dr hab. Wiesława Bara. Notatka zawiera 11 stron i porusza zagadnienia takie jak: warunki tworzenia partii politycznych, proces powstawania parti politycznych, funkcje partii polit. w procesie demokratyzacji, główne „rodziny” partii polit. w EŚW, biegun socjalistyczny, biegun konserwatywno-chadecki, biegun liberalny, biegun ekstremalny.
EŚW
Partie polityczne w EŚW
1.Warunki tworzenia partii polit.
-cechą postkomunistycznej transformacji jest to, ze zachodzi ona w czasie, gdy instytucje parti polit.napotykają poważne wyzwania( kryzys), które wymuszają na niej zmianę funkcji, przeobrażenia organizacyjne czy też formułowanie nowych strategii.
-partie powstałe na gruzach komunistycznego syst.polit - nie mające przeszłości i pozbawione demokratycznych doświadcze, są coraz bardziej odległe od społ.
-partie te napotkały w momencie swych narodzin zjawiska, które dodatkowo utrudniają im rozwój(niechęć do polityki, nieufność wobec instytucji partii polit., brak zaufania do polityki i partii polit. Jest bardzo wysoki wkrajach EŚW) -mierniki rozczarowania polityką i partiami polit : poziom frekwencji wyborczej, stopień upartyjnienia, poziom zaufania do instytucji polit.
Polska - partiom polit ufa 13%
Bułgaria 6%
Słowacja 8%
-największym zaufaniem cieszą się partie słoweńskie, estońskie, rumuńskie
-pomiędzy 2001 a 2004 największy spadek zanotowały partie polskie, węgierskie, bułgarskie, czeskie i słowackie
-pomiędzy 2003 i 2004 , spadek zaufania zanotowały partie estońskie, rumuńskie, litewskie, łotewskie
-stałą tendencje wzrostową obserwujemy jedynie w Słowenii
Proces powstawania parti polit:
a) kontekst społ. - ugrupowania wchodzące na scene polit.nie reprezentują podziałów socjo-polit. W sensie, jaki nadali temu pojęciu S.Lipset i S.Rokkan, ponieważ podziały takie nie miały szansy ujawnić się przez 50-letni okres komunistycznych rządów. Tylko niektóre partie mogły się odwołać do interesuów zintegrowanych grup społ. ( ugrupowania agrarne jak np. Polska czy Bułgaria , dopuszczone do roli formacji „sojuszniczych” , „satelickich” , oraz etniczne odwołujące się to tożsamosci zbiorowej mniejszości narodowych ( turteckiej w Bułgari, węgierskiej w Słowacji i Rumuni , rosyjskiej - na Łotwie i Estoni).
Większość partii formułowana na bazie elit- apel partyjny , skierowany do wybranych kręgów elektoratu.
Dyskredytacja ideologi marksistowskiej, z jednej strony odczuwana nieskuteczność apeli ideologicznych , a z drugiej partie szukają innych sposobów dotarcia do wyborców.
Nie oferują one sprecyzowanych programów przedsięwzięć polit. , które trafiłyby do określonej grupy społ.
Catch all- odwołują się do wszystkich wartości.
b)kontekst polityczny- podjęcie decyzji o rywalizacyjnych wyborach odbywa się w warunkach gdy powszechne prawo wyborcze jest standardem.Partie polit. Penetrują elektorat w całej jego materialnej i kulturowej różnorodności.
Sprzyja to powstawaniu partii formułujących apel typu catch -all , lub apel niespójny zawierający odwołanie do tradycyjnych postulatów lewicy(zwłaszcza w kwestiach materialnych) oraz prawicy( wobrębie ładu moralnego, silnej władzy czy w kwestiach bezpieczeństwa).
(…)
… Ludową.
-Polska - Unia Polityki Realnej(91,93,97), Ruch Odbudowy Polski ( 97 i 2001r), Koalicja dla Rzeczypospolitej i Bezpartyjny Blok Wspierania reform (93), Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe startujące w ramach Akcji Eyborczej „Solidarność” w 97r., oraz w ramach PO w 2001r, PiS w wyborach 2001r.,
-Czechy - z Forum Obywatelskiego wyłoniły się dwie formacje : Obywatelska Partia Demok., oraz Obywatelski Związek Demokratyczny,.
-Węgry- Węgierskie Forum Demokratyczne (MDF) i Związek Młodych Demokratów (FIDESZ) w wyborach 1998 i 2002r.
-Albania- silna Demokratyczna Partia Albanii , mała Republikańska Partia Albanii (PRSh)
-Serbia- Serbski Ruch Odnowy(SPO), oraz koalicja Serbskiej Partii Demokratycznej (SDS) z ugrupowaniem Nowa Serbia(NS)
-Estonia 2003r. , Isamaaliit, Res publica utworzona formalnie…
… do formacji działających w okresie przedkomunistycznym (jak np. czeska socjaldemokracja czy węgierska Partia Drobnych Posiadaczy)
3- partie wywodzące się z szerokich frontów antykomunistycznych (jak np. czeska ODS< słowacka HZDS, Węgierskie Forum Demokratyczne czy litewscy konserwatyści)
4- partie tworzone całkowicie od nowa , niemające korzeni ani w poprzednim reżimie, ani w antykomunistycznych frontach…
…
w Rosji i Serbii istnieje wył.lewica ortodoksyjna
Biegun konserwatywno-chadecki
Można wyodrębnić 3 gr. państw : 1.państwa, w których stosunkowo wcześnie przybrał on postać jednej partii bądź stałej koalicji - Litwa gdzie działa Unia Ojczyźniana (Litewscy Konserwatyści, Więźniowie Polityczni, Wychodźcy i Chrześcijańscy Demokracji) , będąca kontynuatorką startującego w wyborach w '90 i '92 Sajudisu…
… Chrześc.-Narodowego ( w 91 r. była to Wyborcza Akcja katolicka, w 93 zaś Katolicka Koalicja Wyborcza”Ojczyzna”).Skład; Partia Chrześcijańskich demokratów, Chrześcijańska Demokracja-Stronnictwo Pracy.Wszystkie ugrupowania brały udział w Akcji Wyborczej”Solidarność”.Po klęsce AWS w wyboracg 2001., na scenie pojawiła się Liga Polskich Rodzin ( Romuś welcoooooooome ;P)
Rumunia - Chrześc.-Demokr. Narodowa…
… i utrzymanie reprezentacji parlamentarnej, uzyskanie potencjału koalicyjnego, pozwalającego na realizację f. Rządzenia (współrządzenia).
Wg . Wesołowskiego w rywalizacji politycznej nacjonalizm jest przeciwstawiany uniwersalizmowi, laicyzacja - klerykalizacji, leseferyzm - interwencjonizmowi, demokratyzm - autorytaryzmowi, elityzm- populizmowi , zaś potępienie komunistycznej przeszłości - jej rozgrzeszeniu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)