Odkrycie najodleglejszych dziejów ludzkości
Jednym z najistotniejszych osiągnięć w dziejach archeologii było stopniowe uświadamianie sobie - i ostateczne zaakceptowanie tego faktu w połowie XIX wieku - że ludzkość ma za sobą bardzo długą historię, sięgającą czasów wcześniejszych niż potop biblijnych.
Słowo archeologia pojawiło się w słowniku mniej niż 400 lat temu. Archeologia jako nauka badająca pozostałości materialne dawnych społeczeństw, czyli tak jak ją obecnie rozumiemy, istnieje od zaledwie dwóch stuleci. Ale już jednego z synów Ramzesa II, żyjącego 4000 lat, zaciekawiły dzieje jego przodków, zaczął zbierać przedmioty, które do nich należały, i zlecił odnowienie ich grobowców. Od czasów renesansu wzrastało zainteresowanie przedmiotami z przeszłości. Europejscy kolekcjonerzy rywalizowali ze sobą, aby zdobywać nowe artefakty.
Przeważnie badanie nad starożytnością skupiały się na świecie klasycznym, dzięki wykopaliskom czy raczej wyprawom w poszukiwaniu skarbów znajdowano rzymskie i greckie rzeźby, inskrypcje i ceramikę. Podczas tych prac nie próbowano wyróżniać warstw czy odkryć czegokolwiek poza przedmiotami uznanymi za sztukę, nie starano się również zrekonstruować historii danego miejsca dzięki pochodzącym z niego znaleziskom. Były to w końcu rzymskie miasta, a Rzym był znany ze źródeł pisanych. A to co miało miejsce przed pojawieniem się cywilizacji posługujących się rzadko uważano za godne uwagi badaczy starożytności.
Dopiero w XIX wieku, kiedy zrozumiano, że historia ludzkości sięga czasów o wiele wcześniejszych, niż te opisane w Biblii, powstała archeologia jako nauka, jaką znamy współcześnie.
Pierwszych archeologów czekało fascynujące zadanie. Nagle otworzyło się przed nimi wiele tysiącleci lat działań człowieka.
Koncepcja, że ludzkość liczy sobie dziesiątki tysięcy lat nie była obca starożytnym Grekom, Egipcjanom, Asyryjczykom i Babilończykom; znana była też w Ameryce Środkowej. Odwrót od tej teorii nastąpił w Średniowiecznej Europie - dla ówczesnej nauki fundamentem rozważań o człowieku i pochodzeniu świata była Biblia. W 1660 r. James Ussher, arcybiskup Armagh, opublikował tezę, że świat został stworzony w południe 23 października w 4004 AC. Twierdzenie to jest częstym przedmiotem drwin współczesnych badaczy, choć - z drugiej strony - pamiętać należy, że wysiłki siedemnastowiecznych naukowców koncentrowały się na próbach ustalenia chronologii dziejów ludzkości, a arcybiskup Armagh bynajmniej nie był pierwszym , który pokusił się o wskazywanie konkretnych dat. Według kalendarza żydowskiego stworzenie świata nastąpiło w 3761 r. p. n. .e , a z kolei Beda Venerabilis, angielski teolog z VIII w., uważał, że miało to miejsce w 3952 r. p. n. e. Ustalenie przez Usshera daty nie było więc niczym szczególnym. W tamtych czasach Biblię traktowano jako nieomylne słowo Boże, tekst o nadrzędnym i niekwestionowanym znaczeniu.
(…)
… - skamieniałości gatunku przejściowego między starożytnymi małpami człekokształtnymi a współczesnym człowiekiem. Nauka nie dysponowała jeszcze wówczas skamieniałymi szczątkami homonidów. Fakt ten stał się wówczas bronią w rękach przeciwników Darwina.
Prastary rodowód człowieka potwierdzono ostatecznie w 1864 r. Edouard Lartet rozpoczął w 1863 r. wykopalisk w schroniskach skalnych w Dordogne. Lartet był wspomagany…
…. Na przykład, około 1690 r. w żwirowni w Grays Inn Lane w pobliżu Londynu, John Conyers znalazł duże ostrze z czarnego krzemienia i kości jakiegoś „słonia” (prawdopodobnie mamuta). Dziś wiemy, że był to pięściak sprzed kilkuset tysięcy lat, ale wówczas przypuszczano, że broni tej użył jakiś Bryt do zabicia słonia przywiezionego przez Rzymian za panowania Klaudiusza. Jak inaczej dostałby się tam słoń?
Także koncepcje dotyczące wczesnych dziejów nie sięgały głębiej niż źródła pisane; na przykład stworzenie megalitów przypisano Celtom albo przed rzymskim Galom.
Wkrótce archeologia zaczęła korzystać ze spostrzeżenia Nielsa Stensena, duńskiego uczonego, znanego jako Steno, który w 1669 r. wykreślił pierwszy profil geologiczny. Ustalił on zasadę sedymentacji i nakładania się warstw, zauważając…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)