To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKŁAD V - 23.03.2011 Nowożytność w istotny sposób wpłynęła na świadomość moralno-prawną współczesnej Europy.
U podstaw etyki nowożytnej tkwi postać Tomasza Hobbes'a . Stan cywilizacji nie jest już stanem natury. Opiera się na egoizmie, interesowności - nic szlachetnego.
Egoiści mogą ze sobą cały czas współpracować na podstawie umowy.
Dlaczego egoiści zawierają umowy? Bo to się opłaca. Lepiej żyć w ograniczających nasz egoizm regulacjach prawnych niż żyć zachłannie ale w systemie bez żadnych reguł prawnych.
Nie opłaca się być nieuczciwym. Opłaca się szanować reguły.
Moralność i prawo mają podstawę w kontrakcie społecznym. To nie jest głos Boga, a jeśli Bóg działa, to za pośrednictwem naszego rozumu. Stworzył nas egoistami, jednostkami interesownymi.
Na podstawie teorii Hobbes'a mamy dwie orientacje, które weszły trwale do kultury europejskiej:
pierwszy z nich rozwinął się na gruncie francusko-brytyjskim - utylitaryzm . Pojawił się w XVIII w., ewoluował w XIX w.
- kryterium podstawy moralnej ma być społeczny użytek, korzyść społeczna
- dobre są czyny, które przysparzają przyjemności jak największej ilości ludzi
- to, co dobre jest przyjemne; to, co złe - przykre
- H. Specner: „ przyjemność i przykrość to intuicje moralne” - J. S. Mill: zamienił słowo „przyjemność” na „szczęście”
- w XX w. mówi się o rachunku dóbr (wartości). Za moralne należy uznać to, co jest najbardziej korzystne w danej sytuacji, dla danej społeczności, zwiększające przyjemność, zmniejszające cierpienie (rachunek utylitarystyczny).
- J. S. Mill chciał zróżnicować przyjemności; „kto poznał przyjemności zmysłowe i duchowe, ten wie, że duchowe są wyższe”, „lepiej być niezadowolonym Sokratesem niż zadowolonym głupcem”, „lepiej być niezadowolonym człowiekiem niż zadowoloną świnią” .
- nie każda przyjemność jest warta tego, by poświęcać jej swój czas, życie
- przykłady: tram case, chory pustelnik w szpitalu , wysadzanie grubasa w jaskini - dobro wspólne - dobro pewnej sumy ludzi czy dobro abstrakcyjnej wspólnoty?
przeciwko utylitaryzmowi wystąpił pod koniec XVIII w. Immanuel Kant . Jego etyka jest rygorystyczna. Pragnienia i interesy to źródło zła. Jeżeli człowiek nie opanuje sfery pożądań, interesowności, to będzie źle. Etyka nie polega na znajdowaniu sposobów na realizację naszych pragnień. Etyka polega na posłuszeństwie, szacunku wobec czystych norm, uformowanych w czystej abstrakcji od naszych skłonności, interesów. Imperatyw kategoryczny - postępuj zawsze tylko wg takiej maksymy, co do której mógłbyś zarazem chcieć, aby stała się podstawą powszechnego prawodawstwa!
(…)
… wystąpił pod koniec XVIII w. Immanuel Kant. Jego etyka jest rygorystyczna. Pragnienia i interesy to źródło zła. Jeżeli człowiek nie opanuje sfery pożądań, interesowności, to będzie źle. Etyka nie polega na znajdowaniu sposobów na realizację naszych pragnień. Etyka polega na posłuszeństwie, szacunku wobec czystych norm, uformowanych w czystej abstrakcji od naszych skłonności, interesów. Imperatyw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)