracji
pierwiastków - stwarza fizykochemiczne podstawy nauki o złożach),
sedymentologii (informacje na temat warunków powstania formacji
geologicznych), biogeochemią (oddziaływanie pomiędzy biosferą a
pozostałymi geosferami - głównie badania rezultatów działania
organizmów), biologią (oddziaływanie pomiędzy rozwojem organizmów
a chemiczną charakterystyką środowiska naturalnego). Ochrona
środowiska, kryminologia, medycyna, kosmochemia, geochemia
organiczna i geochemia nafty i gazu, hydrogeochemia i
hydrochemia, geochemia izotopów, geologia izotopowa,
biogeochemia izotopowa, bioindykacja izotopowa, geochronologia
izotopowa.
Mimo, że geochemia jest poddyscypliną nauki o Ziemi (NoZ),
więcej jak połowa nowych z NoZ prac mieści się w zakresie
geochemii.
Geochemicy – specjalizacja, na przykład w: chemii
atmosfery, termodynamice geochemicznej, geochemii
izotopowej, chemii morza, geochemii pierwiastków
śladowych, geochemii gleby, biogeochemii związków
ropopochodnych, itd.
Ro ne klasyfikacje dziedzin geochemii ±
Geochemia stosowana – nacisk na stronę aplikacyjną
Geochemia izotopowa- wyró nienie ze względu na narzędzie
badawcze – zakres większy ni geochemii klasycznej
Geochemia lekkich izotopów trwałych izotopów
promieniotwórczych
Etap dojrzały - aparaturowy -1
Geochemia - zdominowała Nauki o Ziemi
Geochemia - powiązana z nowoczesną technologią - narzędzia do badania Ziemi.
Przykłady:
mikrosonda elektronowa - pozwala analizować ziarna mineralne w skali mikronów w
ciągu minut;
(…)
…: fuzja H w obecności (jako katalizator)
2. Etap późny: fuzja He (potrójny proces α):
•
(pierwiastki o L.A. 2 i 6 niestabilne, stąd niedobór Li, Be i B)
3. Etap bardzo późny: reakcje jąder He (cząstki α) z ,
powstawanie pierwiastków cięższych do .
4. Etap końcowy: wychwyt neutronów, powstawanie
pierwiastków o L.A. > 26:
•
proces r (wolny)
•
proces s (szybki)
Częstość występowania pierwiastków…
… termojądrowe, np.:
12C+12C → 20Na+4He
W procesach tego rodzaju powstają głównie izotopy pierwiastków od neonu do
wapnia.
4. Procesy równowagi - powstawanie izotopów pierwiastków głównie od
chromu do cynku.
5. Procesy wychwytywania neutronów:
a) proces powolnego wychwytywania elektronów (proces s),
b) proces szybkiego wychwytywania neutronów (proces r).
6. Proces wychwytywania protonów (proces p).
7. Proces l…
…, serpentyn,
subst. organiczne)
- achondryty (plagioklazy Ca, pirokseny Ca, enstatyt,
oliwin)
Główne minerały meteorytów:
Kamacyt
Tenit
Oliwin
Piroksen rombowy
Pigeonit
Plagioklaz
Troilit
α-(Fe, Ni) (4.-7% Ni)
γ -(Fe, Ni) (30-60% Ni)
(Mg, Fe)2[Si04]
(Mg, Fe)2[Si206]
(Mg, Fe, Ca)2[Si2O6]
(Ca, Na) [(Al, Si)AISi2O8]
FeS
Minerały podrzędne:
Alabandyn MnS
Sfaleryt ZnS
Daubreelit FeCr2S4
Niningeryt (Mg, Fe)S…
….
Achondryty - na przełomie widoczne są okruchy
pojedynczych kryształów różnych minerałów scementowane
drobnoziarnistą masą zasadniczą.
Skład: plagioklazy Ca, pirokseny Ca, enstatyt, oliwin
CZĘSTOŚĆ ZAOBSERWOWANYCH SPADKÓW
METEORYTÓW
Rodzaj meteorytów
Liczba spadków
Chondryty zwyczajne
529
Chondryty enstatytow
11
Chondryty węgliste
33
Achondryty
59
Meteoryty
kamienno-metaliczne
7
Meteoryty żelazne
32
Słońce…
… od tego, czy
„doganiają” Ziemię, czy biegną z przeciwka).
Źródła meteoroidów
• pozostałości materii tworzącej obłok protoplanetarny
• rozpad planetoid w wyniku zderzeń
• rozpad jąder komet w pobliżu Słońca
Meteoroidy należące do pierwszych dwóch grup miewają zróżnicowane
orbity, jednak większość obiega Słońce w tym samym kierunku co Ziemia
i znaczna ich część koncentruje się w pobliżu płaszczyzny ekliptyki…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)