Państwo renesansowe
U progu ery nowożytnej monarchia stanowa stanęła na skrzyżowaniu dróg historii ustrojowej.
Pierwsza droga - jeszcze większy udział górnych warstw społeczeństwa w procesie rządzenia (Anglia, Niderlandczycy i Wenecjanie, kantony szwajcarskie, wolne miasta Rzeszy z Hamburgiem i Bremą na czele, Rzeczpospolita Obojga Narodów). To znamienne, że systemy odrzucające wrzozec absolutyzmu często były określane w Europie mianem ustrojów republikańskich, bez względu na to, czy miały króla, czy były czystą „republiką”.
Druga droga - wiodła ku monarchii absolutnej. To długi proces z licznymi zygzakami i załamaniami
Nawet już dobrze ugruntowane rządy absolutne wcale nie musiały likwidować instytucji stanowych lub odcedzać z nich ważnych treści politycznych.
MONARCHIA RENESANSOWA
Forma przejściowa między państwem stanowym a absolutnym (Hiszpanie pod rządem Filipa III, Francuzi za panowania Franciszka I i ostatnich Walezjuszy, Włosi rządzeni przez Medyceuszy - nie sądzili, że są władcami absolutnymi. Za władcę absolutnego uznawano okrutnego Iwana Groźnego w Rosji)
Silny monarcha stawał się symbolem potęgi kraju i przedmiotem narodowej dumy. Wzmacniała się rywalizacja. Monarcha miał odnosić sukcesy.
Tworzyły się imperia (Habsburgowie, Rosja, Turcja, Szwecja)
Rozpad religijnej jedności wewnątrz państw powodował konflikty wewnętrzne potrzbny był silny monarcha
Korona mogła działać w tych sferach, które były określone
Wzajemne zaufanie Korony i stanów
Idea umowy społecznej (po stronie stanów), tworzenie instytucji bezosobowych (po stronie monarchy)
Teoria Jeana Bodin'a: król ma stanowić i kasować prawo, ma się zatrzymywać przed prawem bożym
Na przyrost władzy monarszej pracowała reformacja. Podporządkowywano kościół władzom świeckim
Władca mógł położyć rękę na dobrach kościelnych
Także w krajach katolickich, duchowieństwo przestraszone widmem reformacji, oddawało się pod opiekę władzy świeckiej. Papieże się na to godzili. Ich ambicje polityczne uległy stonowaniu. Klasycznym przykładem papieskiej aprobaty dla królewskiej kontroli Kościoła był konkordat boloński zawarty z królem Francji Franciszkiem I. Wzrost liczby urzędników w państwie renesansowym
Ekspansja państwa, ogarnianie przez nie nowych dziedzin (propaganda, transport, przemysł, handel, techniki produkcyjne, kredyt, kwalifikacje zawodowe ludzi...)
Urzędnucy byli albo mianowani przez monarchę, albo kupowali lub wydzierżawaiali urząd, albo byli wybierani (przede wszystkim samorządowcy miejscy)
Urzędnicy doraźni
(…)
…” - milicje mieszczańskie, „lokalne”, chłopskie; zwłaszcza te pierwsze były ważne ze względu na fortyfikacje miejskie (patrz Niderlandy, Anglia, Hiszpania)
W XVI w. ciągle liczyły się w Europie pospolite ruszenia
Wojsko najemne - często kondotierzy (organizatorzy) rośli w siłę polityczną, np. Sforzowie. Była to popularna forma wojskowa, często wykorzystywana. Specjalizowali się w takiej służbie: Szkoci, Węgrzy, Albańczycy, Niemcy, Szwajcarzy...( w ostatnim przypadku przedsięwzięciom patronowały władze kantonów)
Wojsko zaciężne - zaciągi ochotników - był to sposób równie kosztowny jak wojsko najemne
Obowiązkowe narzucanie miastom, prowincjom, korporacjom zawodowym rekrutowania ludzi do armii. Zwykle pozbywano się marginesu społecznego ( często w Anglii i Niderlandach) - kompetentni urzędnicy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)