W niniejszym dokumencie można spotkać krótko scharakteryzowane pojęcia, niezbędne dla znajomości tematyki przedmiotu. Na początek opisano zagadnienie edukacji i wychowania, można tu również znaleźć wybrane definicje wychowania, ponieważ wychowanie może być rozpatrywane dwojako. Wśród teoretyków wychowania nie ma jednomyślności w kwestii definiowania tego pojęcia, tym niemniej warto dokonać przeglądu uwzględniając określone cechy. Dalej pojawiają się także takie pojęcia jak: kultura, osobowość i jej struktura, socjalizacja, kształcenie, czas wolny oraz środowisko.
Podstawowe pojęcia pedagogiki
Pedagogika jest nauką o teoretyczno-praktycznym charakterze. Refleksja teoretyczna zajmuje się zjawiskami wychowawczymi, związanymi z rozwojem człowieka i warunkami tego rozwoju. Natomiast refleksja praktyczna odnosi się do treści działań wychowawczych. Stąd zbiór metod, technik i środków wychowawczego oddziaływania jest określany mianem pedagogii. Pedagogika, podobnie do innych dyscyplin naukowych, posiada swój język naukowy. Dzięki formalizacji swego języka, nauka ta może operować określonymi wskaźnikami, normami, określać ilościowy i jakościowy wymiar badanej rzeczywistości wychowawczej. Główne pojęcia pedagogiki to: edukacja, wychowanie, socjalizacja, środowisko, kultura, osobowość, kształcenie, wartości, czas wolny. Edukacja - pojęcie i uwarunkowania
Jest to podstawowe pojęcie w pedagogice, oznacza wieloaspektowe działania oraz procesy służące wychowaniu i kształceniu. Proces edukacji podlega wielu uwarunkowaniom m.in.: społecznym, politycznym, kulturowym, demograficzno-ekonomicznym. Edukacja spełnia dwie zasadnicze funkcje: socjalizacyjną (uspołecznianie jednostki) i wyzwalającą, która sprowadza się do umożliwienia człowiekowi twórczego rozwoju. W obrębie tak definiowanego pojęcia wyróżniamy m.in. edukację alternatywną, ekologiczną, medialną, europejska, olimpijską. Pojecie wychowania według różnych autorów Wychowanie jest rozpatrywane dwojako. Jako proces czyli specyficzny typ działalności człowieka lub jako wynik tych oddziaływań. Wśród teoretyków wychowania nie ma jednomyślności w kwestii definiowania tego pojęcia, tym niemniej warto dokonać przeglądu uwzględniając określone cechy. Wybrane definicje wychowania
„wychowanie - w najszerszym tego słowa znaczeniu - jest środkiem służącym zachowaniu społecznej ciągłości życia”
„zadaniem wychowania jest dostarczenie grupom społecznym członków, przygotowanych do czynnego w nich udziału.(...) proces wychowania realizuje się w ramach unormowanego stosunku społecznego między wychowankiem a wychowawcą
„wychowanie to szczególny rodzaj ludzkiej działalności, który polega na zamierzonym wywoływaniu określonych zmian w osobowości człowieka”
„wychowanie współczesne (...) zmierza do wszechstronnego rozwoju ludzi, (...) Wszystko co człowiek wewnętrznie posiada, powstaje jako dzieło wychowania”
„wychowywać to pomagać komuś w odkrywaniu własnych możliwości”
„wychowanie to świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym między wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka”.
1.3. Kultura
Wyjaśnić to pojęcie nie jest łatwo, ponieważ ma ono złożony i wieloaspektowy charakter. Można wyodrębnić kilka klasyfikacji, w których kryterium ujmowania kultury zależy od stanowiska danej dyscypliny humanistycznej. Wyróżniamy zatem definicje antropologiczne, filozoficzne, socjologiczne, psychologiczne, historyczne. Dla przykładu, jedna z b
(…)
… zainteresowań, twórczych działalności. Na styl spędzania czasu wolnego wpływa wiele czynników, m.in. płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania. 1.8. Środowisko Środowisko jest to ogół różnorodnych procesów politycznych, społecznych oświatowych i innych, pozostających ze sobą w związkach i zależnościach. Środowisko stanowi pewną przestrzeń, w której realizowane są różne formy działalności społeczeństwa. Tym samym możemy wyróżnić środowisko dydaktyczne, społeczno-kulturowe, lokalne, wychowawcze
Kunowski S., (1993). Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa.
Rubacha K., (2005). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki. T.1. Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). PWN, Warszawa, cz. I, r. 1.
Śliwerski B., (2003). Edukacja. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI w. T. 1. T. Pilch (red.). Wyd. Akademickie Żak, Warszawa.
Dewey J., (1972). Demokracja i wychowanie. Wyd. Ossolineum, Wrocław, s. 6.
Znaniecki F., (1973). Socjologia wychowania T.2. PWN, Warszawa, s. 1-2.
Muszyński H., (1975). Zarys teorii wychowania. PWN, Warszawa, s. 36. Kunowski S., (1993). Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa, s. 23.
Hurlock…
…, filozoficzne, socjologiczne, psychologiczne, historyczne. Dla przykładu, jedna z bardziej znanych definicji J. Szczepańskiego odnosi się do poglądu, iż kultura to wytwory działalności ludzkiej, materialne i niematerialne oraz wartości i sposoby postępowania przekazywane z pokolenia na pokolenie. Stąd klasyfikacja dziedzin kultury ujmuje podział na: kulturę materialną i niematerialną. Na gruncie pedagogiki…
… kształcenie jest procesem wielostronnym, oddziaływującym także na sferę emocjonalno-wolicjonalną (emocje, aspiracje, postawy) i fizyczno-zdrowotną (sprawność fizyczna, umiejętności ruchowe).
Z uwagi na różnorodność celów kształcenia wyróżniamy następujące jego rodzaje: kształcenie ogólne i zawodowe, równoległe, ustawiczne, nieformalne i wielostronne. To bogactwo różnych postaci tego procesu uświadamia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)