To tylko jedna z 19 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
1 ODWZOROWANIA PŁASZCZYZNOWE (AZYMUTALNE) Szczegółowe omówienie odwzorowań kartograficznych rozpoczniemy od odwzorowań płaszczyznowych, zwanych azymutalnymi. Niektóre z tych siatek były znane już kartografom starożytnym. Współcześnie obserwujemy wzrost zainteresowania odwzorowaniami z tej grupy co ma związek z gwałtownym rozwojem telekomunikacji, teledetekcji i astronomii. To właśnie siatki płaszczyznowe znakomicie nadają się do prezentacji wyników badań i rozwoju tych dziedzin. Siatka azymutalna powstaje na skutek przeniesienia siatki geograficznej z kuli ziemskiej na płaszczyznę (ryć. 17) przyłożoną w biegunie (położenie normalne), na równiku (położenie poprzeczne) lub w miejscu pośrednim (położenie ukośne). Można opracować nieskończoną liczbę odwzorowań płaszczyznowych, ale tylko pięć z nich Ryć.17. Ogólna zasada powstawania siatek płaszczyznowych (azymutalnych) zdobyło popularność. Trzy z nich powstają w wyniku geometrycznego rzutowania siatki geograficznej na płaszczyznę, są więc rzutami. W zależności od położenia środka rzutu wyróżniamy: - rzut centralny, - rzut stereograficzny, - rzut ortograficzny. Stosuje się także odwzorowania płaszczyznowe, które nie mają charakteru rzutów. 2 Najpopularniejsze z nich to: - odwzorowanie równodługościowe Postela, - odwzorowanie równopolowe Lamberta. Najprostsza jest charakterystyka siatek azymutalnych w położeniu normalnym (biegunowym) (tabela 1). Punkt główny odwzorowania O, stanowiący punkt styczności płaszczyzny odwzorowawczej z kulą ziemską, umiejscowiony jest dokładnie w biegunie, który jest jednocześnie punktem zenitalnym (0=N=Z lub 0=S==Z). Płaszczyzna równika stanowi płaszczyznę horyzontu, a siatka geograficzna złożona z południków i równoleżników tworzy zarazem siatkę wertykałów i almukantaratów. Krzyżujące się w biegunie południki przecinają równoleżniki pod kątem prostym, można zatem powiedzieć, że siatka geograficzna ma charakter siatki ortogonalnej. Niezależnie od typu odwzorowania azymutalnego, w położeniu normalnym (biegunowym) obrazy południków (będących w tym przypadku wertykałami) zawsze tworzą pęk prostych przecinających się w biegunie. Kąty między obrazami południków na płaszczyźnie rzutów są takie same jak kąty między południkami na kuli ziemskiej (różnice długości geograficznych dwóch punktów na oryginale i w odwzorowaniu są
(…)
… (azymułalnych) w
położeniu normalnym
Konstrukcje geometryczne można stosować do opracowywania map w małych skalach.
Gdy siatka mieści się na niewielkim arkuszu. Podobnie, układ współrzędnych
biegunowych może być wykorzystywany tylko w przypadku niewielkich skal. Jeżeli
sporządzamy mapy w skalach większych, jedynym dogodnym sposobem wyznaczenia
położenia dowolnego punktu węzłowego siatki jest wykorzystanie…
… dowolne punkty o
znanych współrzędnych geograficznych w siatce wertykałów i almukantaratów, można
przenieść na płaszczyznę odwzorowawczą punkty węzłowe siatki geograficznej i
odtworzyć kształt jej linii w odwzorowaniu, a więc otrzymać siatkę kartograficzną. Tak
powstałe siatki kartograficzne różnią się kształtem linii zależnie od szerokości
geograficznej punktu styczności.
Odwzorowanie płaszczyznowe (azymutalne) centralne
Siatka azymutalna centralna, zwana siatką środkową, ortodromową lub
gnomoniczną, używana była już w VI w. p.n.e. przez Talesa z Miletu (około 620-547
p.n.e.) do prezentacji map układu gwiazd. Jest to rzut perspektywiczny, w którym
promienie rzutujące wychodzą ze środka odwzorowywanej bryły (ryć.19A).
W położeniu normalnym biegun jako punkt styczności O jest punktem, z
którego wychodzą…
… bardzo rosną wraz z odległością od
punktu styczności. Ogranicza to zastosowanie siatki centralnej. Cechuje się ona jednak
pewną właściwością, której nie posiada żadne inne odwzorowanie: wszystkie łuki kół
wielkich, stanowiące najkrótsze odległości między dwoma dowolnymi punktami na kuli
ziemskiej (ortodromy), odwzorowują się w niej jako linie proste. Znalazło to
zastosowanie przy sporządzaniu map nieba, map…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)