I. Pieniądz finanse i przepływy finansowe
1. Definicja pieniądza 1a. Teoretyczna definicja pieniądza:
Cechy współczesnego pieniądza:
płynność - doskonała możliwość zamiany na wszystkie dobra i usługi (z ograniczeniami)
zaufanie (fiducjarność) - płynność wynika z zaufania, zapewniane przez organy publiczne (na banknocie dolara `in god we trust'), jeżeli nie ma zaufania do pieniądza, to przestaje on być pieniądzem
dematerializacja i brak towarowego charakteru (niesubstancjonalność)
Funkcje pieniądza (spór na ten temat między ekonomistami):
funkcja miernika wartości (standard wartości)
funkcja środka płatniczego
tezauryzacja (gromadzenie bogactwa)
Metody kreacji (emisji) pieniądza:
bankowa - pieniądz jest tworzony poprzez udzielanie kredytów; każdy akt udzielenia kredytu oznacza tworzenie pieniądza, każdy akt spłaty częściowej kredytu oznacza zniszczenie pieniądza, inaczej: pieniądz powstaje dzięki akcji kredytowej banku, wycofywany jest z obiegu przez spłatę; dominująca metoda kreacji pieniądza,
skarbowa - w zasadzie jej już nie ma, ale są `relikty'; bilon to pozostałość pieniądza zdawkowego, przy użyciu metody skarbowej wydanego przez władcę; nie ma już właściwie takich państw, w celu rozróżnienia historycznego
monetyzacja i demonetyzacja zagranicznych środków płatniczych - często ma charakter państwowy, narodowy; chodzi o wymianę np. dolary na złotówki, może zostać uznane za kreację pieniądza.
Teorie pieniądza (zajmowali się nie tylko ekonomiści, także filozofowie i astronomowie (np. Kopernik)):
wyjątkowa różnorodność, wyjątkowa zawiłość
już tylko historycznie:
- Teoria bankowa (J. Fullarton, T.Tock)
- Teoria obiegowa
- realiści - pieniądzem jest to, co ludzie uważają za pieniądz (co faktycznie nim jest)
- nominaliści - pieniądzem jest to, co władza publiczna uważa za pieniądz
- teorie dochodowe (K. Wicksell, A.Afalion, J.Schumpeter, J.M.Keynes) - podejście keynowskie i neokeynowskie od strony popytu na pieniądz to nowa teoria dochodowa
- teorie ilościowe (M. Kopernik, D.Hume, D.Ricardo, I.Fisher, M.Friedman) - monetaryzm to nowa teoria podejścia od strony podaży, prawo Kopernika-Greschana: „pieniądz lepszy wypiera pieniądz gorszy”
1b. Empiryczna definicja pieniądza (co w praktyce uznaje się za pieniądz):
Empiryczny pieniądz to agregaty pieniężne:
M0- baza monetarna, M1, M3- podstawowy agregat w Polsce
L (Liquiditiy) - płynność gospodarki - klasyfikacja tego, co uważa się za pieniądz według płynności, od tego co jest najbardziej płynne, czyli to co jest zawarte w M
(…)
… i sprzedają w celach zarobkowych)
odpłatność o losowych charakterze: dywidendy
zwrotność obarczona szczególnym ryzykiem -> instrumenty pochodne wykształcone tylko w celu ograniczenia ryzyka
podatność na spekulacje
regulacje prawne: nie w sensie kodeksowym, rynek rozwijał się w krajach w których istnieje prawo precedensowe
szczególny nadzór: KNG i KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych); regulacja…
… (A. Smith - niewidzialna ręka rynku)
świadczenie pracy to specyficzny rodzaj, bo istnieje płaca minimalna, a więc nie jest to tak prawdę rynek pracy, prawie nigdzie na świecie nie ma rynku pracy
3b. Przepływy redystrybucyjne (transfery) i ich cechy:
ruchowi pieniądza nie towarzyszą żadne procesy realne; uruchamiane mocą uprawnień władczych, imperialnej władzy publicznej; nie ma rynku tylko jest władza np…
… centralna władza pieniężna, jako podstawowa instytucja regulacji (która interweniuje w 'interesie publicznym')
- w ujęciu ekonomicznym i ujęciu prawniczym np. lokata-depozyt (wg prawa - umowa nazwana, nie jest to typowy kontrakt), kredyt: obie strony mają ten sam interes ekonomiczny: ten kto lokuje pieniądze w banku liczy na korzyści ekonomiczne, a ten kto przyjmuje - w interesie gospodarczym
odpłatność…
… jest nadpłynność sektora bankowego, więc banki nie są zainteresowane kredytami z banku centralnego
3d. Przepływy rozrachunkowe o charakterze ubezpieczeniowym i ich cechy
fakultatywność: równość interesu ekonomicznego; z prawnego pkt widzenia jest to umowa, a umowy są obopólne, ubezpieczenia mają na celu ograniczenie hazardu moralnego i rozszerzenie wspólnoty ryzyka; umowa ubezpieczeniowa jest umową nazwaną…
…, od tego co jest najbardziej płynne, czyli to co jest zawarte w M0 czyli gotówka
M0:
- gotówka będąca w posiadaniu sektora pozabankowego (poza kasami banków)
- wkłady banków komercyjnych w banku centralnym
- pogotowie kasowe banków komercyjnych utrzymywane ze względów transakcyjnych
M1 - M0:
- wkłady a' vista
- wkłady na rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych
- wkłady na rachunkach transferów automatycznych (karty…
…;
stopa lombardowa - dziś najwyższa ze wszystkich stóp, kwota jaką NBP płaci od papierów skarbowych; jak jest deficyt budżetowy to są emitowane papiery skarbowe, musi ktoś je kupić (banki) na procent;
stopa redyskontowa - związana z obrotem wekslowym, niechęć do obrotu wekslowego
stopa dyskontowa - związana z obrotem wekslowym, niechęć do obrotu wekslowego
nie ma stopy refinansowej, bo w Polsce…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)