1 ks. Wojciech Pikor Powstanie Starego Testamentu PRAWO PROROCY STARSI PROROCY MŁODSI PISMA KSIĘGI W JĘZYKU GRECKIM XIII- XI w. przed Ch. Ustne przekazy o patriarchach i o Wyjściu Wczesne zbiory praw Wczesna poezja (Wj 15) Ustne przekazy o podboju Kanaanu Tradycje będące podłożem Sdz i 1 Sm Wczesna poezja (Sdz 5) X Spisanie tradycji J (?) Spisywanie przekazywanych dotąd cykli opowiadań Opowiadania o Dawidzie, tzw. „historia dworska” (2 Sm 9‒20; 1 Krl 1-2) Początki wykorzystywania psalmów w kulcie Rozkwit mądrości (przysłów) na dworze Salomona Rt (?) IX Spisanie tradycji E (?) Spisywanie królewskich roczników Judy i Izraela (źródło 1‒2 Krl, 1-2 Krn Cykle o Eliaszu i Elizeuszu (1 Krl 17‒2 Krl 1‒2) Pieśni weselne, z których czerpie Pnp VIII Zbiory opowiadań o patriarchach i o Wyjściu (po 722) Spisywanie królewskich roczników Judy i Izraela Amos, Ozeasz, Izajasz, Micheasz Ezechiasz, król Judy († 699), patronuje pierwszej redakcji Księgi Przysłów VII Historia jerozolimska (ok. 650) Pwt (źródło D) podstawą reformy Jozjasza, króla Judy († 609) Spisywanie królewskich roczników Judy Przedwygnaniowa historia deuteronomistyczna Sofoniasz, Nahum, Habakuk Jonasz (?) Jeremiasz (koniec VII w.) VI Historia z czasów wygnania (połączenie „historii jerozolimskiej” ze ź ródłem D Ź ródło P (po 520) Historia deuteronomistyczna Jeremiasz, Ezechiel, Deutero-Izajasz, Abdiasz po 539 ‒ Trito-Izajasz, Aggeusz, Zachariasz Lamentacje (po 586) Hiob (?) V Ukończenie Pięcioksięgu (ok. 400) Malachiasz Pamiętniki Nehemiasza i Ezdrasza Dzieło kronikarskie Ostateczna redakcja Prz IV-III Joel (?) Koh II Redakcja Psałterza Est (?), Dn Tb, Jud, Ba, Syr 1-2 Mch I Mdr (?) data niepewna, stanowiąca przedmiot dyskusji J ‒ tradycja jahwistyczna; E ‒ elohistyczna; D ‒ deuteronomiczna; P ‒ kapłańska Pc ‒ Pięcioksiąg (inaczej Tora ‒ zbiór obejmujący pięć pierwszych ksiąg ST: Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt) Powstanie Starego Testamentu to proces, który trwał ponad tysiąc lat. Najstarsze utwory poetyckie w Biblii hebrajskiej, jakimi są Pieśń Mojżesza (Wj 15,1-18) i Pieśń Debory (Sdz 5), 2 sięgają prawdopodobnie XII wieku przed Chrystusem. Najpóźniejsze księgi Starego Testamentu
(…)
… „historii jerozolimskiej” miała miejsce podczas panowania króla
Jozjasza w Judzie (641-609), kiedy to potęga Asyrii chyliła się ku upadkowi (jej kres stanowi
zburzenie Niniwy, stolicy Asyrii, przez Babilończyków w 612 roku). Jozjasz próbuje wykorzystać
ten moment dziejowy dla reformy politycznej, ekonomicznej i religijnej królestwa. Swoje działania
reformatorskie oparł na Księdze Prawa, która została…
… w zmieniającym się kontekście historycznym. Bez wątpienia wpływ na
ostateczny kształt tradycji o Wyjściu miał nurt prorocki rozwijający się w połowie VIII wieku w
Królestwie Północnym czy ‒ jeszcze bardziej ‒ doświadczenie niewoli babilońskiej w VI wieku.
Kiedy po powrocie z wygnania babilońskiego następuje ostateczna redakcja Pięcioksięgu, nie
ma ona już charakteru kompilacyjnego. Istniejący wcześniej zbiór…
… kwestionują jego istnienie), datacja źródła jahwistycznego (niektórzy uważają je za
tradycję, która zrodziła się dopiero w okresie niewoli babilońskiej w VI wieku), sposób przekazu
opowiadań i historii, gdy jeszcze nie miały one formy spisanej. Dlatego też pojawiają się dzisiaj
nowe modele tłumaczące powstanie Pięcioksięgu, zakładające również inną chronologię
kształtowania się tego zbioru.
Wśród…
… są Pieśń Mojżesza (Wj 15,1-18) i Pieśń Debory (Sdz 5),
2
sięgają prawdopodobnie XII wieku przed Chrystusem. Najpóźniejsze księgi Starego Testamentu
spisane w języku hebrajskim ‒ Daniela i Estery ‒ powstały w II wieku przed Chrystusem.
Natomiast ostatnie księgi Starego Testamentu powstałe w języku greckim ‒ Druga Księga
Machabejska i Księga Mądrości ‒ datowane są na I wiek przed Chrystusem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)