Neokorporacjonizm - sens i konsekwencje dla systemu politycznego.
Neokorporacjonizm jest typem stosunków politycznych i teorią społeczną, tendencją w dojrzałych demokracjach liberalnych, polegającą na przyznaniu uprzywilejowanej pozycji określonym grupom społecznym i reprezentującym je grupom interesu w dostępie do procesu decyzyjnego. W neokorporacyjnym typie stosunków politycznych szczególna rola przypada 2 opozycyjnym grupom — pracodawców oraz robotników (związki zawodowe). Są to tzw. partnerzy socjalni, których reprezentantom państwo zapewnia monopol w dostępie do sfery przetargów publicznych. Powstaje zinstytucjonalizowany system powiązań między grupami interesu a rządem. Strony dążą do stworzenia stabilnych mechanizmów i procedur kooperacji w procesie tworzenia i wprowadzania w życie polityki publicznej. Wyrazem koncentracji staje się stworzenie zamkniętej formy prowadzenia przetargów politycznych, określanej mianem tripartizmu. Jest to konfiguracja instytucji i agend reprezentujących rząd, związki zawodowe i przedsiębiorców, w ramach której toczą się konsultacje i przetargi, dotyczące zwłaszcza polityki przemysłowej państwa (np. kwestie płac, cen, ubezpieczeń, zasiłków, polityki dochodowej). Neokorporacjonizm mógł się rozwijać w warunkach powiększającej się roli państwa w gospodarce (interwencjonizm) oraz w warunkach wzrostu gospodarczego, co ułatwiało godzenie sprzecznych interesów. Łączy się z rozbudową reprezentacji interesów kosztem partii politycznych i parlamentu, rozbudową i instytucjonalizacją form współpracy między organizacjami zbiorowych interesów a administracją rządową, głównie przez niezależne agencje rządowe oraz ciała doradcze i pomocnicze administracji. W Austrii, Norwegii oraz Szwecji istnieje tzw. silny neokorporacjonizm; proces decyzyjny jest scentralizowany, uczestniczą w nim oprócz rządu najwyższe władze każdej z 2 ekonomicznych grup interesu; zachowują one znaczny zakres autonomii organizacyjnej, stając się częścią struktury administracji publicznej. Umiarkowany neokorporacjonizm występuje m.in. w Niemczech i Holandii; przetargi kolektywne dotyczą określonych sfer polityki przemysłowej i pojawiają się z reguły jako sposób przezwyciężenia kryzysów gospodarczych; tzw. słaby neokorporacjonizm istnieje np. we Francji i Włoszech; układ grup interesu jest sfragmentaryzowany, a zakres stosowania kolektywnych form przetargów bardzo wąski.
A więc reasumując: n e o k o r p o r a t y w i z m, występujący w wielu współczesnych państwach demoliberalnych (najsilniej w Austrii, Szwecji oraz Norwegii, w stosunkowo szerokim zakresie także w Niemczech, Belgii, Holandii, Danii, Finlandii i Polsce). Grupy interesu - związki zawodowe i organizacje pracodawców - zostały tu włączone do systemu politycznego, zyskując niejednokrotnie formalny status quasi-publicznych organów państwa, zwłaszcza znaczny wpływ na procesy legislacyjne. Struktura powiązań pomiędzy nimi a państwem ma często (również w Polsce) charakter trójstronnych ciał negocjacyjnych (rząd + związki zawodowe + organizacje pracodawców), ustalających w procedurach przetargowych kwestie płacowe, cenowe, podatkowe etc. W rzeczywistości tak rozumiany "k." - opierający się na przesłankach utylitaryzmu i egoizmu grupowego oraz na naturalistycznej antropologii - jest zaprzeczeniem idei "klasycznego" k. organicznego i chrześcijańskiego, który stany zawodowe pojmował jako solidarną wspólnotę, a nie jako mechaniczne zsumowanie interesów pracobiorców i pracodawców.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)