dr hab. Wiesław Bar. Notatka zawiera 150 stron i porusza zagadnienia takie jak: partie polityczne, partia wyborcza, funkcje partii politycznych, partia jako organizacja, rodziny partii politycznych, systemu partyjne. Praca jest bardzo obszerna i dogłębnie analizuje przedstawiony temat.
I • Partie polityczne - definicje i geneza
1.1. Definicje partii politycznej
Ustalenie jednoznacznej definicji partii politycznej jest, wbrew pozorom, zagadnieniem skomplikowanym. Partia polityczna jako zjawisko podlega ciągłej ewolucji, zmieniają się realia polityki, w których partie działają, nie wspominając już o różnorodności wynikającej z warunków lokalnych. W efekcie, definicji partii politycznych, sformułowanych przez naukowców jest bardzo dużo. Zawierają one oczywiście wiele elementów wspólnych, ale eksponowane są również cechy traktowane przez autora definicji jako ważne, co czasem prowadzi do kontrowersji z innymi ujęciami zagadnienia. Przytoczenie samych tylko najbardziej znaczących definicji partii politycznej, jakie ukazały się w opracowaniach naukowych, byłoby zadaniem trudnym i jednocześnie nużącym. Zatem w poniższym rozdziale zaprezentowane zostaną jedynie przykłady, które pozwolą czytelnikowi na zorientowanie się w podstawowych kwestiach, uważanych w nauce za istotne przy definiowaniu partii politycznej.
Używając terminologii socjologicznej, partię można opisać jako grupę społeczną, dobrowolną, dużą, formalną, celową. Taka charakterystyka nie jest jednak wystarczająca dla odróżnienia partii od innych grup działających we współczesnych społeczeństwach. Dlatego definicje partii zawierają elementy pozwalające na określenie specyfiki, najczęściej wskazując na obszar działania partii jakim jest polityka lub też wymieniając charakterystyczne funkcje, wypełniane przez te organizacje.
Pierwsze rozważania na ten temat pochodzą z XVIII w., chociaż struktury, które dały początek współczesnym partiom i były podstawą tych rozważań pojawiły się sto lat wcześniej, w okresie Chwalebnej Rewolucji angielskiej. Dla ówczesnych badaczy jednym z ważniejszych problemów było rozróżnienie pomiędzy partią a fakcją. Fakcja była określana jako grupa zorientowana na partykularne interesy, oceniana jednoznacznie negatywnie, partię natomiast określano jako grupę opartą na zasadach, zorientowaną na dobro wspólne1. Za takie uważano właśnie brytyjskie ugrupowania parla-mentarne z XVII w. Rozróżnienia między nimi a współczesnymi sobie, osiemnastowiecznymi Whigami i Torysami dokonał m.in. David Hume, który twierdził, że partie Chwalebnej Rewolucji to „partie zasad", ugrupowania swoich czasów nazwał raczej fakcjami1. Jak pisze Sartori to właśnie ten autor wytyczył drogę dla wyraźnego rozróżnienia tych dwóch grup - partii i fak-cji - posługując się właśnie kategorią zasad, na podstawie których działają partie, w odróżnieniu od interesów lub emocji, będących podstawą tworzenia fakcji.
Jedną z najczęściej cytowanych definicji pochodzących z pierwszego okresu rozważań nad partiami jest definicja sformułowana przez Edmunda Burke'a i głosząca, że partia „jest całością złożoną z ludzi pragnących drogą wspólnych wysiłków realizować interes narodu, zgodnie z zasadą przez wszystkich akceptowaną"2.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)