To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH I. Pojęcie i rodzaje Dobra osobiste → doktrynalna definicja obiektywna - uznane przez system prawny wartości (tj. wysoko cenione stany rzeczy), obejmujące fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie, stanowiące przesłankę samorealizacji osoby ludzkiej → pogląd dominujący subiektywna definicja - indywidualne wartości uczuć, stanu życia psychicznego człowieka - Grzybowski, a za nim Wolter, Ignatowicz, Stefaniuk . przysługują każdej osobie fizycznej i są nieodłączne związane z człowiekiem, bez względu na stan jego psychiki i stopień wrażliwości. są to dobra niematerialne (nie dają się wyrazić w pieniądzu), ale pośrednio mogą wpływać na sytuację ekonomiczną człowieka. zjawisko tzw. komercjalizacji dóbr osobistych - tzn. traktowanie ich jako reprezentujących same przez się wartość rynkową i w związku z tym zbywalne i odpłatne (np. w razie otrzymania zapłaty za pozowanie do obrazu lub zdjęć) prowadzi to do pewnego ograniczenia systemu ochrony dóbr osobistych uwzględniającego w pewnej mierze interesy tego, kto za korzystanie z nich zapłacił. Typy dóbr osobistych wskazuje art. 23 kc (niewyczerpujący wykaz). Do ustalenia ich dokładnego znaczenia wychodzi się poza powszechne reguły znaczeniowe języka, uwzględniając ich znaczenie w zespołach szczególnych reguł prawnych, a także oceniając je na bazie funkcjonujących ocen społecznych → art. 23 nie może być jednak traktowany jako klauzula generalna. wyinterpretowanie kolejnych typów dóbr osobistych umożliwiają przepisy konstytucyjne (w szczególności art. 30 K.) oraz międzynarodowe konwencje, a także ustawodawstwo szczególne. judykatura i doktryna w drodze twórczej wykładni powiększa kategorie tych dóbr na podstawie min. poglądów w społeczeństwie. Jest to odpowiedź na wzrastające uznanie dla uznania osoby ludzkiej oraz na zagrożenia związane z rozwojem techniki czy nieodpowiedniego korzystania z wolności II. Typy a) Życie, zdrowie i nietykalność cielesna choć w art. 23 wymienione jest tylko zdrowie, to połączenie ich uzasadnione jest z dwóch powodów: życie i nietykalność cielesna są wartościami chronionymi w systemie prawnym (Konstytucja, prawo medyczne, i in.), a także ze szczegółowych przepisów kc można wyinterpretować ochronę tych dóbr (np. roszczenia przysługujące rodzinie zmarłego czy roszczenia profilaktyczne przysługujące w razie zagrożenia tych dóbr); funkcjonalna więź. b) Wolność wymieniona została w art. 23 kc jako dobro osobiste, a art. 445 § 2 kc wyraźnie przewiduje zadośćuczynienie pieniężne „w wypadku pozbawienia wolności" → należy przyjąć szerokie rozumienie ograniczenia wolności, tzn. nie tylko w wymiarze przestrzennym, ale też wywieranie presji psychicznej na działania człowieka (np. agresywne zachowanie się „paparazzi").
(…)
… nie eliminują wskazanych wyżej roszczeń ochronnych → w kodeksie więc wskazany jest minimalny standard ochrony (a zasada lex specialis derogat legi generali nie stosuje się).
Inne przepisy to w szczególności: przepisy Kodeksu karnego dotyczące przestępstw przeciwko nietykalności osobistej oraz czci; przepisy Kodeksu wykroczeń dotyczące wykroczeń przeciwko osobie; przepisy Prawa o aktach stanu cywilnego…
… i w praktyce życia codziennego (np. zgoda na operację).
nie może być udzielona jeśli działanie narusza normy bezwzględnie wiążące (np. zakaz eutanazji) albo jeśli dotyczy osób trzecich (np. PrAut - zakaz publikowania korespondencji za zgodą autora, ale bez zgody nadawcy)
nieodłączność dóbr osobistych → zgoda nie powoduje przeniesienia danego prawa ani jego wygaśnięcia, ale do konkretnego wykonania prawa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)