To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
J. Flori „Szlachta i rycerstwo” (Agata Kozlowska; 445-453)
Na początku X w. szlachectwo nie miało wyraźnie określonego statusu prawnego, jak np. wolność i niewola. Z urodzenia i dziedzicznie było się wolnym lub poddanym. Szlachectwo nie łączyło się również z wolnością ani z bogactwem; niemniej przyjmowano, że powinno im towarzyszyć. Przed XIII w. nikt sam nie określał się mianem szlachetnego. Źródła pochodzenia kościelnego przypisywały tej wartości najwyższe znaczenie moralne, czyniąc ją synonimem szacunku i prestiżu. Wkrótce nabrała ona również charakteru społecznego. Sama świętość w naturalny sposób zaczęła szerzyć się wśród arystokratycznych rodów, które stawały się przez to szlachetne. Szlachectwo było więc naturalną i właściwie wrodzoną wartością moralną arystokracji. Zanim pod koniec XIII w. prawo precyzyjnie określiło przywileje oraz charakterystyczne cechy szlachty, szlachetnym był ten, kogo w ten sposób postrzegała opinia publiczna. Szlachta stanowiła stosunkowo otwartą warstwę społ. Szlachectwo było dziedziczne, przekazywano je przez urodzenie. Milites. W różnych regionach i w różnych okresach nazywano tak ludzi ze wszystkich warstw społecznych, w tym także hrabiów, książąt, a nawet królów. Nazwa miles nie odnosiła się wyłącznie do osób z wyższych sfer, chociaż militaryzacja społ. bez wątpienia sprawiała, że określenie to zyskało na znaczeniu. Jeszcze w X i XI w. wtraz ten zachował sens „służby publicznej”, władzy politycznej. Przez całe śred. miano militia, rycerstwo, szlachta oraz prawo do noszenia broni i rządzenia przysługiwały tej samej gr. ludzi. Rosnąca popularność wyrazu miles była zjawiskiem późniejszym; jej początek przypadał na XI w. Słownictwo sugeruje, że środowisko rycerskie wywodziło się raczej z niskich warstw społ. Rycerz był walczącym konno wojownikiem, a jego pozycja społ. nie była istotna. Wyraz knight w Anglii, pochodzący od słowa cnith, oznaczającego sługę, uzbrojonego pomocnika. Osoby określane samym słowem miles były z całą pewnością bardziej reprezentatywne dla ewentualnej „klasy rycerskiej”. W dokumentach byli to najczęściej wasale hrabiów lub kasztelanów. Badania prowadzone w różnych regionach wykazały, iż wielu z tych milites osiągnęło status domini, seniorów. Nie należy jednak zbytnio uszlachetniać całego rycerstwa. Nie oznaczało to wcale, że każdy wstępujący do rycerstwa zyskiwał natychmiast wysoką pozycję społ. Istnieli więc milites, wojownicy, którzy słuchali rozkazów, lecz sami nie rządzili, nie pochodzili ze starych szlacheckich rodów, nie odziedziczyli jakiejś cząstki władzy publicznej. Niektórzy mogli więc zdobyć wyższą pozycję społ. dzięki zawodowi rycerza, a być może jeszcze łatwiej dzięki małżeństwu. Zach. rycerstwo cechowała duża różnorodność pochodzenia i pozycji społ. Czy była to w takim razie pewna klasa społ.? Był to raczej zaszczytny i budzący zazdrość zawód. Wstąpienie do rycerstwa, wykonywanie tego zawodu było bez wątpienia najlepszym sposobem na to, aby zostać uznanym za szlachcica. Wydaje się, że w XIII w. przynajmniej w niektórych regionach połączenie szlachty i rycerstwa albo już się dokonało, albo właśnie się dokonywało. Ponadto liczebność szlachty w XI i XII w. wzrosła tak znacznie, że nie sposób tego wytłumaczyć samym tylko wyżem demograficznym. Mężczyznom wywodzącym się z niższych warstw udało się dzięki pełnieniu służby wojskowej przejść do niższych warstw arystokracji. Wzrost znaczenia rycerstwa byłby zatem odzwierciedleniem społ. awansu klasy lub przynajmniej gr. społ
(…)
… prerogatywie. Próba ograniczenia możliwości awansu społ. Tym sposobem rycerstwo przekształciło się w szlachtę: od tej pory szlachcicem był ten, kto został pasowany na rycerza, kogo przodkowie byli rycerzami i kto został uznany za rycerza przez księcia. Tymczasem pasowanie na rycerza, wyłączając specjalne zezwolenie władców, zarezerwowane było odtąd wyłącznie dla synów szlacheckich. Rycerstwo stało…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)