To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ograniczone prawa rzeczowe - prawne władztwo osoby nad rzeczą o charakterze niepełnym. Były to prawa wykonywane na rzeczy cudzej (nie na własnej). W tym wypadku na tej samej rzeczy jednocześnie występuje osoba uprawniona i osoba zobowiązana.
służebności - ograniczone prawa rzeczowe polegające na korzystaniu z rzeczy cudzej w pewnym ściśle określonym kierunku. Rządziły nimi 4 zasady:
servitus in faciendo consistere nequit - właściciel rzeczy służebnej nie mógł być zmuszany do pozytywnego zachowania się. Mógł jedynie znosić czyjeś prawo i zachowywać się biernie gdy uprawniony wkraczał w jego sferę prawa własności by właściciel uprawniony do wykonywania służebności mógł wykonywać swoje prawo. Była to służebność dodatnia. W innym wypadku właściciel obciążony był zobowiązany powstrzymywać się od pewnych zachowań, jakie stanowiły atrybut jego prawa własności, by umożliwić osobie uprawnionej do wykonywania służebności wykonywanie swojego prawa. Prawo obciążonego nie mogło wkraczać w sferę prawa uprawnionego. Była to służebność ujemna. Jednak od zasady servitus in faciendo consistere nequit istniał wyjątek - w jednym przypadku właściciel obciążony zmuszany był do pozytywnego zachowania się. Dotyczyło to służebności budowlanych - właściciel budujący dom między zbudowanymi wcześniej postawionymi miał prawo oprzeć własną belkę o ścianę sąsiada (rzymskie plomby). Sąsiad zobowiązany był wówczas utrzymywać swój budynek w takim stanie, który nie zagrażał zawaleniem się budynku stojącego obok. W razie zagrożenia istniało cautio damni infecti (str. 75).
neminires sua servit - nikt nie może posiadać służebności na swojej własnej rzeczy.
servitutibus civiliter utendum est - służebność należy wykonywać w sposób najbardziej oględny - w takiej formie, by uszanować prawa właściciela rzeczy obciążonej służebnością, by w jak najmniejszym stopniu szkodzić własności drugiej strony (wykonywać swe prawo służebności tylko w granicach niezbędnych).
servitus servitutis esse non potest - nie można ustanowić na swojej służebności jeszcze służebności dla osoby trzeciej - służebność nie może istnieć na służebności.
Dla służebności gruntowych istniały 2 zasady:
servitutis causa debet esse perpetua - służebność powinna przynosić gruntowi uprawnionemu realną korzyść ekonomiczną.
praeida debent esse vicina - grunt władnący i grunt obciążony muszą ze sobą graniczyć. Służebności gruntowe można było ustanawiać tylko w stosunkach sąsiedzkich.
służebności gruntowe - stosunki między dwoma gruntami - służebnym i władnącym. Mogły istnieć tylko na nieruchomościach. Były trwale związane z gruntem, ich celem było przynoszenie korzyści gruntowi panującemu kosztem gruntu służebnego. Istniały na rzecz gruntu (a nie osoby) i dzieliły jego los prawny, istniały tak długo, jak długo istniała nieruchomość. Zmiana właściciela gruntu powodowała, że nowy właściciel zostawał zobowiązany lub uprawniony z tytułu istniejącej służebności gruntowej. Uprawnionym do korzystania ze służebności był właściciel gruntu władnącego, zobowiązanym właściciel gruntu obciążonego.
(…)
… - konstrukcję najmu usług ludzi wolnych poprzez umowę najmu pracy i usług. Stosunki te były ograniczone, ludzie wolni bowiem niechętnie wynajmowali swe usługi (uważano to za hańbiące). Konstrukcje te dały początek prawu pracy.
Nabycie służebności następowało w drodze in iure cessio lub mancipatio, zaś na gruntach prowincjonalnych i w prawie justyniańskim poprzez pactiones (pakty - nieformalne umowy…
… powietrzny sąsiada, prawo oparcia belki na ścianie sąsiada, prawo widoku, światła, ścieku wody przez grunt sąsiada...
służebności osobiste - ograniczone prawa rzeczowe ustanawiane w interesie konkretnej osoby. Mogły istnieć na ruchomościach i nieruchomościach przez czas ograniczony i przysługiwały określonym osobom. Korzystanie ze służebności osobistych stanowiło wyłączne uprawnienie pewnych osób. Były to prawa niepozbywalne, dożywotnie i osobiste. Służebności te dzieliły los prawny osoby, z którą były związane. Istniała także pewna pośrednia kategoria - służebności nieregularne osobiste w przypadku, gdy ustanowiono służebność osobistą o treści służebności gruntowej. Ustanawiano wówczas służebność dla osoby ale treść jej pochodziła ze służebności gruntowych, np. prawo przechodzenia przez grunt sąsiada nie dotyczył uprawnienia właściciela gruntu władnącego, tylko dotyczył konkretnego właściciela gruntu (z jego śmiercią prawo to wygasało). Wyróżniano następujące służebności osobiste:
usus (używanie) - osobista służebność polegająca na prawie korzystania z cudzej rzeczy bez możliwości pobierania z niej pożytków, np. ustanowienie służebności na książce poprzez jej używanie lecz nie wolno było czerpać…
…) i przez stipulationes (stypulacje - uroczyste przyrzeczenia). Wygaśnięcie służebności następowało poprzez zniszczenie służebnego gruntu, przez fuzję, zrzeczenie się wobec właściciela, przez długotrwałe nieużywanie, przez śmierć lub capitis deminutio uprawnionego. Ochrona służebności początkowo realizowana była w drodze vindicatio servitutis - skargi zbliżonej do rei vindicatio . W prawie justyniańskim do ochrony służebności skonstruowano actio confessoria służąca uprawnionemu do przywrócenia swobodnego korzystania ze służebności i naprawienia ewentualnych szkód powstałych wskutek ograniczania jego prawa. quasi-possessio służebności - faktyczne wykonywanie służebności i wola wykonywania służebności jak uprawniony. Wynikało ze stosunków faktycznych - bez zawarcia umowy, bez formalizowania służebności, np…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)