To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Państwo liberalne
Pierwsze państwa liberalne powstały w wieku XVIII
monarchia angielska (po tzw. wspaniałej rewolucji z 1688r.)
Zjednoczone Prowincje Niderlandów
Stany Zjednoczone Ameryki
Nie powiodło się we Francji - ani monarchia konstytucyjna ( 1789 - 1792) ani republika „dyrektorialna” (1795 -1799)
Liberalne instytucje zatriumfowały dopiero w XIXw. : Francja, Belgia, Holandia, kraje skandynawskie i zachodnioniemieckie
Nie udało się w Hiszpanii
Różne formy: monarchia parlamentarna (WB), monarchia konstytucyjna z mocną pozycją króla (Francja), republika prezydencka (USA)
Wspólne ideowe założenia:
indywidualizm
racjonalizm
kontraktualizm
Umowa społeczna
nie koniecznie historyczna
zgoda milcząca (Locke)
Mayflower
Konstytucje państw amerykańskich
Klasyczna teoria Jana Jakuba Rousseau:
system demokratyczny
zasada równości praw, także politycznych
Filozofia liberalna odrzucała taki pogląd
motłoch nie potrafi rządzić (za Arystotelesem)
„złoty środek” - odtrącić zarówno absolutyzm jak i demokrację
rządy klasy średniej: ludzie zamożni i wykształceni - kierują się umiarem, mają czas na refleksję i polityczną aktywność, nie muszą zabiegać o fortunę
wolność (zagrożona przez absolutyzm) i społeczny ład (zagrożony przez demokrację)
* W rezultacie c e n z u s y majątkowe
prawa polityczne dla skromnej liczby obywateli
2 - 3 % w WB
1 % we Francji
3,5 % w Holandii (po reformie wyborczej z 1850r.)
Na lewo od „złotego środka” masy spragnione demokracji, na prawo - siły konserwatywne
liberałowie obydwie strony straszyli widmem przejęcia władzy przez drugą stronę
Utrzymywali mocno ster władzy
W USA było inaczej bo inaczej było zbudowane społeczeństwo. Tam już w latach trzydziestych XIXw. Przeszli od systemu liberalnego do modelu demokracji politycznej
Cele i granice władzy:
Zaspokojenie potrzeb jednostek
Granica: naturalne prawa człowieka (prawo do życia, wolności, własności, bezpieczeństwa). Państwo ma zapewnić korzystanie z tych praw
Nie wkraczać w sferę ekonomiczną, religijną, edukacyjną, kulturową, obyczajową
Nie da się objąć i ścisnąć dużo, ale to, co się już obejmuje trzeba ścisnąć naprawdę mocno
KONSTYTUCJA
Idea
umowa społeczna
prawa człowieka
Wcześniejsze podstawy prawa (niektóre):
(…)
… elektorat
Z doświadczeń brytyjskich wynikało, że „partia” jest koterią arystokratyczną obłudnie i cynicznie manipulującą wyborcami
Torysi i Whigowie
Schyłkowy okres Stuartów, karierę robiły po rewolucji 1688r.
Whigowie byli mocniej związani z dynastią hanowerską, torysi dystansowali się od Hanowerczyków
Whigowie bronili tolerancji religijnej, torysi przywiązani byli do dominacji państwowego kościoła…
… i tolerancja religijna, skłonności reformatorskie.
Konserwatyści szybko przyswoili sobie nowe idee brytyjskiego imperializmu. Liberałowie stale przypominali swoje wspaniałe tradycje: „chwalebną rewolucję” 1688r., reformę wyborczą z r. 1832r.
W innych krajach Europy też dwie orientacje: konserwatywna i liberalna. Francja była wyjątkiem ze swoim partyjnym rozproszkowaniem. Król miał przeciwników na prawej…
…” nie było miejsca w systemie politycznym. Ujściem dla niepokornych socjopolitycznych tendencji mogły stać się związki zawodowe, wielkie ruchy masowe, stowarzyszenia konspiracyjne. W WB związki zawodowe przestały być nielegalne w latach 1824 - 25 r. Próbowały się zjednoczyć w latach trzydziestych, co spotkało się z brutalnymi represjami. Pojawił się na tym tle czartyzm (1836 - 48). Postulował on głębokie reformy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)