Autorstwo Pięcioksięgu Dyskusje nt. autorstwa do czasów Juliusza Velhausena
Współczesne ujęcie problemu autorstwa Pięcioksięgu.
Mojżesz autorem Pięcioksięgu (Wj 17, 4; Wj 24, 4; Lb 33, 2; Pwt 31, 9-24) Bóg mówi do Mojżesza i Mojżesz do swoich rodaków Teksty niemojżeszowe Pwt 34 - opis śmierci Mojżesza.
Powtórzenia Dwa opowiadania o stworzeniu świata (Rdz 1,1 - 2,4a; Rdz 2,5 - 3,24)
Dwa wątki/motywy o potopie (Noe wziął po jednej parze lub po siedem sztuk z każdego gatunku,
Dwa wątki o powołaniu Mojżesza (Wj 3 - Synaj ; Wj 6 - Horeb)
Dwa imiona Boga ( Jahwe - Pan, Elohim - Bóg),
Zróżnicowania językowe, stylistyczne i inne słownictwo.
Do XVIII wieku mówiono o Mojżeszowym autorstwie Pięcioksięgu.
Zarys dziejów krytyki literackiej Pięcioksięgu. Witter z Hildesheim,
Zwrócił uwagę na dwa imiona Boga - Jahwe i Elohim.
Opowiadania gdzie te nazwy występują różnią się między sobą, różny charakter. Osobliwości stylistyczne. Doszedł do wniosku, że Mojżesz jest autorem Pięcioksięgu. Mojżesz połączył ze sobą starsze opowiadania spisane i ustne - charakter przedmojżeszowy. Mojżesz nie połączył drogą wybierania, ale metodą łączenia i zestawienia. Jean Astruc,
Dwa imiona Boga - zasugerował, że one odzwierciedlają dwie tradycje łamane na dwa źródła, które Mojżesz zestawił razem.
Rzecz wspólna - bronią autorstwa Mojżesza tłumaczą występowanie zróżnicowanych zbieżności. J. Eichhorn Zwrócił uwagę na dwa imiona. Podkreślił, że z pierwszym i drugim imieniem łączy się odmienna grupa opowiadań - swoiste dokumenty.
Skupił uwagę na księdze Rodzaju. Połączenie dwóch dokumentów
- z imieniem Jahwe,
z imieniem Elohim
Teoria ta została nazwana teorią dokumentów. Wyraził wątpliwość, czy połączenia tych dwóch dokumentów dokonał Mojżesz. Sugerował raczej, że zostały one zestawione później.
J. Vater Zwrócił uwagę na elementy prawnicze Pięcioksięgu (jedne są długie, a drugie krótkie - te fragmenty istniały kiedyś niezależnie od siebie: prawa rodzajowe,
prawa społeczne,
prawa kultu,
prawa własności.
Jest to teoria/hipoteza fragmentów.
H. Ewald,
Zwrócił uwagę na zróżnicowanie miedzy opowiadaniami gdzie występuje imię Jahwe - tradycja jahwistyczna (J) i gdzie występuje imię Elohim - tradycja elohistyczczna (E). Podstawową, główną jest elohistyczna, a autora nawała hipotetycznym imieniem elohista. Jest to hipoteza uzupełnień.
(…)
…. Vellhausen
„Wstęp do historii Izraela” - nawiązał do filozofii Hegla i teorii ewolucji. Sugerował, że religia Starego Testamentu rozwiała się na drodze ewolucji:
religia nomadów - religia przedmojżeszowa,
religia pasterska - religia prorocka,
religia monoteistyczna,
religia prawa - Izraelici odgradzają się od pogan,
Te cztery dokumenty odzwierciedlają cztery podstawowe formy: najstarsza jest tradycja J…
…. Dodał, że należy prześledzić jak te opowiadania rozwijają się i nakładają się na siebie - historia gatunku. Opowiadania rozwijały się w różnych środowiskach. Każde z nich ma swoje Sitz im Leben. kontekst życiowy (rodzinne, prawnicze, kapłańskie, Jerozolimy, sanktuarium, Samarii itd.).
Jest to ważne ze względu na dwa aspekty.
wskazał na ogromną rolę tradycji ustnej, która poprzedziła zapisy ksiąg…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)