OBLICZA SOCJALIZMU
PLURALIZM IDEOLOGII SOCJALISTYCZNEJ BABUWIZM ( Grachus Babeuf ) - idea równości była fundamentalną przesłanką tego nurtu. Skoro więc wszyscy ludzie mają z natury te same prawa do wszystkich dóbr, a źródłem nierówności jest własność prywatna, to własność należy znieść. Przyszłe społeczeństwo zaprowadzi bezwzględnie równy podział dóbr, niezależnie od wykonywanej pracy, zniesie dziedziczenie, wielkie miasta, ustali powszechny obowiązek pracy fizycznej, jednakowy sposób życia dla wszystkich. Doniosłość tego nurtu polegała na tym, że po raz pierwszy doszła w nim do głosu świadomość konfliktu jaki zachodzi między wolnością i równością. Wolność oznacza bowiem nie tylko prawo zrzeszania się i zniesienia prawnych różnic między stanami, ale także prawo każdego do nieskrępowanej aktywności ekonomicznej i do zabiegania o swoją własność, a tym samym wolność oznaczała nierówność i wyzysk, nędzę. SAINT - SIMONIZM ( Henri Claude Saint - Simon ) Dzielenie według potrzeb. Społeczeństwo obfitości w którym wszyscy będą wszystko posiadać. Charakterystyczny jest wątek scientystyczny, przekonanie ,że rozwój wiedzy i nauki jest sprężyną rozwoju ludzkości. Im więcej wiemy tym, tym lepiej rozwiązujem problemy. Przekonanie, że na człowieka można spojrzeć równie obiektywnie jak na przyrodę. Wg Saint - Simona człowiek ma dwojakie potrzeby : naturalne i sztuczne.
Przyszłe społeczeństwo będzie ustrojem industrialnym gdzie zarządzenie przejdzie w ręce wytwórców, w społeczeństwie tym będzie można planowo organizować produkcję określając rozmiary potrzeb społecznych, a własność prywatna chociaż nie zostanie zniesiona to utraci dawny charakter, ponieważ użytkowanie jej będzie podporządkowane dobru ogólnemu, nie zaś pozostawione samowoli właściciela. Prawo dziedziczenia zostanie unieważnione, dzięki czemu eksploatacja własności stawać się będzie udziałem tych, którzy powołani są do tego mocą swoich uzdolnień i kompetencji. W ten sposób miejsce konkurencji zajmie współzawodnictwo między jednostkami, w którym prywatny interes stanie się narzędziem doskonalenia własnych uzdolnień. Hierarchia społeczna nie zostanie zniesiona ale utraci swój dziedziczny charakter. Najwyższe funkcje społeczne będą przypadać bankierom decydującym o rozdziale środków inwestycyjnych oraz uczonym sprawującym nadzór nad rozwojem społecznym. Ustrój industrialny wyzwoli z nędzy najbardziej cierpiącą część społeczeństwa - proletariat. Jednak Saint - Simon nie odwołuje się do proletariatu jako wykonawcy swoich projektów, lecz liczył na to, że przemiany te dadzą się przeprowadzić pod patronatem „ industrialistów ” - przemysłowców, bankierów, uczonych, artystów. Władza zmieni swój charakter, nie będzie już rządzeniem ludźmi, lecz administrowaniem rzeczami. Ludzie mają służyć maksymalnie skutecznej eksploatacji natury. Ustrój industrialny nie będzie bynajmniej zmianą cywilizacji chrześcijańskiej, ale spełnieniem jej właściwej treści, a mianowicie przekazanie miłości własnej. Sam egoistyczny interes nie wystarczy dla należytej organizacji społeczeństwa, potrzebne są motywy uczuciowe i religijne, a życie religijne stanowi składnik trwały ludzkiego bytu i nie może ulec przedawnieniu.
(…)
… systemu swobodnych umów między kooperantami gospodarczymi. Był przeciwnikiem rewolucji, a nawet strajków uważając, że działania przemocą przeciw posiadaczom prowadzą do despotyzmu i bezładu oraz zaostrzają istniejące przeciwstawieństwa zamiast je łagodzić.
WILHELM WEITLING (komunizm utopijny) -przyczyną klęsk społecznych jest nierówny rozdział dóbr i obowiązków oraz nieumiarkowane pożądanie zbytku…
… i nienawiść. Ludzkość wróci do jedności. Będzie nawet wspólny język, który wyprze języki narodowe. Na zbytek będzie sobie można pozwolić, bo przy równych obowiązkach dostatek będzie udziałem wszystkich, a ci którzy jeszcze będą mogli dogodzić swojej fantazji mogą zapracować na nie dodatkowymi godzinami pracy. Obowiązkowy czas pracy zostanie zredukowany do 3 godzin dziennie.
Ētienne Cabet (komunizm utopijny…
… na równi są jej uczestnikami, więc błędem byłoby zaczynać budowę nowego świata od przemocy. Bogacze są ofiarami wadliwego systemu społecznego i trzeba poddać ich odpowiedniej edukacji. Droga do lepszego świata prowadzi nie przez gwałt i konspirację ale przez stopniowe naprawy i ustrój przejściowy, który łagodnie przerośnie w wymarzoną wspólnotę.
LOUIS AUGUSTE BLANQUI (komunizm utopijny ) - nierówność…
… się nad tym, w jaki sposób niezbywalne namiętności i dążenia ludzkie zaspokoić, zamiast rodzić antagonizmy, aby służyło to powszechnemu dobru. Przyszłością jest społeczność harmonijna, zorganizowana w falanstery, gdzie wszystkie namiętności znajdą dla siebie zaspokojenie i konstruktywne zastosowanie. Istnieje 12 podstawowych namiętności, wspólnych wszystkim ludziom lecz rozdzielonych w niejednakowych proporcjach. Przez różne obliczeni…
… PROUDHON (anarchizm) - Wierzył, że istnieje naturalny ład społeczny i niezbywalne, przyrodzone prawa człowieka do wolności, równości i suwerenności osobowej. Prawa te są gwałcone w obecnym stanie gospodarczym. Pierwotnym określnikiem ludzkiego bytu jest praca produkcyjna, a czynności umysłowe i ich wytwory rodzą się za przyczyną pracy. Popiera on zniesienie własności opartej na niezapracowanym dochodzie…
….
EDUARD BERNSTEIN (rewizjonizm) - ewolucyjne przekształcenie państwa kapitalistycznego w socjalistyczne nastąpi głównie poprzez zabezpieczenie praw socjalnych. Przeciwnik działania rewolucyjnego. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)