To tylko jedna z 14 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Etymologicznie partia wywodzi się z łaciny i pochodzi od rzeczownika pars - część i partie - dzielić. Po raz pierwszy pojawiła się w starożytnym Rzymie, gdzie oznaczało najczęściej zgrupowanie polityków u boku przywódcy , np. partia Cezara. Istniała także anifita - związek przyjaciół, oraz f akcja - związek polityczny skupiony wokół określonego rodu. Pierwszą definicję na świecie wymyślili działacze konserwatywni. Wg nich partia to zespół ludzi krzewiących wspólnym staraniem sprawę narodową. W Polsce: parti a oznacza ł a początkowo: zwolennicy jakiś ważnych osobistości lub klientelę magnata, np. partia Kmicica, w XIX wiek: odział wojskowy działający odrębnie od głównych sił, schyłek XIX wieku: pojawiło się współczesne rozumienie słowa, czyli grupa rywalizująca o władzę 2 sposoby definiowania pojęcia partii politycznej: 1. eksponuj ą ce jedna cech ę : Moris de Gerer - wspólnota o określonej strukturze wewnętrznej
Franciszek Rysz ka - zbiorowość zorganizowana dla zdobycia i utrzymania władzy 2. uwzględniający grupy charakterystycznych elementów nierozłącznie związanych z opisywaną organizacją: Sartori - każda mająca oficjalną nazwę grupa polityczna, która wysuwa kandydatów i jest w stanie zapewnić im urzędy publiczne w rezultacie wyborów zarówno w pełni demokratycznych, jak i niedemokraty cznych Max Weber - partiami powinniśmy nazywać stowarzyszenia oparte na dobrowolnej rekrutacji, których celem jest zapewnienie swoim przywódcą szans zdobycia władzy w ramach systemu politycznego, a aktywnym członkom możliwości zrealizowania dzięki temu rzeczowych lub idealnych celów, osobistych korzyści, bądź jednych i drugich. Ustawy o partiach politycznych: Polska (1990 r. - I, 1997 r. - II niezmieniona): partia polityczna jest organizacją społeczną występującą pod określoną nazwą, stawiająca sobie za cel udział w życiu publicznym w szczególności poprzez wywieranie wpływu na kształtowanie polityki państwa i sprawowanie władzy
Portugalia: stale działająca organizacja obywateli, których podstawowym zadaniem jest uczestnictwo, na demokratycznej drodze, w życiu publicznym kraju poprzez współdziałanie, na podstawie praw konstytucyjnych i opublikowanych statutów partyjnych i programu, w wyrażaniu woli politycznej narodu. Uczestnictwo w procesie wyborczym na drodze wysuwania i ppierania kandydatów.
Klasyfikacja partii wg R. Herberta: funkcjonalna - poprzez pryzmat efektów jakie wywołuje w otoczeniu, np. na arenie wyborczej. Partia traktowana jako ogniwo łączące społeczeństwo i władzę
(…)
…, strategie aktywne nastawione na kreowanie sprzyjającego środowiska wyborczego przy wykorzystaniu apelu ideologicznie - propagandowego.
Ze względu na funkcje w systemie partyjnym:
Duże - w kilku elekcjach uzyskują ponad 15 % głosów wyborczych
Małe
Inicjujące - partia relewantna, a stan posiadania w parlamencie predestynuje ją do rozpoczęcia przetargów koalicyjnych. Małe ugrupowanie może odgrywać rolę…
… XIX wieku
Beme: 3 główne próby wyjaśnienia genezy partii politycznej:
Teorie instytucjonalne - rozwój partii jest następstwem rozwoju instytucji parlamentu; konsolidowanie się systemów politycznych oraz partycypacja polityczna
Teorie modernizacji
Teorie kryzysu: 3 sytuacje kryzysowe prowadziły do powstania nowych partii
załamanie legitymacji tradycyjnych monarchii absolutnych - pojawiają się pierwsze…
… - pierwsze ugrupowania powstały u schyłku XVIII wieku, np. Zgromadzenie Przyjaciół Ustawy Rządowej 3 Maja; w okresie Królestwa Polskiego - ugrupowanie Kalisza; na emigracji - klub polityczny Towarzystwo Demokratyczne Polski
Masowa partia polityczna - lata 80., 90. XIX wieku, związane z przekształceniami społeczno - ekonomicznymi, pierwsza partia to komitety wyborcze szczególnie w zaborze austriackim i pruskim; pierwsze partie nie eksponowały konieczności zdobycia władzy, ograniczając się do organizowania społeczeństwa lub jego części do działania politycznego w obrębie danego systemu; Liga Narodowa - jedna z pierwszych, w której działalności można dostrzec działanie zainteresowanego kolektywu, zdolnego do ofiarnego i sprawnego realizowania celów; zabór rosyjski - rewolucja 1905-1907: jednostki wybijające się intelektualnie lub organizacyjnie, tworzyły instytucjonalny zalążek partii; zabór austriacki i pruski - spontaniczne formułowanie się partii, skończone w latach 90 XIX wieku.
Geneza partii poza Europą:
Początki kształtowania się partii to schyłek XIX wieku.
Pierwsze partie: Japońska Partia na Rzecz Restauracji 1807 r., Indyjski Kongres Narodowy - charakter niepodległościowy.
Ameryka…
… inicjującego. Na czele stoi znany polityk akceptowany przez społeczeństwo. Podobna sytuacja występuje w reżimach prezydenckich.
Wypełniające - umożliwia partii inicjującej dysponowanie większością absolutną w parlamencie, np. Unia Wolności, PSL
Partie zbudowane na różnicach ideologiczno - programowych w schemacie lewica - prawica, ważną rolę odgrywają partie centrowe:
Zróżnicowany program wyborczy, w nazwie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)