Nowa metoda austriacka - NATM
Nazwa NATM jest raczej symboliczną nazwą nowoczesnych zasad realizacji budowli podziemnych metodami górniczymi. Metody te nawiązują do wszystkich elementów racjonalnego prowadzenia robót podziemnych:
• zapewnienia pełnego bezpieczeństwa robót,
• sygnalizowania wszelkich zagrożeń,
■ wykorzystania górotworu jako miejscowego materiału budowlanego o określonej nośności, sterowania procesem redystrybucji pierwotnych naprężeń i odprężenia górotworu,
• stosowania wydajnego sprzętu zmechanizowanego,
• umiejętnego kierowania technologią i organizacją robót,
• tworzenia efektywnej, taniej produkcji o wysokiej jakości.
W firmie prowadzącej roboty metodą NATM musi być wysoko wykwalifikowana załoga doskonale znająca problemy budownictwa podziemnego, zdolna do prowadzenia robót wyspecjalizowanym sprzętem technicznym i mająca umiejętności prowadzenia pomiarów oraz właściwej interpretacji ich wyników. Nowa metoda austriacka nawiązuje do prowadzenia robót pełnym przekrojem z ewentualnym etapowaniem układu poprzecznego na kalotę i sztrosęz wyróżnieniem tych etapów w potokowym układzie podłużnym (rys. 10.4), Stwarza to warunki do wdrożenia techniki masowego urabiania górotworu strzelaniem lub ciężkimi maszynami drążeniowymi. Takie elementy jak obserwacje, pomiary i merytoryczny nadzór nad stanem bieżąco odsłanianego górotworu, zwłaszcza w stropie wyrobiska umożliwiają natychmiastowe podejmowanie decyzji o środkach zabezpieczenia wyrobiska i sposobie zapoczątkowania właściwego kierunku redystrybucji sił i odprężenia górotworu. W bezpośrednim otoczeniu wyrobiska należy wykreować warstwę górotworu, która będzie spełniać rolę stabilnego układu nośnego (rys. 10.9). Dopiero za tym układem może postępować proces degradacji i odprężenia górotworu.
Wśród zabiegów umożliwiających stabilizację górotworu stosuje się między innymi:
• nakładanie warstwy torkretu lub betonu narzutowego,
• kotwienie górotworu lub podwieszanie siatki ochronnej,
• ustawienie łuków obudowy stalowej z ewentualną, okładziną wspartą na łukach,
■ tworzenie lekkich łupin osłonowych wraz z iniekcyjnym zeskalaniem górotworu w ich sąsiedztwie.
Zadaniem tych zabiegów jest eliminacja lokalnej utraty zwartości, ciągłości górotworu, jego obwałów. Redystrybucja sił wewnętrznych w lokalnie naruszonej, spękanej, ale nie odspojo-nej masie może doprowadzić do uformowania się globalnego układu nośnego zdolnego wyeliminować ogólną utratę stabilności górotworu, jego zawał. Bieżące obserwacje i pomiary zachodzących procesów i właściwa ich interpretacja służą do stwierdzenia czy zabiegi są skuteczne lub w jaki sposób należy je zmodyfikować, aby osiągnąć końcowy cel - stabilizację układu nośnego ogólnie znanego jako obudowa-górotwór. Modyfikacja poszczególnych zabiegów - to możliwości ich łączenia, np. nakładanie siatki i torkretowanie, kotwienie i torkretowanie, ustawianie łuków i wykonywanie narzutu betonowego itd Wyboru wstępnych zabiegów dokonuje się na podstawie geologicznego i geotechnicznego rozpoznania górotworu, jego klasyfikacji z różnych punktów widzenia, a szczególnie z punktu stateczności stropu po jego odsłonięciu. Jeśli w górotworze pojawiają się nieznaczne nowe spękania bądź rozwierają istniejące, to wystarczy nałożenie torkretu. Jeżeli oprócz spękań obserwujemy wyraźne pnermeszcze-nie, osiadanie stropu, musimy zastosować obudowę kotwiową. Gdy po odsłonięciu stropu pojawiają się obwały, za niezbędne należy uznać, zastosowanie okładziny z siatki. Jeśli obwałom towarzyszy jednocześnie wyraźne zaciskanie wyrobiska, jako konieczne zabezpieczenie stają się łuki stalowe. W górotworze wyraźnie spękanym, a nawet lokalnie rozdrobnionym musimy ustawić obudowę osłonową i dokonać iniekcyjnego wzmocnienia górotworu lub też wykonać zabieg iniekcji, jeszcze przed odsłonięciem stropu.
(…)
… kotwienia górotworu. W tym przypadku producenci kotwi przygotowują też technologią i sprzęt do ich montażu. Niezwykle zróżnicowany asortyment różnego rodzaju kotwi prezentuje zróżnicowane zalety, ale także wady techniki kotwienia. Mamy kotwie:
• osadzane punktowo (rys. 10.10),
• wklejane wzdłuż po-bocznicy (rys. 10.11),
• rozpierane o ściany otworu wiertniczego (rys. 10.12).
Cięgnami kotwi…
… wiercenie otworu, wprowadzanie do niego i zamocowanie kotwi oraz jej naciąg wraz z zablokowaniem na powierzchni wyrobiska. Kotwiarkę można też przystosować do podwieszania okładziny z siatek stalowych lub z tworzyw sztucznych.
Wszystkie procedury związane z drążeniem wyrobiska i jego zabezpieczeniem mogą być wykonywane z użyciem specjalnie wyposażonego kombajnu, który może być w różnym stopniu…
… o względnych ruchach górotworu. Oprócz reperów rozmieszczanych na konturze wyrobiska osadza się repery głębinowe w otworach wiertniczych, co pozwala na ocenę ruchu górotworu wewnątrz wydzielonej strefy masywu.
Otwory wiertnicze służą też do oceny rozwarstwienia górotworu za pomocą wzierników lub zaciskania masywu na podstawie deformacji ich przekrojów poprzecznych. Zainstalowane w otworach różnego typu…
…,
* rejestracja stanu naprężenia w bezpośrednim otoczeniu wyrobiska i w głębi górotworu.
Najczęściej stosowanymi pomiarami są pomiary geodezyjne, w których rejestrujemy zmiany konturu wyrobiska. Systematyczna niwelacja lub lokalizacja reperów w założonej sieci odniesienia daje bezwzględne przemieszczenia punktów pomiarowych. Częstymi pomiarami są odległości między reperami, które dostarczają informacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)