OSOBA PRAWNA to twór organizacyjny, jednostka organizacyjna, która przez normę prawną została wyposażona w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych, np. Korona, Skarb Państwa ), municypium, spółki kupieckie. Osobami prawnymi są np.: Skarb Państwa, przedsiębiorstwa państwowe, niektóre spółki prawa handlowego, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia.
Typy osób prawnych:
a) KORPORACJA to związek osób, nie jest potrzebny majątek, pewna ilość osób wyraża wolę ( np. partia polityczna, reguły funkcjonowania reguluje statut, a sprawy majątkowe są regulowane przez korporację ( spółki prawa handlowego tworzone w celach majątkowych ).
b) ZAKŁAD to taka osoba prawna, której podstawowym substratem jest majątek wyodrębniony przez założyciela, który określa tryb funkcjonowania ( np. fundacja- Ossolineum, osoby fizyczne pełnią rolę służebną w stosunku do majątku ), nie ma członkostwa, są natomiast DESTYNATARIUSZE ( osoby korzystające z zakładu ). Sposoby powstawania osób prawnych:
a) erekcyjny- powstaje wraz z wydaniem aktu normatywnego przez władzę publiczną- np. uczelnie państwowe, agencje zarządzania mieniem wojskowym ),
b) normatywny ( rejestrowy )- prawo określa wymagania, które muszą być spełnione przez osoby fizyczne, które chcą utworzyć osobę prawną, powstanie nie zależy od aktu władzy publicznej- prowadzone są rejestry przedsiębiorców ( KRS ),
c) koncesyjny- do zarejestrowania osoby prawnej wymagana jest zgoda organu władzy publicznej- np. banki- zezwolenie prezesa NBP,
Ustanie osoby prawnej:
a) połączenie,
b) rozwiązanie- likwidacja ( winna spłacić swe długi i ściągnąć należności, spieniężyć majątek i go rozdysponować, wykreślenie z rejestru ),
c) upadłość- majątek osoby prawnej nie wystarcza na pokrycie zobowiązań, są kontroluje rozdział majątku przez syndyka masy upadłości.
Zdolność prawna i do czynności prawnych osób prawnych:
a) w takim zakresie, w jakim ma zdolność prawną, ma również zdolność do czynności prawnych, np. osoba prawna nie może być małżonkiem ( zdolność prawna ), nie może więc zawrzeć małżeństwa ( zdolność do czynności prawnych ),
b) ograniczenie:
- z natury stosunków prawnych,
- z ustawy,
- ze statutu
Teorie osób prawnych
a) negujące realne istnienie osób prawnych,
- teoria fikcji ( Savigny- realnym podmiotem prawa może być tylko człowiek ),
- teoria majątku celowego ( Brinz- osoba prawna to bezpodmiotowy majątek związany z pewnym celem )
- teoria interesu ( Ihering )- osoba prawna jest czystym środkiem techniki prawniczej
- teoria kolektywnej własności ( Planiol- osoba prawna to szczególna postać własności )
(…)
… twór społeczny )
TZW. UŁOMNE OSOBY PRAWNE to jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ( np. stowarzyszenia zwykłe, spółki jawne, osoby prowadzące działalność gospodarczą na mocy przepisów szczególnych )
a) mają zdolność sądową
- np. w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ( spółki osobowe ),
b) maja w pewnych wypadkach zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych:
- np…
… STOSUNKU PRAWNEGO jest dozwolone, nakazane lub zakazane zachowanie się podmiotu tego stosunku, w niektórych jednak typach można i należy wyodrębnić obiekty materialne i niematerialne, których to zachowanie dotyczy:
1) rzeczy,
2) różne postacie energii,
3) dobra niematerialne, a między nimi także niemajątkowe prawa podmiotowe,
4) zorganizowane kompleksy majątkowe ( przedsiębiorstwo, zakład )
RZECZY…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)