To tylko jedna z 12 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PIENIĄDZ I WSPÓŁCZESNY SYSTEM BANKOWY
I. DEFINICJA PIENIĄDZA. Wszystkie społeczeństwa od niepamiętnych czasów używają pieniądza w takiej czy innej postaci. Pieniądz jest bardzo specyficznym rodzajem aktywów czy środkiem przechowywania bogactwa. Przychód z posiadania pieniądza jest zazwyczaj bardzo niski - banknoty nie przynoszą żadnego oprocentowania - a mimo to jest przedmiotem pożądania, a także ostateczną formą, w którą przekształca się każdy inny rodzaj aktywów. Pieniądz ma bowiem za zadanie ułatwiać transakcje między podmiotami gospodarującymi i jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania współczesnej gospodarki. Aby w pełni się o tym przekonać, spróbujmy tylko wyobrazić sobie koszty jakie wymiana barterowa nałożyłaby na nasze codzienne życie. Nadal jednak definicja pieniądza pozostaje niejasna. Banknoty i monety stanowią pieniądz. Co jednak z saldami obrotów bieżących, czekami podróżnymi, rachunkami oszczędnościowymi, innymi instrumentami finansowymi? W rzeczywistości istnieje bowiem wiele różnorodnych form pieniądza. Zagadnienie podaży pieniądza odłożymy do następnego rozdziału. Obecnie skoncentrujemy się na popycie na pieniądz. Ponieważ pieniądz nie jest idealnym sposobem przechowywania bogactwa, musimy zrozumieć, dlaczego w ogóle trzyma się pieniądz w tym celu. Jest to pierwszy krok w kierunku zrozumienia roli pieniądza w makroekonomii: jego wpływu na ceny, stopy procentowe i ostatecznie na realną działalność gospodarczą. Przez długi czas definicja pieniądza była przedmiotem dyskusji, a ostatnio wątpliwości zostały jeszcze spotęgowane w efekcie rewolucji komputerowej. Niegdyś pieniądzem nazywano złoto, srebro czy niektóre inne towary. Powoli, ale zdecydowanie pieniądz papierowy (banknoty) wypierał pieniądz towarowy. Następnie przyszedł czas na szerokie wykorzystanie depozytów na żądanie. Obecnie szybkość, łatwość i niski koszt przekształcenia jednego rodzaju aktywów w inny zamazują tradycyjne rozróżnienie między pieniądzem a innymi pokrewnymi formami bogactwa. Prawidłowa definicja powinna uchwycić trwałe cechy pieniądza, abstrahując od tych, które mają charakter przejściowy, arbitralny czy są specyficzne dla danego kraju. Alternatywne i szeroko stosowane podejście polega na definiowaniu pieniądza za pomocą jego atrybutów, tj. przez to, co pieniądz robi i dlaczego się nim posługujemy. Zaprezentujemy tu kilka kluczowych myśli z bogatej tradycji takiego podejścia. Pieniądz to środek wymiany. Ludzie wykorzystują go do regulowania rachunków niezależnie od tego, co jest kupowane czy sprzedawane. Nadzwyczaj wygodnie pieniądz rozwiązuje problem podwójnej zbieżności potrzeb, np. Tomasz sprzedaje jabłka, a Franciszek interesuje się kupnem pewnej ich ilości, ale sam sprzedaje pomidory, których Tomasz kupić nie chce (poszukuje ziemniaków). Bezpośrednia wymiana między nimi nie może więc dojść do skutku. Pieniądz w cudowny sposób rozwiązuje ten problem.
(…)
… lub przez przelew kwot pieniężnych na rachunkach w banku lub między bankami. Za pomocą polecenia przelewu następuje przekazanie określonej kwoty pieniężnej z jednego rachunku bankowego na inny rachunek. Może się to dokonywać w ramach rachunków umiejscowionych w tym samym banku lub między rachunkami klientów w różnych bankach. Ta forma rozliczeń bezgotówkowych stosowana jest głównie przez podmioty gospodarcze…
… z dużą częścią systemu kas oszczędnościowych) oraz w Europie (upadek BCCI-banku, który wykorzystał luki w krajowej regulacji). VI. BAZA MONETARNA I MNOŻNIK KREACJI PIENIĄDZA. Rezerwy gotówkowe banków komercyjnych są tylko niewielką cząstką wartości zgromadzonych w nich wkładów. A zatem kreowany przez banki pieniądz depozytowy jest we współczesnej gospodarce znacznie ważniejszym składnikiem podaży…
… lub ukrywane przed urzędem skarbowym transakcje w "szarej strefie". W jaki wobec tego sposób podaż pieniądza jest powiązana z bazą monetarną, czyli ogólną sumą banknotów i bilonu wyemitowanych przez bank centralny? Aby odpowiedzieć na to pytanie, wprowadzimy pojęcie mnożnika kreacji pieniądza. Mnożnik kreacji pieniądza obrazuje wielkość zmiany zasobu pieniądza wywołanej zmianą bazy monetarnej o jednostkę. Możemy wiec zapisać : Podaż pieniądza = mnożnik kreacji pieniądza x baza monetarna. Wysokość mnożnika kreacji pieniądz zależy od dwóch kluczowych współczynników : planowanej przez banki stopy rezerw gotówkowych (tj. stosunku rezerw do całkowitej wartości wkładów) oraz od planowanego stosunku gotówki w obiegu poza bankowym do całkowitej wartości wkładów w bankach. Wiemy, że relacja zamierzonej…
… monetarna lub - inaczej - zasób pieniądz wielkiej mocy występuje albo w postaci rezerw gotówkowych trzymanych przez banki, albo gotówki w obiegu. Ponieważ suma wkładów w bankach jest wielokrotnością ich rezerw gotówkowych, mnożnik kreacji pieniądza jest większy od jedności. Mnożnik kreacji pieniądza będzie tym większy im: a) niższa jest planowana przez sektor poza bankowy stopa gotówkowa/ wkłady na żądanie…
…. Obecnie w krajach wyżej rozwiniętych zaczyna funkcjonować pieniądz elektroniczny. Jest to elektroniczny zapis wartości na karcie magnetycznej w postaci zespołu znaków. Rachunki bankowe znajdują się w pamięci komputera i są obciążane lub uznawane elektronicznie za pomocą kart magnetycznych. W rozliczeniach międzybankowych przelewy pieniędzy są dokonywane za pomocą komputerów, bez konieczności prowadzenia…
… komercyjnym wiąże się zawsze z ryzykiem i ograniczeniami. Banki rejestrowane są oficjalnie przez bank centralny i często muszą sprostać ostrym wymaganiom. Większość tych wymagań to konsekwencja istnienia ryzyka związanego z kreacją pieniądza. Ryzyko to z kolei odzwierciedla problem asymetrii informacji, tzn. trudności z określeniem wiarygodności pierwotnego emitenta. System niewymienialnego pieniądza…
… płatniczy. Tym samym stopniowo zniknęły powody uniemożliwiające włączenie wkładów w towarzystwach budowlanych do miar podaży pieniądza. M0 oznacza szeroką bazę monetarną, która obejmuje gotówkę w obiegu poza bankowym, gotówkę w posiadaniu banków oraz rachunki banków komercyjnych w banku centralnym. M0 jest największą miarą zasobu pieniądza. Punktem wyjścia do konstruowania szerokich agregatów pieniężnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)